Đề kiểm tra 45 phút Hóa 10 Chủ đề 2

Cấu hình electron của nguyên tử nguyên tố Cl (Z = 17): 1s²2s²2s⁶3s²3p⁵

Do cấu hình có 3 lớp electron nên nguyên tố Cl thuộc chu kì 3.

Cấu hình electron của nguyên tử R: 1s²2s²2p⁵.

+ Số hiệu nguyên tử của R là 9 (Z = số p = số e = 9) → R nằm ở ô số 9.

+ Nguyên tử R có 2 lớp electron → R thuộc chu kì 2.

+ Cấu hình electron lớp ngoài cùng của R là 2s²2p⁵ → R thuộc nhóm A.

Số thứ tự nhóm A = Số e lớp ngoài cùng = 7 → R thuộc nhóm VIIA và là nguyên tố phi kim

Vậy: Nguyên tố R ở ô số 9, chu kì 2, nhóm VIIA là nguyên tố phi kim

Gọi công thức phân tử của R với H là RH_x oxide cao nhất tương ứng có dạng R₂O_8-x

Ta có: Phần trăm về khối lượng của R trong công thức với Hydrogen và trong công thức oxide cao nhất là:

R là carbon. Oxide cao nhất của C là CO₂: O=C=O

Xét các đáp án:

- CO₂ là phân tử không phân cực.

- CO₂ ở điều kiện thường là chất khí.

- C thuộc chu kì 2

- Carbon (ở trạng thái cơ bản): ₆C: 1s²2s²2p² có 4 electron s và 2 electron p 

Xét các phát biểu:

(a) Tất cả các nguyên tố nhóm B đều là kim loại. Đúng

(b) Trong dãy halogen, nguyên tử iodine có độ âm điện nhỏ nhất. Đúng, vì trong một nhóm A, theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân, độ âm điện giảm dần.

(c) Khối lượng riêng của nguyên tử lớn hơn khối lượng riêng của hạt nhân. Sai. Khối lượng riêng của hạt nhân lớn hơn rất nhiều so với khối lượng riêng của nguyên tử.

(d) Bán kính của Na (Z = 11) lớn hơn bán kính của Na⁺. Đúng, vì:

Cả nguyên tử Na và ion Na⁺ đều có điện tích hạt nhân là 11+. Mà nguyên tử Na có 11 electron còn ion Na⁺ có 10 electron nên hạt nhân của ion Na⁺ sẽ hút các electron mạnh hơn làm cho bán kính ion nhỏ hơn. 

(e) Tất cả các khí hiếm đều có 8 electron lớp ngoài cùng. Sai, vì nguyên tử của He chỉ có 2 electron.

H₂S là acid yếu; HCl; HBr; HI là các acid mạnh.

Tính acid của HI > HBr > HCl > H₂S

Nguyên tử R nhường 3 electron để tạo thành cation R³⁺

⇒ Nguyên tử R có cấu hình electron ở phân lớp ngoài cùng là 3s²3p¹

Cấu hình electron đầy đủ của R là: 1s²2s²2p⁶3s²3p¹

⇒ R thuộc ô số 13, chu kì 3, nhóm IIIA trong bảng tuần hoàn.

⇒ Công thức oxide ứng với hóa trị cao nhất là R₂O₃ có tính lưỡng tính và hydroxide tương ứng của R là R(OH)₃ có tính lưỡng tính.

n_H2 = 2,016 : 22,4 = 0,09 (mol)

Gọi công thức chung của 2 kim loại là M ta có phương trình tổng quát:

M + H₂SO₄ → MSO₄ + H₂

0,09    ← 0,09 (mol)

M = 2,64 : 0,09 = 29,33

⇒ M_X < 29, 33 < M_Y

X, Y là Mg, Ca.

Trong cùng một chu kì 2, theo chiều tăng dần về điện tích hạt nhân, ta có chiều tăng dần độ âm điện là: Li < C < N < F (1)

Trong cùng một nhóm IA, theo chiều tăng dần về điện tích hạt nhân, ta có chiều tăng dần độ âm điện là: Na < Li (2)

=> Từ (1) và (2) ta có dãy sắp xếp theo chiều tăng dần độ âm điện:

Na < Li < C < N < F

Vậy một nguyên tố thuộc chu kì 4 và 2 nguyên tố còn lại một thuộc chu kì 3 và một thuộc chu kì 5.

Gọi Z là số proton của nguyên tố thuộc chu kì 3. Vậy nguyên tố cùng nhóm A ở các chu kì 4 và 5 lần lượt là có số proton là Z + 8 và Z + 8 + 18

⇒ 3Z + 8 + 8 +18 = 70 ⇒ Z = 12

Ba nguyên tố có thứ tự lần lượt là 12, 20, 38 đó là Mg, Ca, Sr.

Phân tử R có 2 nguyên tử B và 1 nguyên tử A nên tổng số hạt là

2.(2Z_B + N_B) + (2Z_A + N_A) = 96 (1)

Hạt nhân B cũng như A đều có số hạt mang điện bằng số hạt không mang điện nên:

Z_A = N_A

Z_B = N_B

Thế vào (1) ta được: 6Z_B + 3Z_A = 96 (2)

Do B, A thuộc cùng nhóm và ở hai chu kì nhỏ liên tiếp nên:

Xét 2 trường hợp xảy ra

Z_B = Z_A + 8 (3)

Z_A = Z_B + 8 (4)

Từ (2) và (3)

⇒ Z_B = 40/3; Z_A = 16/3 (Loại) 

Từ (2) và (4)

⇒ Z_B = 8 (O) và Z_A = 16 (S)

Vậy hợp chất là SO₂

(1) Phân lớp d có tối đa 10 e ⇒ đúng

(2) Phân lớp đã điền số electron tối đa được gọi là phân lớp electron bão hòa. ⇒ đúng

(3) Nguyên tử nguyên tố kim loại thường có 1 hoặc 2 hoặc 3 electron ở lớp ngoài cùng. ⇒ đúng

(4) Nguyên tử nguyên tố khí hiếm thường có 5 hoặc 6 hoặc 7 electron ở lớp ngoài cùng. ⇒ sai vì nguyên tố phi kim thường có 5, 6, 7 electron lớp ngoài cùng

(5) Các electron trên cùng một lớp có mức năng lượng bằng nhau. ⇒ sai vì các electron trên cùng 1 lớp nhưng khác phân lớp thì năng lượng không bằng nhau

(6) Ở trạng thái cơ bản, nguyên tử trung hòa điện. ⇒ đúng

Đối với các nguyên tố nhóm A, số electron hóa trị cũng chính là số electron ở lớp ngoài cùng.

Nguyên tố chlorine ở nhóm VIIA, có số electron hóa trị là 7.

Công thức chung của các oxit kim loại nhóm IIA là RO.

Cấu hình electron nguyên tử nguyên tố (Z = 17) là 1s²2s²2p⁶3s²3p⁵.

Vị trí của nguyên tố đó nằm ở chu kì 3, nhóm VIIA.

Hợp chất với hydrogen là XH₃ ⇒ Công thức cao nhất của X với oxygen là: X₂O₅ 

Ta có: 

⇒ M_X = 14

⇒ X là nguyên tố nitrogen. 

Đại lượng đặc trưng cho khả năng hút electron của một nguyên tử khi tạo thành liên kết hóa học là độ âm điện. 

Số lớp electron = số thứ tự chu kì

Nguyên tố P (Z = 15) thuộc chu kì 3, có số lớp electron là 3.

Nhóm kim loại kiềm (nhóm IA)

Nhóm kim loại kiềm thổ (nhóm IIA)

Nhóm halogen (nhóm VIIA)

Nhóm nguyên tố khí hiếm (nhóm VIIIA).

Tính chất của các nguyên tố và đơn chất, cũng như thành phần và tính chất của các hợp chất tạo nên từ các nguyên tố đó biến đổi tuần hoàn theo chiều tăng của điện tích hạt nhân.

Khối các nguyên tố d gồm các nguyên tố thuộc nhóm B, có cấu hình electron: [Khí hiếm](n-1)d¹¹⁰ns¹².

R có cấu hình electron lớp ngoài cùng là ns²np⁴ → hợp chất khí của R với H là RH₂

Trong RH₂, X chiếm 94,12% về khối lượng nên ta có

→ R= 32 → R là Sulfur

Oxide cao nhất của S là SO₃ 

→ %S = 32:80.100% = 40%

Độ âm điện là đại lượng đặc trưng cho khả năng hút electron của liên kết của một nguyên tử trong phân tử.

 n_H2 = 1,11555: 24,79 = 0,045 mol

M + 2HCl → MCl₂ + H₂↑

Theo phương trình phản ứng ta có:

n_M = n_H2 = 0,045 mol

M chính là nguyên tố Ca

Mệnh đề không đúng là: Trong chu kì, các nguyên tố được sắp xếp theo chiều khối lượng nguyên tử tăng dần.

Trong một chu kỳ, các nguyên tố được sắp xếp theo chiều điện tích hạt nhân tăng dần.

Vì X và Y tạo thành hai oxide cao nhất có công thức tương tự nhau mà X, Y là các nguyên tố nhóm A, do đó chúng phải thuộc cùng một nhóm.

Khi tan trong nước, các oxide này tạo dung dịch làm quỳ tím chuyển sang màu đỏ vậy X, Y là phi kim.

Nguyên tử khối của X nhỏ hơn của Y, vậy số hiệu nguyên tử của X nhỏ hơn của Y.

Các phát biểu đúng là: (1); (4); (6).

Nguyên tử nguyên tố nitrogen (N) có 7 proton ⇒ Z = 16

Cấu hình electron của N: 1s²2s²2p³ ⇒ chu kì 2, nhóm VA

Hóa trị cao nhất của N = số thứ tự nhóm VA = VI

⇒ Công thức oxide cao nhất là: N₂O₅

N có 5 electron lớp ngoài cùng ⇒ N là nguyên tố phi kim

⇒ Oxide có tính acid oxide.

Cấu hình electron của nguyên tử chlorine là 1s²2s²2p⁶3s²3p⁵

Chlorine có 17 electron nên Z = 17, chlorine ở ô số 17 trong bảng tuần hoàn.

Chlorine ở chu kì 3 (do có 3 lớp electron);

nhóm VIIA (do 7 electron hóa trị, nguyên tố p).

₃Li, ₈O, ₉F cùng thuộc chu kì 2. Trong một chu kì theo chiều tăng dần điện tích hạt nhân nguyên tử, bán kính nguyên tử giảm dần.

⇒ Sắp xếp theo chiều tăng dần bán kính nguyên tử: ₉F < ₈O < ₃Li.

₃Li và ₁₁Na cùng thuộc nhóm IA. Trong một nhóm, theo chiều tăng dần điện tích hạt nhân nguyên tử, bán kính nguyên tử tăng dần.

⇒ Sắp xếp theo chiều tăng dần bán kính nguyên tử: ₃Li < ₁₁Na

Ta có sự sắp xếp bán kính như sau: F < O < Li < Na.

Trong oxide cao nhất RO₃ thì R có hóa trị VI nên trong hợp chất khí với H, R có hóa trị II.

Vậy công thức hợp chất khí với hydrogen là RH₂

Nguyên tố X ở chu kì 3 ⇒ Có 3 lớp electron.

Nguyên tố X thuộc nhóm VA ⇒ Lớp ngoài cùng có 5 electron.

Cấu hình electron của X là: 1s²2s²2p⁶3s²3p³

X có 3 electron ở lớp ngoài cùng.

Gọi số proton của X và Y là Z_X và Z_Y.

Trường hợp 1: X đứng trước Y, ta có hệ phương trình:

Trường hợp 1 không thỏa mãn. 

Trường hợp 2: Y đứng trước X, ta có hệ phương trình: 

Vậy X là oxygen (O); Y là nitrogen (N).

Nguyên tố X có Z = 24

=> Cấu hình electron của nguyên tử X là: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶3d⁵4s¹

Vị trí của X là: ô số 24, chu kì 4, nhóm VIB.

Dãy nguyên tố có các số hiệu nguyên tử chỉ gồm các nguyên tố d là: 24, 39, 74.

24 là Crom: [Ar]3d⁵4s¹

39 là Ytri: [Xe]4d¹5s²

74 là Wonfram: [Xe]4f¹⁴5d⁴6s²

Các đáp án khác không thõa mãn vì:

- 13 là Al thuộc nhóm IIIA.

- 19 là K thuộc nhóm IA.

- 11 là Na thuộc nhóm IA.

 Y ở chu kì 3, nhóm IA trong bảng tuần hoàn ⇒ Y là kim loại điển hình.

Cấu hình electron nguyên tử các nguyên tố lần lượt là:

X: 1s²2s²2p⁴ ⇒ 6 electron hóa trị.

Y: 1s²2s²2p⁶3s¹ ⇒ 1 electron hóa trị.

Z: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶4s² ⇒ 2 electron hóa trị.

T: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶3d⁶4s² ⇒ 8 electron hóa trị.

P (Z = 15): 1s²2s²2p⁶3s²3p³ ⇒ Nguyên tố P thuộc chu kì 3, nhóm VA.

O (Z = 8): 1s²2s²2p⁴ ⇒ Nguyên tố O thuộc chu kì 2, nhóm VIA.

S (Z = 16): 1s²2s²2p⁶3s²3p⁴ ⇒ Nguyên tố S thuộc chu kì 3, nhóm VIA.

Trong một chu kì, theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân, tính kim loại giảm dần và tính phi kim tăng dần ⇒ Tính phi kim: P < S.

Trong một nhóm A, theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân, tính kim loại tăng dần và tính phi kim giảm dần ⇒ Tính phi kim: S < O.

Vậy tính phi kim: P < S < O.