Luyện tập Este và chất béo

Đối với các nhóm chức khác nhau thì khả năng tạo liên kết hiđro thay đổi như sau:

-COOH > -OH > -COO- > -CHO > -CO-

Chất có nhiệt độ sôi cao nhất là axit axetic.

n_CH3COOH = 0,2  mol;

n_C2H5OH = 12: 46 = 0,26 mol

CH₃COOH + C₂H₅OH CH₃COOC₂H₅ + H₂O

Xét tỉ lệ mol thì: n_CH3COOH < n_C2H5OH 

=> C₂H₅OH dư

⇒ n_{este lý thuyết} = n_CH3COOH= 0,2  mol

H% = 50%

⇒ m_{este thực tế} = 0,2.88.0,5 = 8,8 gam.

 Ta có tripanmitin có công thức: (C₁₅H₃₁COO)₃C₃H₅

(C₁₅H₃₁COO)₃C₃H ₅ + 3NaOH 3C₁₅H₃₁COONa +C₃H₅(OH)₃

Do este không tạo liên kết hidro nên chúng có nhiệt độ sôi thấp hơn các axit, ancol có cùng số nguyên tử cacbon

 Thủy tinh hữu cơ được điều chế từ este metyl metacrylat:

nCH₂=C(CH₃)COOCH₃  -(-CH₂ - C(CH₃)(COOCH₃) -)-_n

Hai este HCOOC₂H₅ và CH₃COOCH₃ là đồng phân của nhau

→n_{2 este} = 11,1: 74 = 0,15 mol

Phương trình phản ứng hóa học

HCOOC₂H₅+ NaOH → HCOONa + C₂H₅OH (1)

CH₃COOCH₃ + NaOH→ CH₃COONa + CH₃OH (2)

Theo phương trình (1) và (2) ta có :

n_NaOH = n_{2 este} = 0,15 mol

→ V_ddNaOH = 0,15:1= 0,15 (lít) = 150 ml.

Ta có M_Z= 16.2= 32 g/mol nên Y chỉ có thể là ancol CH₃OH

Vì este X có công thức phân tử C₄H₈O₂ khi thủy phân tạo ra CH₃OH

Nên X có công thức C₂H₅COOCH₃ 

C₂H₅COOCH₃ + NaOH C₂H₅COONa + CH₃OH.

Vì hỗn hợp X gồm 2este đơn chức no, mạch hở nên ta gọi Công thức tổng quát của hỗn hợp A là C_nH_2nO₂

Phương trình phản ứng đốt cháy:

C_nH_2nO₂ + O₂ → nCO₂ + nH₂O

Ta có: n_CO2 = n_H2O = 1,2 : 2 = 0,6 mol

→ Số C = 0,6 : 0,2 = 3; số H = 0,6 . 2 : 0,2 = 6

→ Công thức của 2 este là C₃H₆O₂.

Bảo toàn khối lượng:

m_este + m_KOH = m_muối + m_ancol

m_KOH = 18,48 + 9,66 – 16,38 = 11,76 g

=> n_KOH = 0,21 mol = n_este = n_ancol =n_muối

M_ancol = 9,66 : 0,21 = 46. Vậy công thức ancol là C₂H₅OH

M_muối =18,48 : 0,21 = 88 => RCOOK = 88 => R = 5 => HCOOK và CH₃COOK

=> Gọi số mol lần lượt của 2 este HCOOC₂H₅ và CH₃COOC₂H₅ là x, y mol

Ta có: x + y = 0,21 (1)

74x + 88y = 16,38 (2)

=> Giải hệ phương trình (1); (2) ta có:

x = 0,15; y = 0,06

=> m_HCOOC2H5 = 0,15. 74 = 11,1 gam.

 (4) CH₃OCH₃ và (6) HOOCCH₂CH₂OH không phải hợp chất este.

CH₃COOCH₃ là metyl axetat.

CH₃COOCH=CH₂ là vinyl axetat.

CH₂=CHCOOCH₃ là metyl acrylat.

HCOOCH₃ là metyl fomat

Tinh bột → Glucozo → C₂H₅OH → CH₃COOH → metyl axetat.

X là glucozo, Y là rượu etylic => Z là axit axetic 

Phương trình phản ứng

HCOOCH₃ + NaOH HCOONa + CH₃OH

→ Sản phẩm thu được là HCOONa và CH₃OH.

Các công thức cấu tạo là:

HCOOCH₂CH₂CH₃

HCOOCH(CH₃)-CH₃

CH₃COOCH₂CH₃

CH₃CH₂COOCH₃

Vậy có tất cả 4 đồng phân este ứng với công thức phân tử C₄H₈O₂.

Triolein:  (C₁₇H₃₃COO)₃C₃H₅

tristearin:(C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅

tripanmitin: (C₁₅H₃₁COO)₃C₃H₅

stearic: C_17​H₃₅​COOH 

 Y có công thức cấu tạo là: CH₃COONa

=> Công thức cấu tạo của X: CH₃COOC₂H₅.

Este tạo thành có k = 2 (một liên kết π trong C=O và một liên kết π của C=C); và có 2 oxi

=> Công thức tổng quát:

C_nH_{2n + 2 – 2k}O₂  <=> C_nH_{2n - 2}O₂ (do k = 2).

Ancol no nhỏ nhất có 1C, axit nhỏ nhất có liên kết C=C có 3C => n ≥ 4.

Vậy công thức của este cần tìm là C_nH_{2n - 2}O₂ (n ≥ 4).

Phản ứng giữa cặp chất Axit fomic và ancol metylic tạo ra metyl fomat.

n_KOH = 0,2.0,2 = 0,04 mol

Bảo toàn khối lượng:

m_este + m_KOH = m_muối + m_H2O

=> m_H2O = (2,44 + 0,02. 56 - 4,32) = 0,36 g => n_H2O = 0,02 mol

n_KOH = 2n_K2CO3 = 0,04 mol

=> n_K2CO3 = 0,02 mol

n_CO2 = 0,12 mol ,

n_H2O = 0,06 mol

=> n_C = n_CO2 + n_K2CO3 = 0,12 + 0,02 = 0,14 mol

n_{H (trong este)} + n_{H (trong KOH )} = n_{H ( trong muối )} + n_H(H2O)

=> n_H = 0,06 .2 + 0,02 . 2 – 0,04 = 0,12 mol

m_este = m_C + m _H+ m_O = 2,44 => m_O = 0,64 => n_O = 0,04 mol

n_C : n_H : n_O = 0,14 : 0,12 : 0,04 = 7 : 6 : 2 => este là C₇H₆O₂

Phản ứng với kiềm có tạo nước suy ra este của phenol là HCOOC₆H₅

Muối cần tìm là HCOOK.