Định luật bảo toàn khối lượng

Bài học: Định luật bảo toàn khối lượng giới thiệu đến các em ngắn gọn, chi tiết lý thuyết. Bên cạnh là các ví dụ và bài tập có lời giải chi tiết, xây dựng dựa trên kiến thức trọng tâm chương trình hóa 8.

I. Thí nghiệm

Cách tiến hành:

• Đặt 2 cốc (1), (2) chứa dung dịch BaCl₂ và Na₂SO₄ lên đĩa cân A
• Đặt quả cân lên đĩa B cho đến khi cân thăng bằng.
• Đổ cốc (1) vào cốc (2), rổi lắc cho 2 dung dịch trộn lẫn vào nhau.

Nhận xét:

• Có chất rắn màu trắng xuất hiện, đó chính là bari sunfat BaSO₄. Đã xảy ra phản ứng hóa học là:

Bari clorua + Natri sunfat → Bari sunfat + Natri clorua

• Kim ở vị trí cân bằng.

II. Định luật bảo toàn khối lượng

Ta thấy trước và sau thí nghiệm, kim của cân giữ nguyên vị trí, chứng tỏ tổng khối lượng các chất trước phản ứng bằng tổng khối lượng các chất sản phẩm. Đó là ý cơ bản của định luật bảo toàn khối lượng. Định luật được phát biểu như sau:

Giải thích định luật:

Trong phản ứng hóa học diễn ra sự thay đổi liên kết giữa các nguyên tử. Sự thay đổi này chỉ liên quan đến số electron. Còn số nguyên tử của mỗi nguyên tố được giữ nguyên và khối lượng của các nguyên tử không đổi, vì vậy tổng khối lượng các chất được bảo toàn.

III. Áp dụng

Để áp dụng, ta viết nội dung định luật thành công thức. Giả sử có phản ứng: A + B → C + D

Công thức về khối lượng viết như sau:

m_A + m_B = m_C + m_D

Trong đó: m_A; m_B; m_C; m_D là khối lượng của mỗi chất. 

 Hệ quả: Trong một phản ứng có n chất, kể cả chất phản ứng và sản phẩm, nếu biết khối lượng của (n – 1) chất thì tính được khối lượng của chất còn lại. 

Ví dụ: Cho 9 g nhôm cháy trong không khí thu được 10,2 g nhôm oxit. Tính khối lượng khí oxi đã tham gia phản ứng.

Hướng dẫn giải:

Chất tham gia phản ứng: Al và O₂.

Chất sản phẩm: Al₂O₃.

Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng ta có:

m_Al + m_O2 = m_Al2O3

m_O2 = m_Al2O3 - m_Al

m_O2 = 10,2 - 9 = 1,2 g