Chúng tôi xin gửi tới bạn đọc bài viết Lý thuyết Vật lý 12 bài 32: Hiện tượng quang - Phát quang. Mời các bạn cùng theo dõi chi tiết bài viết dưới đây nhé.
I. Hiện tượng quang - phát quang
Hiện tượng một số chất có khả năng hấp thụ ánh sáng có bước sóng này để phát ra ánh sáng có bước sóng khác gọi là hiện tượng quang - phát quang.
Ví dụ:
- Chiếu chùm bức xạ tử ngoại vào một ống nghiệm đựng dung dịch fluorexêin thì dung dịch nãy sẽ phát ra ánh sáng màu lục. Ở đây ánh sáng kích thích là bức xạ tử ngoại, ánh sáng phát quang là ánh sáng màu lục.
- Lớp bột ở thành trong của một đèn ống thông dụng có phủ một lớp phát quang. Lớp bột này sẽ phát quang ánh sáng trắng khi bị kích thích bởi ánh sáng tử ngoại (do hơi thủy ngân trong đèn phát ra lúc có sự phóng điện).
Đặc điểm của sự phát quang là ánh sáng phát quang còn kéo dài một thời gian sau khi tắt ánh sáng kích thích.
Thời gian này dài hay ngắn phụ thuộc vào chất phát quang.
II. Huỳnh quang và lân quang
Tùy theo thời gian phát quang mà người ta chia quang - phát quang thành hai loại:
- Huỳnh quang: là sự phát quang có thời gian phát quang ngắn (dưới 10-8s). Nghĩa là ánh sáng phát quang hầu như tắt ngay sau khi tắt ánh sáng kích thích.
- Lân quang: là sự phát quang có thời gian phát quang dài 10-8s trở lên). Nó thường xảy ra với chất rắn. các chất phát quang loại này gọi là chất lân quang. Sơn quét trên các biển báo giao thông hoặc các cọc chỉ giới đường là các chất lân quang.
III. Đặc điểm của ánh sáng huỳnh quang
Từ nhiều thí nghiệm, người ta rút ra nhận xét rằng:
Ánh sáng huỳnh quang có bước sóng dài hơn bước sóng của ánh sáng kích thích.
λhq > λkt
Giải thích bằng thuyết lượng tử ánh sáng:
- Mỗi nguyên tử hay phân tử của chất huỳnh quang hấp thụ hoàn toàn một phôtôn của ánh sáng kích thích có năng lượng hfkt để chuyển lên trạng thái kích thích
- Khi ở trạng thái kích thích, nó va chạm với các nguyên tử hay phân tử khác và bị mất một phần năng lượng
- Khi trở về trạng thái bình thường nó phát ra một phôtôn hfhq có năng lượng nhỏ hơn
Hfhq < hfkt ⇒ λhq > λkth