Hợp chất của Crom

Bài học Hợp chất của Crom gồm chi tiết tính chất của các hợp chất crom (III), crom (VI) kèm theo các ví dụ cụ thể. Bên cạnh nội dung lý thuyết, bài học còn đưa ra các câu hỏi luyện tập bám sát nội dung chương trình Hóa 12.

I. Hợp chất crom (III)

1. Crom (III) oxit (Cr₂O₃)

Cr₂O₃ là chất rắn, màu lục thẫm, không tan trong nước.

Cr₂O₃ là một oxit lưỡng tính, tan trong dung dịch axit và kiềm đặc.

Thí dụ: 

Cr₂O₃ + 6HCl   2CrCl₃ + 3H₂O

Cr₂O₃ + 2NaOH (đặc) → 2NaCrO₂ + 2H₂O

Được dùng để tạo màu lục cho đồ sứ, đồ thủy tinh.

2. Crom (III) hidroxit (Cr(OH)₃)

Chất kết tủa, màu lục xám, không tan trong nước.

Crom (III) hidroxit

Là hidroxit lưỡng tính, tan được trong dung dịch axit và dung dịch kiềm.

Cr(OH)₃ + NaOH ➝ NaCrO₂ + 2H₂O

Cr(OH)₃ + 3HCl ➝ CrCl₃ + 3H₂O

3. Muối crom (III)

Dung dịch Cr³⁺ có màu xanh ngọc. Cr³⁺ ở trạng thái số oxi hóa trung gian nên ion Cr³⁺ trong dung dịch vừa có tính oxi hóa (trong môi trường axit) vừa có tính khử (trong môi trường bazơ).

2CrCl₃ + ​ Zn ➝ ZnCl₂ + 2CrCl₂

2NaCrO₂ + 3Br₂ + 8NaOH ➝ 2Na₂CrO₄ + 6NaBr + 4H₂O

II. Hợp chất crom (VI)

1. Crom (VI) oxit (CrO₃)

Là chất rắn, màu đỏ thẫm. Là oxit axit, tác dụng với nước tạo thành axit. CrO3 + H2O → H2CrO4 (axit cromic) 2CrO3 + H2O → H2Cr2O7 (axit đicromic)

Các axit này chỉ tồn tại trong dung dịch và không tách ra được dưới dạng tự do. CrO₃ có tính oxi hóa mạnh, một số chất vô cơ và hữu cơ như NH₃, S, P, C, C₂H₅OH bốc cháy khi tiếp xúc với CrO₃.

2NH₃ + 2CrO₃ → N₂ + Cr₂O₃ + 3H₂O

2. Muối crom (VI)

Gồm 2 loại: cromat (CrO₄^2-) và đicromat (Cr₂O₇^2-)

Muối cromat (Ví dụ: Na₂CrO₄, K₂CrO₄,...) có màu vàng.

Muối đicromat (Ví dụ: Na₂Cr₂O₇, K₂Cr₂O₇,...) có màu da cam.

Các muối đicromat và cromat là những hợp chất bền và có tính oxi hóa mạnh, đặc biệt trong môi trường axit, muối crom (VI) bị khử thành muối crom (III).

Thí dụ:

K₂Cr₂O₇ + 6FeSO₄ + 7H₂SO₄ → 3Fe₂(SO₄)₃ + Cr₂(SO₄)₃ + K₂SO₄ + 7H₂O

Các muối cromat và đicromat chuyển hóa lẫn nhau theo một cân bằng:

Vì có cân bằng trên nên khi thêm dung dịch axit vào muối cromat (màu vàng) sẽ tạo thành đicromat (màu da cam). Ngược lại, khi thêm dung dịch kiềm vào muối đicromat, sẽ tạo thành cromat.