Người trẻ và những hành trang vào thế kỉ XXI

I. Trước khi đọc

Câu hỏi: Bạn quan tâm điều gì về tương lai? Bạn đã trau dồi những kĩ năng gì để chuẩn bị cho tương lai của chính mình?

- Điều quan tâm về tương lai: tương lai của chính bản thân (công việc - nghề nghiệp, gia đình, đời sống,...); sự phát triển của xã hội,...

- Trau dồi kĩ năng: Kĩ năng giao tiếp; kĩ năng thích nghi - thích ứng với các hoàn cảnh, điều kiện khác nhau; kĩ năng tiếp thu chọn lọc; tư duy phản biện,...

II. Đọc văn bản

Câu 1 (Suy luận): Vì sao chúng ta cần nắm vững kiến thức cốt lõi của ngành, kiến thức của các ngành gần, ngành liên quan?

- Chúng ta cần nắm vững kiến thức cốt lõi của ngành, kiến thức của các ngành gần, liên quan là vì: Các kiến thức này có vai trò bổ sung và hỗ trợ lẫn nhau, nó giúp chúng ta thuận lợi hơn trong công việc cũng như xử lí các tình huống trong và ngoài công việc.

Câu 2 (Theo dõi): Chỉ ra yếu tố thuyết minh sử dụng trong đoạn văn.

- “Khối các môn học cốt lõi mà sinh viên trong thế kỉ XXI cần có là tiếng mẹ đẻ, ngôn ngữ toàn cầu (tiếng Anh), Nhân văn, Toán, Kinh tế, Khoa học, Địa lí, Lịch sử và Quản lí nhà nước - Trách nhiệm dân sự”

- “Khối kiến thức chung liên ngành bao gồm: Hiểu viết về các vấn đề toàn cầu (đa dạng văn hóa, tôn giáo, biến đổi khí hậu…), Hiểu biết về tài chính, kinh tế, kinh doanh (vai trò của nền kinh tế, tài chính cá nhân…), Hiểu biết về vai trò và trách nhiệm dân sự (quyền công dân, nhân quyền, quan hệ nhà nước - công dân,....), Hiểu biết về y tế và sức khỏe (các biện pháp bảo vệ sức khỏe tâm thần và thể chất như giảm căng thẳng, tránh rủi ro y tế, dinh dưỡng,....theo dõi, giám sát sức khỏe cá nhân, các vấn đề an toàn và y tế cộng đồng…), Hiểu biết về môi trường (môi trường thiên nhiên - hệ sinh thái, nguồn nước, năng lượng, khí hậu, tác động của con người tới môi trường tự nhiên - tăng trưởng dân số, tiêu thụ tài nguyên, ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồn nước, phá rừng,..)

III. Sau khi đọc

Câu 1: Xác định luận đề, luận điểm, lí lẽ và bằng chứng trong văn bản và mối liên hệ giữa các yếu tố ấy.

* Luận đề: Người trẻ cần mang theo những hành trang gì để bước vào thế kỉ XXI

* Luận điểm:

- Luận điểm 1: Chuẩn bị hành trang tri thức

• “Đối với bất cứ ngành nào, kiến thức cốt lõi của ngành là đương nhiên… tương tác với nhau”.
• “Ngoài kiến thức chuyên ngành, người trẻ còn cần trang bị khối kiến thức chung mà bất cứ…. cũng cần phải có”.
• “Khối các môn học cốt lõi mà sinh viên trong thế kỉ XXI cần có là tiếng mẹ đẻ, ngôn ngữ toàn cầu (tiếng Anh), Nhân văn, Toán, Kinh tế… Trách nhiệm dân sự”.
• “Khối kiến thức chung liên ngành… phá rừng…)”

- Luận điểm 2: Chuẩn bị hành trang về kĩ năng.

• “Thiếu kĩ năng làm việc ở người trẻ khi tham gia thị trường…. nhiều quốc gia”.
• “P21 đưa ra ba khối kĩ năng trọng yếu tố… bất định”.

- Luận điểm 3: Hành trang thái độ

• “Chúng ta có thể lường trước sự bất định đến từ đâu… trước sự bất định”.

→ Luận điểm và các lí lẽ dẫn chứng có vai trò lớn trong việc chứng minh và làm rõ luận đề chính.

Câu 2: Các luận điểm trong bài viết đã làm sáng tỏ luận đề như thế nào? Theo bạn, lí lẽ, bằng chứng nào là tiêu biểu?

(1) Các luận điểm trong bài viết làm sáng tỏ luận đề:

- Luận điểm 1: Khẳng định người trẻ cần trau dồi kiến thức không chỉ của ngành chính mà cả các ngành gần, có liên quan.

→ Lí lẽ: do các ngành có sự liên quan với nhau và xu hướng đòi hỏi các giải pháp liên ngành;

→ Dẫn chứng: Giải pháp liên ngành trong đại dịch Covid.

- Luận điểm 2: Bên cạnh kiến thức, cần trau dồi cả kĩ năng.

→ Lí lẽ: Thiếu kĩ năng của người trẻ sau tốt nghiệp là vấn đề của nhiều quốc gia; chỉ ra ba khối kĩ năng trọng yếu.

→ Dẫn chứng: Khung kĩ năng của thế kỉ XXI.

- Luận điểm 3: Bên cạnh kiến thức, kĩ năng cần có thái độ đúng mực.

→ Lí lẽ: Khung kĩ năng ẩn chứa một phần thái độ mà người trẻ cần có.

⇒ Nhận xét: Các luận điểm được trình bày rõ ràng, bắt đầu bằng “Thứ nhất…”, “Thứ hai…”, “Thứ ba…” → Giúp người đọc dễ dàng theo dõi, nắm bắt thông tin. Mỗi luận điểm đều được triển khai mạch lạc, có lí lẽ và dẫn chứng đầy đủ, thuyết phục.

(2) Dẫn chứng tiêu biểu: Giải pháp liên ngành đã trở nên hiển hiện nhất trong đại dịch Covid-19. Trong lúc nước sôi lửa bỏng, chống dịch cấp quốc gia và trên toàn cầu là bài toán không thể giải chỉ bằng các mô hình dịch tễ hay các giải pháp y tế, mà còn đòi hỏi các tính toán về công bằng, an sinh xã hội, về tâm lí xã hội và cách tiếp cận cộng đồng.

Bởi đây là một dẫn chứng vô cùng cụ thể, đã được xác thực. Dẫn chứng này giúp cho văn bản trở nên có tính chính xác, độ tin cậy cao.

Câu 3: Nêu tác dụng của các yếu tố thuyết minh trong văn bản.

- Vai trò bổ sung, diễn đạt rõ ràng hơn luận điểm mà tác giả đưa ra;

- Giúp cho văn bản trở nên cụ thể, hấp dẫn và thuyết phục người đọc, người nghe.

Câu 4: Bạn hãy chỉ ra mục đích và thái độ của người viết được thể hiện trong văn bản.

- Mục đích của người viết: Người viết muốn gửi gắm thông điệp tới bộ phận người trẻ hãy không ngừng trau dồi cho mình kiến thức, kĩ năng; không ngừng rèn luyện thái độ của bản thân để một hành trang tốt bước vào thế kỉ XXI - 1 thế kỉ đầy biến động.

- Thái độ của người viết: Người viết bày tỏ thái độ lo lắng, vội vàng, khẩn trương, thôi thúc các bạn trẻ hãy hành động ngay từ bây giờ vì xã hội đang không ngừng biến chuyển, thay đổi mỗi ngày. Nếu người trẻ chậm bước sẽ bị bỏ lại phía sau.

Câu 5: Bạn có đồng ý với “thái độ phù hợp với sự bất định” được trình bày ở đoạn cuối văn bản không? Vì sao?

- Đồng ý.

- Lí giải: Cuộc sống phát triển mạnh mẽ và sẽ luôn có sự thay đổi liên tục, đó chính là sự bất định. Một cuộc sống phát triển buộc phải có sự biến đổi, vì vậy mỗi người cũng cần phải có sự thay đổi, những suy nghĩ, hành động phù hợp với sự chuyển biến của xã hội. Con người của xã hội mới đòi hỏi cần có những sự linh hoạt, dễ dàng thích nghi, luôn sẵn sàng trước những chuyển biến của thời thế sao cho không bị bỏ lại với thời đại, với xã hội.

Câu 6: Trong “Khung kĩ năng thế kỉ XXI”, những kĩ năng nào bạn thấy bản thân cần trau dồi thêm? Bạn sẽ làm gì để hình thành, phát triển xá kĩ năng ấy?

- Kĩ năng cần trau dồi thêm:

• Kĩ năng sống và làm việc.
• Kĩ năng ICT (công nghệ, truyền thông, thông tin).

- Để hình thành và phát triển những kĩ năng ấy, em đã:

• Tích cực học hỏi từ mọi nơi, mọi nguồn (trường học, gia đình, cuộc sống, mạng xã hội,...)
• Nỗ lực học tập, nghiên cứu, đặc biệt quan tâm đến lĩnh vực khoa học công nghệ,...