Trắc nghiệm Vật lí 11 Cánh diều bài 1: Mô tả sóng

Câu 1: Thông hiểu

Tính tốc độ truyền sóng và bước sóng

Đầu $A$ của một sợi dây cao su căng thẳng nằm ngang. được làm cho dao động điều hòa theo phương thẳng đứng với tần số $ƒ = 0,5 Hz$ . Trong thời gian $8 (s)$ sóng đã đi được $4 cm$ dọc theo dây. Tốc độ truyền sóng $v$ và bước sóng $λ$ có giá trị là

A.
$v = 2 cm/s$ và $λ =0,4 cm$ .
B.
$v = 0,5 cm/s$ và $λ =1 cm$ .
C.
$v = 0,2 cm/s$ và $λ =0,4 cm$ .
D.
$v = 0,2 cm/s$ và $λ = 0,1 cm$ .

Hướng dẫn:

Ta có:

$\left\{ \begin{gathered} v = \frac{s}{t} = \frac{4}{8} = 0,5\left( {cm/s} ight) \hfill \\ \lambda = \frac{v}{f} = 1\left( {cm} ight) \hfill \\ \end{gathered} ight.$

Vậy tốc độ truyền sóng v và bước sóng λ có giá trị lần lượt là v = 0,5 cm/s và λ =1 cm.

Câu 2: Nhận biết

Tính tốc độ truyền sóng trên dây

Người ta gây một dao động ở đầu $O$ một dây cao su căng thẳng làm tạo nên một dao động theo phương vuông góc với vị trí bình thường của dây, với biên độ $a = 3 cm$ và chu kỳ $T = 1,8 (s)$ . Sau $3$ giây chuyển động truyền được $15 m$ dọc theo dây. Tốc độ truyền sóng trên dây là:

A.
$v = 3 m/s.$
B.
$v = 5 m/s.$
C. $v = 6 m/s.$
D.
$v = 9 m/s.$

Hướng dẫn:

Tốc độ truyền sóng trên dây là:

$v = \frac{s}{t} = \frac{{15}}{3} = 5\left( {m/s} ight)$

Câu 3: Nhận biết

Cách phân loại hai loại sóng

Để phân loại sóng ngang và sóng dọc người ta dựa vào

A.
tốc độ truyền sóng và bước sóng.
B.
phương truyền sóng và tần số sóng.
C.
phương dao động và tốc độ truyền sóng.
D.
phương dao động và phương truyền sóng.

Hướng dẫn:

Để phân loại sóng ngang và sóng dọc người ta dựa vào phương dao động và phương truyền sóng.

Câu 4: Thông hiểu

Tính tốc độ truyền sóng

Tại một điểm $O$ trên mặt thoáng của một chất lỏng yên lặng ta tạo ra một dao động điều hoà vuông góc với mặt thoáng có chu kì $T = 0,5 (s)$ . Từ O có các vòng sóng tròn lan truyền ra xung quanh, khoảng cách hai vòng liên tiếp là $0,5 m$ . Xem như biên độ sóng không đổi. Tốc độ truyền sóng có giá trị bằng:

A.
$v = 1,8 m/s.$
B.
$v = 1 m/s.$
C.
$v = 1,5 m/s.$
D.
$v = 2,5 m/s.$

Hướng dẫn:

Theo bài ra ta có:

Từ O có các vòng tròn lan truyền ra xa xung quanh, khoảng cách hai vòng liên tiếp là $0,5 m$

$=>λ = 0,5 m$

$\Rightarrow v = \frac{\lambda }{T} = \frac{{0,5}}{{0,5}} = 1\left( {m/s} ight)$

Câu 5: Thông hiểu

Tìm chu kì sóng

Một sóng cơ học lan truyền với tốc độ $320 m/s$ , bước sóng $3,2 m$ . Chu kỳ của sóng đó là

A. $T = 50 (s).$
B. $T = 0,01 (s).$
C. $T = 100 (s).$
D. $T = 0,1 (s).$

Hướng dẫn:

Chu kì của sóng đó là:

$T = \frac{1}{f} = \frac{1}{{\dfrac{v}{\lambda }}} = \dfrac{\lambda }{v} = \dfrac{{3,2}}{{320}} = 0,01\left( s ight)$

Câu 6: Vận dụng

Chọn đáp án đúng

Lúc $t = 0$ đầu $O$ của sợi dây cao sư nằm ngang bắt đầu dao động đi lên với chu kỳ $2 s$ biên độ $5 cm$ , tạo thành sóng lan truyền trên dây với tốc độ $2 m/s$ . Điểm $M$ trên dây cách $O$ một khoảng bằng $1,4 cm$ . Thời điểm đầu tiên để M đến điển N thấp hơn vị trí cân bằng $2 cm$ là

A.
$1,83 s$
B.
$1,23 s$
C.
$2,23 s$
D.
$1,53 s$

Hướng dẫn:

Thời gian sóng truyền từ $O$ đến $M$ là $t =\frac{ 1,4 }{2} = 0,7(s)$ .

Thời gian để $M$ đi từ vị trí cân bằng lên đến điểm $N$ thấp hơn vị trí cân bằng $2 cm$ là:

$\frac{T}{2} + \frac{1}{\omega }\arcsin \frac{x}{A} = 1 + \frac{1}{\pi }\arcsin \frac{2}{5} = 1,13\left( s ight)$

Thời gian cần tìm là $0,7 + 1,13 = 1,83 (s)$

Câu 7: Nhận biết

Hoàn thành định nghĩa

Sóng cơ

A.
là sự truyền chuyển động của các phần tử trong môi trường.
B.
là dao động lan truyền trong một môi trường.
C.
là một dạng chuyển động đặc biệt của môi trường.
D.
là dao động của mọi điểm trong môi trường.

Hướng dẫn:

Sóng cơ là dao động lan truyền trong một môi trường.

Câu 8: Thông hiểu

Tính tốc độ truyền sóng

Người ta nhỏ những giọt nước đều đặn xuống một điểm $O$ trên mặt nước phẳng lặng với tốc độ 80 giọt Trong một phút, khi đó trên mặt nước xuất hiện những gợn sóng hình tròn tâm $O$ cách đều nhau. Khoảng cách giữa $4$ gợn sóng liên tiếp là $13,5 cm$ . Tốc độ truyền sóng trên mặt nước là:

A.
$v = 350 cm/s.$
B.
$v = 6 cm/s.$
C.
$v = 60 cm/s.$
D.
$v = 45 cm/s.$

Hướng dẫn:

Khoảng cách giữa bốn gợn sóng liên tiếp là $13,5 cm$ khi đó:

$3\lambda = 13,5 \Rightarrow \lambda = 4,5\left( {cm} ight)$

$\begin{matrix} f = \dfrac{{80}}{{60}} = \dfrac{4}{3}\left( {Hz} ight) \hfill \\ \Rightarrow v = \lambda f = 6\left( {cm/s} ight) \hfill \\ \end{matrix}$

Câu 9: Thông hiểu

Chọn đáp án chính xác

Lúc $t = 0$ đầu $O$ của sợi dây cao su nằm ngang bắt đầu dao động đi lên với chu kỳ $2 s$ , tạo thành sóng lan truyền trên dây với tốc độ $2 m/s$ . Điểm $M$ trên dây cách $O$ một khoảng bằng $1,4 m$ . Thời điểm đầu tiên để $M$ đến điểm cao nhất là

A.
$2,2 s$
B.
$1,5 s$
C.
$1,2 s$
D.
$0,25 s$

Hướng dẫn:

Thời gian sóng truyền từ $O$ đến $M$ là $t = \frac{{1,4}}{2} = 0,7\left( s ight)$

Thời gian để $M$ đi từ $VTCB$ lên đến điểm cao nhất là $\frac{T}{4} = 0,5\left( s ight)$

Thời gian cần tìm là $0,7 + 0,5 = 1,2s$ .

Câu 10: Thông hiểu

Tính quãng đường S

Một sóng cơ lan truyền Trong một môi trường với tốc độ $1 m/s$ và tần số $10 Hz$ , biên độ sóng không đổi là $4 cm$ . Khi phần tử môi trường đi được quãng đường $S cm$ thì sóng truyền thêm được quãng đường $25 cm$ . Tính $S$ ?