Địa lí tỉnh (thành phố)

I. Vị trí địa lí, phạm vi lãnh thổ và sự phân chia hành chính

1. Vị trí và lãnh thổ

- Diện tích: 2095,239 km2 (năm 2008)

- Nằm ở trung tâm vùng Đông Nam Bộ

- Tọa độ địa lí:

• 10°10’ – 10°38’ vĩ độ Bắc (Củ Chi)

• 106°22’ – 106°54’ kinh độ Đông (Cần Giờ)

- Tiếp giáp:

• Phía Bắc giáp tỉnh Bình Dương

• Phía Tây Bắc giáp tỉnh Tây Ninh

• Phía Đông Bắc giáp tỉnh Đồng Nai

• Phía Đông Nam giáp tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu

- Ý nghĩa:

• Nằm ở ngã tư quốc tế giữa các con đường hàng hải từ Bắc xuống Nam, tư Tây sang Đông, là tâm điểm của khu vực Đông Nam Á.

• Đầu mối giao thông nối các tỉnh với các vùng, là cửa ngõ quốc tế.

• Là trung tâm văn hóa kinh tế, du lịch lớn của cả nước.

2. Sự phân chia hành chính

• Gồm có 19 quận và 5 huyện

II. Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên

1. Địa hình

• Thấp dần từ Bắc xuống Nam và từ Đông sang Tây

• Vùng cao nằm ở phía Bắc – Đông Bắc và một phần Tây Bắc.

• Vùng trũng nằm ở Nam và Tây Nam thành phố

2. Khí hậu

• Nằm trong vùng nhiệt đới gió mùa cận xích đạo.

• Có nhiệt độ cao đều trong năm và hai mùa mưa – khô rõ rệt.

• Mùa mưa bắt đầu từ tháng 5 tới tháng 11, còn mùa khô từ tháng 12 tới tháng 4 năm sau.

3. Thủy văn

• Mạng lưới sông ngòi, kênh rạch chằng chịt.

• Sông Sài Gòn là con sông lớn nhất chảy qua thành phố

• Ðại bộ phận khu vực nội thành cũ có nguồn nước ngầm rất đáng kể, nhưng chất lượng nước không tốt lắm.

4. Thổ nhưỡng

- Đất đai chia thành 4 nhóm chính:

• Nhóm đất phèn,

• Nhóm đất phù sa,

• Nhóm đất xám

• Nhóm đất mặn.

- Về cơ cấu sử dụng đất, trong tổng số 209,5 nghìn ha đất tự nhiên của thành phố thì diện tích đất đang được sử dụng vào mục đích nông nghiệp chiếm tỉ trọng cao nhất với 95.288 ha (chiếm 45,48%). Phần lớn đất nông nghiệp là đất trồng cây hàng năm (68.712 ha), trong đó chủ yếu là đất trồng lúa và màu lương thực (55.072 ha).

5. Tài nguyên sinh vật

Có ba hệ sinh thái thảm thực vật rừng tiêu biểu: rừng nhiệt đới ẩm mưa mùa, rừng úng phèn và rừng ngập mặn.

6. Khoáng sản

Thành phố Hồ Chí Minh nghèo khoáng sản. Trên địa bàn thành phố chủ yếu có vật liệu xây dựng (như sét gạch ngói, cát, sỏi,…).