Đề kiểm tra 45 phút Chương 1 Este Lipit

 Y có công thức cấu tạo là: CH₃COONa

=> Công thức cấu tạo của X: CH₃COOC₂H₅.

n_CH3COOC2H5 = 0,1 mol

n_NaOH = 0,04 mol

Phương trình phản ứng

CH₃COOC₂H₅ + NaOH → C₂H₅OH + CH₃COONa

                        0,04                 → 0,04 mol

Phản ứng dư este nên khi cô cạn dung dịch chỉ thu được muối CH₃COONa: 0,04 mol

→ m = 0,04. 82= 3,28 gam

Áp dụng công thức đốt cháy chất hữu cơ X có độ bất bão hòa k có:

Vậy trong chất béo có chứa 7 liên kết

số liên kết mạch ngoài = ∑ - ∑ _{trong COO^-} = 7 – 3 = 4

n_Br2 = 0,6 mol n_{chất béo} = n_Br2/4 = 0,6/4 = 0,15 mol

 Thủy tinh hữu cơ được điều chế từ este metyl metacrylat:

nCH₂=C(CH₃)COOCH₃  -(-CH₂ - C(CH₃)(COOCH₃) -)-_n

Ta có thể nhận thấy hỗn hợp 2 este HCOOC₂H₅ và CH₃COOCH₃ có cùng khối lượng phân tử và bằng 74

=> n_este = 11,1 : 74 = 0,15 mol

HCOOC₂H₅ + NaOH → HCOONa + C₂H₅OH (1)

CH₃COOCH₃ + NaOH → CH₃COONa + CH₃OH (2)

Từ phương trình (1) và (2) ta có

n_NaOH = n_este = 0,15 mol

=> V_NaOH = 0,15: 1 = 0,15 lít = 150 ml

Số miligam KOH dùng để trung hòa lượng axit tự do trong 1 gam chất béo gọi là chỉ số axit của chất béo.

=> m_glixerol = 0,05125.92 = 4,715 gam.

- Chất béo là chất không phân cực nên ko tan trong dung môi phân cực là nước. Do tỉ trọng của chất béo nhỏ hơn nước nên chất béo nổi lên trên.

- Chất béo tan trong dung môi không phân cực là benzen.

Vậy a chứa nước, b chứa benzen.

 Este mùi hoa nhài: CH₃COOCH₂-C₆H₅

Phản ứng giữa cặp chất Axit fomic và ancol metylic tạo ra metyl fomat.

Triolein: (C₁₇H₃₃COO)₃C₃H₅ (trong phân tử có 3 liên kết C=C) có tính chất của este và của liên kết bội kém bền

Các chất phản ứng với triolein là: (1) dung dịch KOH ;2) H₂/xúc tác Ni, t°; (3) dung dịch H₂SO₄ (loãng) đun nóng; (4) dung dịch Br₂.

có 4 chất.

(1) (C₁₇H₃₃COO)₃C₃H₅ + 3KOH → 3C₁₇H₃₃COOK + C₃H₅(OH)₃

(2) (C₁₇H₃₃COO)₃C₃H₅ + 3H₂ (C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅

(3) (C₁₇H₃₃COO)₃C₃H₅ + H₂O C₁₇H₃₃COOH + C₃H₅(OH)₃

(4) (CH₃[CH₂]₇CH=CH[CH₂]₇COO)₃C₃H₅ + Br₂ →

(CH₃[CH₂]₇CHBr-CBr[CH₂]₇COO)₃C₃H₅

Chất giặt rửa tổng hợp được tổng hợp từ các chất lấy từ dầu mỏ

Khi thay nhóm OH ở nhóm cacboxyl của axit cacbohidric bằng nhóm OR' thì sẽ thu được este.

Công thức chung của este là RCOOR'.

(R là H hoặc là gốc hidro cacbon, R’ là gốc hidro cacbon)

Vậy HCOOCH₃ là hợp chất este

Số đồng phân cấu tạo este mạch hở là

HCOO – CH = CH – CH₃

HCOO – CH₂ - CH = CH₂

HCOO – C(CH₃) = CH₂

CH₃ – COO – CH=CH₂

CH₂=CH – COO – CH₃

Vậy có 5 đồng phân thỏa mãn

 Phương trình phản ứng:

CH₃COOCH₃ + NaOH CH₃COONa + CH₃OH

CH₃COOC₂H₅ + NaOH CH₃COONa + C₂H₅OH

Như vậy xà phòng hoá hỗn hợp thu được 1 muối và 2 ancol

Do este không tạo liên kết hidro nên chúng có nhiệt độ sôi thấp hơn các axit, ancol có cùng số nguyên tử cacbon

 Khi đốt cháy triglixerit M thì thu được 0,5 mol H₂O và a mol CO₂

Bảo toàn khối lượng cho phản ứng này ta có

m + 0,77.32 = 0,5 .18 + 44a (1)

Bảo toàn nguyên tố O cho phản ứng này ta có n_O(M) + 0,77.2 =0,5 + 2a (2)

Khi cho M tác dụng với KOH thì n_M= n_O(M)/6

Nên m + 56.3. n_O(M)/6 = 9,32 + 92.n_O(M)/6 (3)

Giải (1); (2); (3) ta được m= 8,56; a= 0,55 mol và n_O(M)= 0,06 mol

M có số mol là 0,01 mol và có số mol C là 0,55 mol và H là 1 mol nên M có công thức hóa học là C₅₅H₁₀₀O₆ có số liên kết pi là 6 liên kết

Khi M tác dụng với Br₂ thì chỉ có khả năng tác dụng vào 3 liên kết pi (do 3 liên kết pi còn lại bền ở este)

Suy ra x = 0,12 :3 = 0,04 mol.

Các đồng phân thỏa mãn yêu cầu đề bài là: HCOOC₂H₅ và CH₃COOCH₃.

Este no, đơn chức, đơn vòng có độ bất bão hòa k = 1π + 1v = 2.

- C_nH_2nO₂ có CTTQ của este no, đơn chức, mạch hở.

- C_nH_{2n - 2}O₂ là CTTQ của este không no, có một nối đôi, đơn chức, mạch hở hoặc CTTQ của este no, đơn chức, đơn vòng.

- C_nH_{2n + 2}O₂ không thể là este vì có độ bất bão hòa

C_nH_2nO không thể là este vì có số nguyên tử O = 1.

 Phương trình phản ứng tổng quát

RCOOR’ + NaOH → RCOONa + R’OH

M_X = 16.5,5 = 88 g

=> n_X = 2,2 : 88 = 0,025 mol

n_X = n_RCOONa

=> M_RCOONa = 2,05 : 0,025 = 82 gam/mol => R là CH₃

M_CH3COOR’ = 88 => R’ = C₂H₅

=> Muối là CH₃COONa

=> X là CH₃COOC₂H₅

 (4) CH₃OCH₃ và (6) HOOCCH₂CH₂OH không phải hợp chất este.

Triolein:  (C₁₇H₃₃COO)₃C₃H₅

tristearin:(C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅

tripanmitin: (C₁₅H₃₁COO)₃C₃H₅

stearic: C_17​H₃₅​COOH 

CH₃COOC₂H₅ etyl axetat 

C₂H₅COOCH₃ metyl propionat

CH₃COOCH₃  metyl axetat 

HCOOCH₃ metyl fomat. .

Để biến một số chất béo lỏng dầu mỡ rắn hoặc bơ nhân tạo người ta thực hiện quá trình hidro hóa.

Vì X là este của glyxerol nên trong X phải có 6 nguyên tử Oxi

⇒ CTPT của X là C₆H₈O₆

⇒ CTPT của X là: (HCOO)₃C₃H₅

Vậy axit Y là HCOOH (axit fomic)

Công thức cấu tạo của

Metyl acrylat là: CH₂=CHCOOCH₃

Metyl metacrylat: CH₂=C(CH₃)COOCH₃

1. Sai vì các triglixerit chứa chủ yếu các gốc axit no thường là chất rắn ở nhiệt độ phòng.
2. Sai vì lipit là những hợp chất hữu cơ có trong tế bào sống, không hòa tan trong nước nhưng tan trong các dung môi hữu cơ
3. Sai vì chất béo là trieste của glixerol với các axit monocacboxylic có số chẵn nguyên tử cacbon không phân nhánh.
4. Sai vì dầu ăn là các chất béo, còn mỡ bôi trơn là các hiđrocacbon.

5. Sai vì các muối panmitat hay stearat của các kim loại hóa trị II thường khó tan trong nước Không nên dùng xà phòng để giặt rửa trong nước cứng. Chất giặt rửa tổng hợp không phải là muối natri của axit béo mà là các muối natri của axit đodexylbenzensunfonic tan được trong nước cứng Chất giặt rửa tổng hợp giặt được trong nước cứng.

6. Đúng.
7. Đúng.
8. Sai vì số loại este được tạo ra:

      9.Sai vì muối natri trong xà phòng có khả năng làm giảm sức căng bề mặt của các chất bẩn bám trên vải, da do đó vết bẩn được phân tán thành nhiều phần nhỏ hơn rồi được phân tán vào nước và bị rửa trôi đi.

        10. Đúng.

Tinh bột → Glucozo → C₂H₅OH → CH₃COOH → metyl axetat.

X là glucozo, Y là rượu etylic => Z là axit axetic 

 (d) Sai do tristearin là (C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅ và triolein là (C₁₇H₃₃COO)₃C₃H₅. 

Phương trình phản ứng minh họa:

C₂H₅COOC₆H₅ + 2NaOH → C₂H₅COONa + C₆H₅ONa + H₂O

Vậy sau khi đun nóng este C₂H₅COOC₆H₅ với lượng dư dung dịch NaOH, thu được các sản phẩm hữu cơ là C₂H₅COONa và C₆H₅ONa.

n_CH3COOH = 0,2  mol;

n_C2H5OH = 12: 46 = 0,26 mol

CH₃COOH + C₂H₅OH CH₃COOC₂H₅ + H₂O

Xét tỉ lệ mol thì: n_CH3COOH < n_C2H5OH 

=> C₂H₅OH dư

⇒ n_{este lý thuyết} = n_CH3COOH= 0,2  mol

H% = 50%

⇒ m_{este thực tế} = 0,2.88.0,5 = 8,8 gam.

 C₂H₅OC₂H₅ là ete

Triolein: (C₁₇H₃₃COO)₃C₃H₅
Tripanmitin: (C₁₅H₃₁COO)₃C₃H₅
Tristearin: (C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅
Trilinolein: (C₁₇H₃₁COO)₃C₃H₅

Từ công thức ta thấy tristearin có phân tử khối lớn nhất

Phương trình phản ứng:

CH₃COOC₂H₅ + NaOH CH₃COONa + C₂H₅OH

Vậy đun nóng este CH₃COOC₂H₅ với một lượng vừa đủ dung dịch NaOH, sản phẩm thu được là CH₃COONa và C₂H₅OH.

 Tách X thành

m _{bình tăng} = m_H2O => n_H2O = 1,24 mol 

Áp dụng bảo toàn electron:

n_H2 = n_H2O - n_CH2 = 0,03 

n_{π (C=C)} + n_H2 = n_X => n_X = 0,22

 n_O2 = 0,75 mol => m_O2 = 24 g

n_CO2 = 0,65 mol => m_CO2 = 28,6 g

Bảo toàn khối lượng:

m_Este + m_O2 = m_CO2 + m_H2O

=> m_H2O = (13,6 + 24 - 28,6)= 9 g => n_H2O = 0,5 mol < n_CO2 => este không no

=> axit không no

Bảo toàn nguyên tố O:

2 n_Este + 2 n_O2 = 2n_CO2 + n_H2O

=> n_Este = (2.0,65 + 0,5 - 2.0,75) : 2 = 0,15 mol

Số C trung bình = 0,65 : 0,15 = 4,33 => 2 este có số C là 4 và 5

Vì n_Este = 0,15 = n_CO2 – n_H2O => Este có 2 liên kết pi tronc công thức cấu tạo:

2 este là: CH₂=CH-COOCH₃ và CH₂=CH-COOC₂H₅

Khi thủy phân tristearin trong môi trường axit, thu được sản phẩm là axit stearic và glixerol.

(CH₃[CH₂]₁₆COO)C₃H₅ + 3H₂O 3CH₃[CH₂]₁₆COOH + C₃H₅(OH)₃

Công thức chung của ester giữa acid no đơn chức và alcohol no đơn chức là C_nH_2nO₂.

 Nối đôi C=C ở gốc axit không no của chất béo bị oxi hóa chậm bởi oxi không khí tạo thành peoxit, chất này bị phân hủy thành các sản phẩm có mùi khó chịu. Đó là nguyên nhân của hiện tượng dầu mỡ để lâu bị ôi.

• Phản ứng thủy phân este trong môi trường axit là phản ứng thuận nghịch (2 chiều). Thủy phân este trong môi trường kiềm là phản ứng một chiều.
• Chất béo là trieste của glixerol với các axit monocacboxylic có số chẵn nguyên tử cacbon không phân nhánh.
• Một số este điều chế không dùng axit cacboxylic để điều chế. Ví dụ như este của phenol, phải dùng anhiđrit axit hoặc clorua axit tác dụng với phenol