Chúng tôi xin gửi tới bạn đọc bài viết Lý thuyết Vật lý 12 bài 40: Các hạt sơ cấp. Mời các bạn cùng theo dõi chi tiết bài viết dưới đây nhé.
Hạt sơ cấp (hạt vi mô…) là những hạt có kích thước vào cỡ kích thước hạt nhân trở xuống.
Ví dụ: phôtôn, êlectron, pôzitron, prôtôn, nơtron, nơtrinô…
Để có thể tạo nên các hạt sơ cấp mới, người ta làm tăng vận tốc của một số hạt và cho chúng bắn vào các hạt khác nhau. Khi đó công cụ chủ yếu để nghiên cứu các hạt sơ cấp là các máy gia tốc.
Dựa vào độ lớn của khối lượng và đặc tính tương tác, các hạt sơ cấp được phần thành các loại:
Ví dụ: nơtrinô, êlectron, pôzitron, mêzôn μ
Một số ít hạt sơ cấp là bền (thời gian sống ~∞) còn đa số là không bền: chúng tự phân rã và biến thành hạt sơ cấp khác.
Ví dụ: các hạt và phản hạt
Hạt |
p |
n |
e− | e+ | μ- | π+ | πο | γ |
Phản hạt |
p~ | n~ | e+ | e- | μ+ | π- | πο | γ |
Có 4 loại tương tác cơ bản sau đây:
Tương tác điện từ là tương tác giữa các phôtôn và các hạt mang điện và giữa các hạt mang điện với nhau.
Ví dụ: lực Cu – lông, lực điện từ, lực Lo – ren…
Tương tác mạnh là tương tác giữa các hađrôn; không kể các quá trình phân rã của chúng.
Ví dụ: lực hạt nhân.
Tương tác yếu là tương tác giữa các leptôn.
Ví dụ: các quá trình phân rã β+; β−
Tương tác hấp dẫn là tương tác giữa các hạt (các vật) có khối lượng khác không.
Ví dụ: trọng lực, lực hút giữa Trái Đất và Mặt Trăng, giữa Mặt Trời và các hành tinh…