Luyện tập Este (tiếp)

• Phản ứng thủy phân este trong môi trường axit là phản ứng thuận nghịch (2 chiều). Thủy phân este trong môi trường kiềm là phản ứng một chiều.
• Chất béo là trieste của glixerol với các axit monocacboxylic có số chẵn nguyên tử cacbon không phân nhánh.
• Một số este điều chế không dùng axit cacboxylic để điều chế. Ví dụ như este của phenol, phải dùng anhiđrit axit hoặc clorua axit tác dụng với phenol

n_NaOH = 0,6 = 3n_este E este 3 chức. Do tạo hỗn hợp muối nên este của axit đơn chức và ancol đa chức. 

(RCOO)₃R' + 3NaOH 3RCOONa + R'(OH)₃

M_RCOONa = 43,6/0,6 = 72,667

R = 5,667 3R = 17 R₁ là H

Dựa theo đáp án ta được HCOOH và CH₃COOH

Các đồng phân thoả mãn là: HCOOC₂H₅, CH₃COOCH₃, C₂H₅COOH. 

 n_O2 = 0,75 mol => m_O2 = 24 g

n_CO2 = 0,65 mol => m_CO2 = 28,6 g

Bảo toàn khối lượng:

m_Este + m_O2 = m_CO2 + m_H2O

=> m_H2O = (13,6 + 24 - 28,6)= 9 g => n_H2O = 0,5 mol < n_CO2 => este không no

=> axit không no

Bảo toàn nguyên tố O:

2 n_Este + 2 n_O2 = 2n_CO2 + n_H2O

=> n_Este = (2.0,65 + 0,5 - 2.0,75) : 2 = 0,15 mol

Số C trung bình = 0,65 : 0,15 = 4,33 => 2 este có số C là 4 và 5

Vì n_Este = 0,15 = n_CO2 – n_H2O => Este có 2 liên kết pi tronc công thức cấu tạo:

2 este là: CH₂=CH-COOCH₃ và CH₂=CH-COOC₂H₅

Thủy tinh hữu cơ hay còn gọi là poli(metyl metacrylat) được điều chế từ este metyl metacrylat. 

C₅H₁₀O₂ có k = 1 , phản ứng với dung dịch NaOH ⇒ este hoặc axit no, đơn chức, mạch hở.

Không có phản ứng tráng bạc ⇒ không phải là este của axit fomic ⇒ các chất thỏa mãn là:

CH₃COOC₃H₇ (2 đồng phân)

C₂H₅COOC₂H₅ (1 đồng phân)

C₃H₇COOCH₃ (2 đồng phân)

C₄H₉COOH (4 đồng phân)

⇒Tổng cộng có 9 đồng phân

Theo đề bài, este được tạo bởi ancol no, đơn chức mạch hở và axit đơn chức, không no có 1 liên kết đôi C=C, đơn chức, mạch hở nên este là este đơn chức, có chứa 2 liên kết π (1π trong nhóm COO và 1π của C=C).

Công thức este là C_nH_2n-2O₂

- C_nH_2nO₂ là CTTQ của este no, đơn chức, mạch hở.

- C_nH_2n+2O₂ không thể là este vì:

- C_nH_2n-2O₂ là CTTQ của este không no, có một nối đôi, đơn chức, mạch hở.

- C_nH_2nO không thể là este vì có độ bất bão hòa 

Ta có: 

n_CH3COOH = 0,4 mol;

n_C2H5OH = 0,6 mol;

n_este = 0,25 mol.

Phương trình phản ứng:

CH₃COOH + C₂H₅OH CH₃COOC₂H₅ + H₂O.

Xét tỉ lệ mol axit axetic và etanol: n_CH3COOH< n_C2H5OH (0,4 < 0,6)⇒ Vậy sau phản ứng axit hết.

Hiệu suất phản ứng tính theo axit:

CH₃COOC₂H₅ etyl axetat 

C₂H₅COOCH₃ metyl propionat

CH₃COOCH₃  metyl axetat 

HCOOCH₃ metyl fomat. .

 Từ C₂H₃O₂Na Z là axit CH₃COOH Y là CH₃COONH₄ X là CH₃COOCH=CH₂

CH₃COOCH=CH₂ + NaOH CH₃COONa + CH₃CHO

CH₃CHO + 2AgNO₃ + 3NH₃ + H₂O CH₃COONH₄ + 2NH₄NO₃ + 2Ag

CH₃COONH₄ + NaOH  CH₃COONa + 3NH₃ + H₂O

Do este có dạng RCOOCH=CH-R’ => Thủy phân bằng NaOH sẽ thu được muối và andehit

Phương trình hóa học

CH₃COOCH=CH₂ + NaOH CH₃COONa + CH₃CHO.

Gọi công thức tổng quát của este mạch hở, no, đơn chức là C_nH_2nO₂

C_nH_2nO + O₂ → nCO₂ + nH₂O

Khi đốt cháy tạo n_CO2 = n_H2O (1)

Và m_CO2 + m_H2O = 55,8 gam <=> 44.n_CO2 + 18.n_H2O = 55,8 (2)

Giải hệ phương trình (1), (2)

=> n_CO2 = n_H2O = 0,9 mol

=> Số C = 0,9 : 0,3 = 3

=> Công thức phân tử của X là: C₃H₆O₂

Khi thủy phân trong môi trường axit thu được anđehit axetic

Este đó là CH₃COO-CH=CH₂.

CH₃COO-CH=CH₂ + H₂O CH₃COOH + CH₃CHO.

 C₂H₅OC₂H₅ là ete

n_NaOH = 0,15 mol.

Gọi số mol của axit axetic và etyl axetat lần lượt là x, y (mol), ta có hệ:

 Este mùi hoa nhài: CH₃COOCH₂-C₆H₅

 Đặt số mol este và nước lần lượt là x, y

+ Khi đốt cháy este: n_este = n_CO2 - n_H2O => x = 0,48 - y (1)

+ Bảo toàn nguyên tố O:

2n_este + 2n_O2 = 2n_CO2 + n_H2O => 2x + 0,54.2= 0,48.2 + y (2)

=>x =0,12 mol; y = 0,36 mol

n_Y= n_este =0,12 mol=>M_Y = 5,28/0,12 = 44 (CH₃CHO)

+ Bảo toàn khối lượng:

m_este = m_CO2 + m_H2O - m_O2

= 0,48.44 + 0,36.18 - 0,54.32 = 10,32 gam

=>M_X = 10,32/0,12 = 86

(CH₃COOCH=CH₂) => Muối là CH₃COOK

m_muối = m_CH3COOK = 0,12.98 =11,76 gam.

n_N2= 1,4:28 = 0,05 mol

⇒ n_X = 0,05 mol

⇒ M_X = 3,7 : 0,05 = 74 đvC

⇒ X và Y có cùng công thức phân tử là C₃H₆O₂.

⇒ Công thức cấu tạo của X, Y là: HCOOC₂H₅ và CH₃COOCH₃.