Khái niệm về xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp

Khái niệm về xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp đưa ra nội dung khái niềm xà phòng, phương thức sản xuất, chất giặt tổng hợp và tác dụng tẩy rửa của xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp. Kèm theo các câu hỏi luyện tập sau mỗi phần nội dung bài học. 

I. Xà phòng

1. Khái niệm xà phòng

Xà phòng thường dùng là hỗn hợp muối natri hoặc muối kali của axit béo, có thêm một số chất phụ gia. Thành phần chủ yếu của xà phòng thường là muối natri của axit panmitic hoặc axit stearic

2. Phương pháp sản xuất

Để sản xuất xà phòng, người ta đun chất béo với dung dịch kiềm trong các thùng kín ở nhiệt độ cao

(RCOO)₃C₃H₅ + 3NaOH 3RCOONa + C₃H₅(OH)₃

Hỗn hợp các muối natri của axit béo ở trạng thái keo. Muốn tách muối này ra khỏi hỗn hợp, người ta thêm muối ăn vào hỗn hợp.

Sơ đồ sản xuất xà phòng

Thí dụ:

CH₃[CH₂]₁₄CH₂CH₂[CH₂]₁₄CH₃ 2CH₃[CH₂]₁₄COOH

2CH₃[CH₂]₁₄COOH + Na₂CO₃ → 2CH₃[CH₂]₁₄COONa + H₂O + CO₂

II. Chất giặt rửa tổng hợp

1. Khái niệm

Những hợp chất không phải là muối natri của axit cacboxylic nhưng có tính năng giặt rửa như xà phòng được gọi là chất giặt rửa tổng hợp.

2. Phương pháp sản xuất

Chất giặt rửa tổng hợp được tổng hợp từ các chất lấy từ dầu mỏ.

CH₃[CH₂]₁₁C₆H₄SO₃H CH₃[CH₂]₁₁C₆H₄SO₃Na

III. Tác dụng tẩy rửa của xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp

Muối natri làm cho vết bẩn được phân tán thành nhiều phần nhỏ hơn rồi được phân tán vào nước và bị rửa trôi đi.

Không nên dùng xà phòng để giặt rửa trong nước cứng (nước có nhiều ion Ca²⁺, Mg²⁺).

Chất giặt rửa tổng hợp có ưu điểm hơn xà phòng là có thể giặt rửa cả trong nước cứng.