Đề thi cuối học kì 1 Hóa 10 Cánh diều - Đề 3

Liên kết cộng hóa trị là liên kết hóa học được hình thành giữa hai nguyên tử bằng một hay nhiều cặp electron dùng chung.

Nguyên tử nguyên tố X có phân lớp electron ngoài cùng là 3p⁴

⇒ Cấu hình electron đầy đủ của X là: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁴

⇒ X thuộc nhóm VIA

⇒ Hóa trị cao nhất trong hợp chất oxide và hydroxide của X là 6.

⇒ Công thức oxide ứng với hóa trị cao nhất của X là XO₃ (có tính acid) và hydroxide là

H₂XO₄ (có tính acid).

Gọi công thức chung của hai kim loại là M

M + 2HCl → M_Cl2 + H₂

n_M = n_H2 = 0,15

Ta có: M_A = 4,4 ⇒ M = 4,4/0,15 = 29,33

A và B là 2 kim loại nằm ở 2 chu kì liên tiếp thuộc nhóm IIA nên A là Mg và B là Ca.

Nguyên tử có tổng số hạt là 34.

⇒ p + n + e = 34

Mà số p = số e

⇒ 2p + n = 34       (1)

Số hạt mang điện gấp 1,8333 lần số hạt không mang điện.

⇒2p = 1,8333n       (2)

Từ (1) và (2) ⇒ p = 11, n = 12

⇒ Số khối A = 11 + 12 = 23

Số hiệu nguyên tử của Ca bằng 20 ⇒ Cấu hình electron của calcium là:

1s²2s²2p⁶3s²3p⁶4s².

Đặt phần trăm số nguyên tử của đồng vị ³⁵Cl là x.

Đặt phần trăm số nguyên tử của đồng vị ³⁷Cl là y.

Ta có: x + y = 100                           (1)

Nguyên tử khối trung bình của chlorine là:

                 (2)

Giải hệ (1) và (2) ta được: x = 77,5 và y = 22,5

Vậy phần trăm số nguyên tử của đồng vị: ³⁵Cl là 77,5%

Phần trăm số nguyên tử của đồng vị ³⁷Cl là 22,5%

⇒ Tỉ lệ phần trăm số nguyên tử của ³⁵Cl và ³⁷Cl trong tự nhiên là: 

x : y = 77,5 : 22,5 = 31 : 9

Năng lượng liên kết (Ea) đặc trưng cho độ bền liên kết.

Trong dung dịch NH₃ (hỗn hợp NH₃ và H₂O) tồn tại 4 loại liên kết hydrogen: 

Kiểu 1
Kiểu 2
Kiểu 3
Kiểu 4

Y (Z = 9) → Y là F: 1s²2s²2p⁵ → F thuộc chu kì 2, nhóm VIIA

M (Z = 15) → M là P: 1s²2s²2p⁶3s²3p³ → P thuộc chu kì 3, nhóm VA

X (Z = 16) → X là S: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁴ → S thuộc chu kì 3, nhóm VIA

R (Z = 19) → Z là K: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶4s¹ → K thuộc chu kì 4, nhóm IA

Trong một chu kì, theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân, độ âm điện tăng dần.

⇒ Độ âm điện: Cl (Z = 17) > S > P > Na (Z = 11)

Trong một nhóm, theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân, độ âm điện giảm dần.

⇒ Độ âm điện: F > Cl (Z = 17); Na (Z =11) > K

Như vậy độ âm điện: K < P < S < F.

Dãy gồm các chất mà phân tử đều chỉ có liên kết cộng hóa trị phân cực là: H₂O, HCl, H₂S.

Trong các phân tử O₂, O₃, Cl₂ chỉ có liên kết cộng hóa trị không phân cực.

 Kí hiệu của các lớp electron thứ nhất, thứ hai, thứ ba, thứ tư lần lượt là M, N, O, P.

Nguyên tử F có điện tích hạt nhân Z = 9.

⇒ Số electron của F là 9.

Cấu hình electron: 1s²2s²2p⁵

Vậy số electron ở phân mức năng lượng cao nhất 2p là 5e.

X: ns²np⁴ ⇒ X thuộc nhóm IVA ⇒ hợp chất khí với H là XH₂.

⇒ Oxide của X với hóa trị cao nhất là XO₃.

Ta có:

Phần trăm khối lượng của X trong oxide là:

Lớp electron ngoài cùng bền vững khi bão hòa với 8 electron (trừ He với lớp electron ngoài cùng bão hòa với 2 electron).

Ne (Z = 10) có cấu hình electron: 1s²2s²2p⁶, có 8 electron lớp ngoài cùng.

Vậy Ne có lớp electron ngoài cùng bền vững.

Gọi số hạt proton (bằng số hạt electron) trong nguyên tử nguyên tố X bằng Z.

Gọi số hạt neutron trong nguyên tử nguyên tố X bằng N.

Nguyên tử của nguyên tố X có tổng số hạt p, n, e là 95 nên:

2Z + N = 95                                 (1)

Số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 25 nên:

2Z – N = 25                                   (2)

Giải hệ (1) và (2) ta có: Z = 30 và N = 35

Vậy:

- X có 30 electron ở lớp vỏ.

- X có 35 hạt neutron (không mang điện).

- Số khối A = Z + N = 65

- Số hạt mang điện của X: 30 + 30 = 60

Các nguyên tố P, Cl, Al, Na thuộc cùng một chu kì. Mà trong một chu kì, theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân, bán kính nguyên tử giảm dần.

⇒ Bán kính nguyên tử của các nguyên tố: P, Cl, Al, Na xếp theo chiều giảm dần là:

Na, Al, P, Cl.

X có electron cuối thuộc phân lớp s ⇒ nhóm A (I hoặc II).

Y có electron cuối thuộc phân lớp p ⇒ nhóm A (III → VIII).

e_X + e_Y = 20 ⇒ p_X + p_Y = 20

Ta có: X chỉ có thể là: H (p = 1); He (p = 2); Na (p = 11) và K (p = 19).

⇒ Ta thấy chỉ có Na (p = 11) ⇒ p_Y = 9 (fluorine) thỏa mãn.

⇒ X - Y: NaF (liên kết ion) 

- Xét H – C ≡ C – H

Mỗi nguyên tử C có 4 gạch (−) xung quanh ⇒ có 4 đôi electron chung xung quanh ⇒ có 8 electron ở lớp vỏ ngoài cùng ⇒ đạt cấu hình electron bền vững của khí hiếm.

Mỗi nguyên tử H có 1 gạch (−) xung quanh ⇒ có 1 đôi electron chung xung quanh ⇒ có 2 electron ở lớp vỏ ngoài cùng ⇒ đạt cấu hình electron bền vững của khí hiếm He.

⇒ Công thức H – C ≡ C – H thỏa mãn quy tắc octet.

- Xét H₂C = CH₂

Mỗi nguyên tử C có 4 gạch (−) xung quanh (2 gạch giữa C với C và 2 gạch với H) ⇒ có 4 đôi electron chung xung quanh ⇒ có 8 electron ở lớp vỏ ngoài cùng ⇒ đạt cấu hình electron bền vững của khí hiếm.

Mỗi nguyên tử H có 1 gạch (−) xung quanh ⇒ có 1 đôi electron chung xung quanh ⇒ có 2 electron ở lớp vỏ ngoài cùng ⇒ đạt cấu hình electron bền vững của khí hiếm He.

⇒ Công thức H₂C = CH₂ thỏa mãn quy tắc octet.

- Xét H₃C – CH₃

Mỗi nguyên tử C có 4 gạch (−) xung quanh (1 gạch giữa C với C và 3 gạch với H) ⇒ có 4 đôi electron chung xung quanh ⇒ có 8 electron ở lớp vỏ ngoài cùng ⇒ đạt cấu hình electron bền vững của khí hiếm.

Mỗi nguyên tử H có 1 gạch (−) xung quanh ⇒ có 1 đôi electron chung xung quanh ⇒ có 2 electron ở lớp vỏ ngoài cùng ⇒ đạt cấu hình electron bền vững của khí hiếm He.

⇒ Công thức H₃C – CH₃ thỏa mãn quy tắc octet.

- Xét CH₃

Mỗi nguyên tử C có 3 gạch (−) xung quanh (3 gạch với H) ⇒ có 3 đôi electron chung xung quanh ⇒ có 6 electron ở lớp vỏ ngoài cùng ⇒ không đạt cấu hình electron bền vững của khí hiếm.

Mỗi nguyên tử H có 1 gạch (−) xung quanh ⇒ có 1 đôi electron chung xung quanh ⇒ có 2 electron ở lớp vỏ ngoài cùng ⇒ đạt cấu hình electron bền vững của khí hiếm He.

⇒ Công thức CH₃ không thỏa mãn quy tắc octet.

Trong mạng tinh thể NaCl, các ion Na⁺ và Cl^– được phân bố luân phiên đều đặn trên các đỉnh của các hình lập phương.

Bảo toàn H: n_HCl = 2n_H2 + 2n_H2O

⇒ Số mol H2O: 0,15 mol

Bảo toàn khối lượng:

13,05 + 0,5.36,5 = m_muối + 0,1.2 + 0,15.18

⇒ m_muối = 28,4 gam

Phân tử H₂ được tạo nên tử 2 nguyên tử H, đều có cùng độ âm điện.

Do đó lực hút electron của hai nguyên tử H bằng nhau Phân tử H₂ không có cặp electron liên kết bị lệch về phía nguyên tử nào

Kí hiệu chung của nguyên tử X: , với Z là số hiệu nguyên tử, A là số khối.

Số khối của T là: A = Z + N = 11 + 12 = 23

⇒ Kí hiệu nguyên tử của T là 

Trong một nhóm A, trừ nhóm VIIIA, theo chiều tăng của điện tích hạt nhân nguyên tử thì tính phi kim giảm dần, bán kính nguyên tử tăng dần.

Theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân nguyên tử trong nhóm VIIIA (nhóm khí hiếm), bán kính nguyên tử tăng đồng thời khối lượng nguyên tử tăng.

⇒ Tương tác van der Waals tăng ⇒ Nhiệt độ nóng chảy tăng.

⇒ Khí hiếm có nhiệt độ nóng chảy cao nhất trong dãy là Xe.

Có 2 liên kết ion giữa Na và O, có 2 liên kết cộng hóa trị giữa S và O, có hai liên kết cho nhận giữa S và O. 

Oxide cao nhất của X khi tan trong nước tạo thành dung dịch làm quỳ tím chuyển màu xanh.

⇒ Oxide cao nhất của X khi tan trong nước tạo thành hydroxide có tính base mạnh.

⇒ X có thể thuộc nhóm IA hoặc IIA.

Tỉ lệ nguyên tử X với oxygen trong oxide cao nhất của X là 1 : 1 ⇒ Oxide cao nhất của X là XO ⇒ hóa trị cao nhất của X là II.

Vậy X thuộc nhóm IIA.

 Nguyên tử có cấu tạo rỗng,gồm vỏ nguyên tử và hạt nhân nguyên tử.

Điện tích của electron là -1,602.10^-19 C.

Gọi công thức phân tử của R với H là RH_x oxide cao nhất tương ứng có dạng R₂O_8-x

Ta có: Phần trăm về khối lượng của R trong công thức với Hydrogen và trong công thức oxide cao nhất là:

R là carbon. Oxide cao nhất của C là CO₂: O=C=O

Xét các đáp án:

- CO₂ là phân tử không phân cực.

- CO₂ ở điều kiện thường là chất khí.

- C thuộc chu kì 2

- Carbon (ở trạng thái cơ bản): ₆C: 1s²2s²2p² có 4 electron s và 2 electron p 

Liên kết được tạo nên từ xen phủ bên của hai AO p được gọi là liên kết pi (π).

Công thức phân tử của nước là H₂O.

Có 3 cách ghép 2 đồng vị của hydrogen để tạo H₂ (đó là 2 đồng vị ¹H, 2 đồng vị ²H, 1 đồng vị ¹H và 1 đồng vị ²H).

Với mỗi phân tử H₂ tạo thành lại có 3 cách ghép với 1 đồng vị của O để tạo 1 nước.

Vậy tạo được 3 + 3 + 3 = 9 loại phân tử nước.

Khối các nguyên tố s gồm các nguyên tố thuộc nhóm IA, được gọi là nhóm kim loại kiềm và nhóm IIA, được gọi là nhóm kim loại kiềm thổ. 

Xu hướng biến đổi tính acid, tính base của hydroxide: Trong một chu kì, theo chiều tăng dần điện tích hạt nhân, tính acid của các hydroxide có xu hướng tăng dần, tính base của chúng có xu hướng giảm dần.

⇒ Tính acid của các hydroxide các nguyên tố xếp theo thứ tự tăng dần là:

H₂SiO₃ < H₃PO₄ < H₂SO₄ < HClO₄.

Để tạo thành cấu hình electron 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶ thì:

- Kim loại chu kì 4 cho 1, 2, 3 electron để trở về cấu hình bền

- Phi kim chu kì 3 nhận thêm electron để tạo thành cấu hình bền

Các hợp chất tạo bởi kim loại chu kì 4 và phi kim chu kì 3 là: CaCl₂, K₂S, KCl

Cấu hình electron của Ar: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶

Nguyên tử Y có xu hướng nhận 3 electron để đạt được lớp electron ngoài cùng bền vững của khí hiếm Ar nên cấu hình electron của Y là: 1s²2s²2p⁶3s²3p³

⇒ Z_Y = 15

⇒ Y là phosphorus.

Mỗi AO chứa tối đa 2 electron, như vậy nếu 4 electron được điền vào 3 AO thì sẽ có 1 AO đã chứa đủ electron tối đa, 2 AO chỉ chứa 1 electron (electron độc thân).

 Vì R thuộc nhóm IIA nên công thức oxide cao nhất của R là RO.

S (Z = 16) có cấu hình electron: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁴ ⇒ Có 6 electron lớp ngoài cùng.

Khí hiếm gần nhất là: Ar (Z = 18): 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶

Do đó, S có xu hướng nhận 2 electron để trở thành ion mang điện tích âm.

S + 2e ⟶ S²⁻

Thực phẩm biến đổi gen là sản phẩm của sinh học.

Cấu hình của nguyên tố nitrogen: 1s²2s²2p³

- Nitrogen có Z = 7 nên thuộc ô số 7.

- Nitrogen có 2 lớp electron nên thuộc chu kì 2.

- Nitrogen có 5 electron lớp ngoài cùng nên thuộc nhóm VA.