Tính chất hóa học của Amin

Tính chất của Amin gồm nội dung tính chất vật lý, tính chất hóa học của Amin. Bên cạnh đó kèm theo các nội dung câu hỏi luyện tập sau mỗi phần lý thuyết, giúp bạn đọc có thể tự đánh giá mức độ hiểu bài của mình. 

I. Tính chất vật lý của Amin

• Metylamin, đimetylamin, trimetylamin và etylamin là những chất khí, mùi khai khó chịu, tan nhiều trong nước.
• Các amin có phân tử khối cao hơn là những chất lỏng hoặc rắn, nhiệt độ sôi tăng dần và độ tan trong nước giảm dần theo chiều tăng của phân tử khối.
• Các amin thơm là chất lỏng hoặc chất rắn và dễ bị oxi hóa.
• Các amin đều độc.

II. Cấu tạo phân tử

Trong phân tử amin, nguyên tử N tạo được một, hai hoặc ba liên kết với gốc hiđrocacbon, tương ứng có amin bậc một RNH₂, amin bậc hai R-NH-R1, amin bậc ba:

Như vậy, phân tử amin có nguyên tử nitơ tương tự như trong phân tử NH₃ nên các amin có tính bazơ. Ngoài ra, amin còn có tính chất của gốc hiđrocacbon.

III. Tính chất hóa học của Amin

1. Tính bazơ

• Thí nghiệm 1

Nhúng giấy quỳ tím vào dung dịch metylamin hoặc propylamin, màu quỳ tím chuyển thành xanh. Nếu nhúng quỳ tím vào dung dịch anilin, màu quỳ tím không đổi.

Giải thích:

Metylamin và propylamin cũng như nhiều amin khác khi tan trong nước phản ứng với nước tương tự NH₃, sinh ra ion OH-.

CH₃NH₂ + H₂O ⇔ [CH₃NH₂]⁺ + OH^-

Thí dụ:

Anilin và các amin thơm khác phản ứng rất kém với nước.

• Thí nghiệm 2

Nhỏ vài giọt anilin vào ống nghiệm đựng nước. Anilin hầu như không tan và lắng xuống đáy ống nghiệm. Nhỏ vài giọt anilin vào ống nghiệm đựng dung dịch HCl, thấy anilin tan. Đó là do anilin có tính bazơ, tác dụng với axit:

C₆H₅NH₂ + HCl → [C₆H₅NH₃]⁺Cl^-

Các amin tan nhiều trong nước như metylamin, etylamin,... có khả năng làm xanh giấy quỳ tím hoặc làm hồng phenolphtalein, có lực bazơ mạnh hơn amoniac nhờ ảnh hưởng của nhóm ankyl.

Anilin có tính bazơ, nhưng dung dịch của nó không làm xanh giấy quỳ tím, cũng không làm hồng phenolphtalein vì lực bazơ của nó rất yếu và yếu hơn amoniac. Đó là do ảnh hưởng của gốc phenyl (tương tự phenol). Như vậy, có thể so sánh lực bazơ như sau:

2. Phản ứng thế ở nhân thơm của anilin

• Thí nghiệm

Nhỏ vài giọt nước brom vào ống nghiệm đã đựng sẵn 1 ml anilin, thấy trong ống nghiệm xuất hiện kết tủa trắng.

• Giải thích

Do ảnh hưởng của nhóm NH₂, ba nguyên tử H ở các vị trí ortho và para so với nhóm NH₂ trong nhân thơm của anilin dễ bị thay thế bởi ba nguyên tử brom:

C₆H₅NH₂ + 3Br₂ C₆H₂Br₃NH₂ + 3HBr

Phản ứng này dùng để nhận biết anilin.

Một số thí nghiệm tính chất của Anilin