Sao băng là gì và những điều bạn cần biết về sao băng
Câu 1: Văn bản Sao băng là gì và những điều bạn cần biết về sao băng có phải là văn bản giải thích một hiện tượng tự nhiên hay không? Vì sao?
- Văn bản Sao băng là gì và những điều bạn cần biết về sao băng là văn bản thông tin, cho ta biết những thông tin cơ bản về sao băng như: nguồn gốc, vận tốc và kích thước của sao băng.
- Đây là văn bản thông tin giải thích một hiện tượng tự nhiên. Vì:
- Giải thích nguyên nhân xuất hiện và cách thức diễn ra sao băng, mưa sao băng.
- Sử dụng các ngôn ngữ thuộc chuyên ngành thiên văn học để miêu tả hoạt động và giải thích hiện tượng; các động từ/cụm động từ miêu tả hoạt động hoặc trạng thái (đốt cháy, phát sáng, đi xuyên,...)
Câu 2: Chỉ ra điểm khác biệt trong cách trình bày đề mục của văn bản Sao băng là gì và những điều bạn cần biết về sao băng với văn bản Bạn đã biết gì về sóng thần? Cách trình bày ấy có tác dụng gì trong việc thực hiện mục đích của văn bản?
- Văn bản: Sao băng là gì và những điều bạn cần biết về sao băng
- Giải thích sao băng là gì – Mưa sao băng là gì
- Những trận mưa sao băng mỗi năm.
- Giải thích vì sao mưa sao băng lại có chu kì.
→ Đề mục được trình bày dưới hình thức câu hỏi.
- Văn bản Bạn đã biết gì về sóng thần?:
- Giải thích sóng thần là gì?
- Cơ chế hình thành sóng thần
- Nguyên nhân xảy ra sóng thần
- Dấu hiệu nhận biết sóng thần và các thảm họa sóng thần trong lịch sử.
→ Đề mục trình bày dưới dạng cụm từ.
- Cách trình bày ấy có tác dụng trong việc thực hiện mục đích của văn bản là:
- Tóm tắt thông tin chính của văn bản, giúp người đọc dễ dàng xác định được những vấn đề chính mà văn bản sẽ triển khai.
- Khơi gợi hứng thú, sự tò mò và định hướng tiếp nhận cho người đọc.
- Thể hiện dấu hiệu đặc trưng của một văn bản thông tin, góp phần làm nổi bật thông tin chính và thực hiện mục đích của văn bản.
Câu 3: Tóm tắt các thông tin cơ bản của văn bản. Dựa vào đâu em có thể xác định được những thông tin cơ bản này?
- Tóm tắt thông tin cơ bản của văn bản:
- Khái niệm về sao băng: Sao băng thực chất là đường nhìn thấy của các thiên thạch khi chúng đi vào bầu khí quyển.
- Khái niệm về mưa sao băng: là hiện tượng nhiều sao băng xuất hiện đồng thời hoặc nối tiếp nhau từ chung một điểm xuất phát trên bầu trời.
- Những trận mưa sao băng mỗi năm: mưa Quadrantids, Enta Aquarids…
- Chu kì của mưa sao băng: 1 năm.
- Dựa vào các đề mục của văn bản để xác định những thông tin cơ bản này.
Câu 4: Xác định cách trình bày thông tin của các đoạn văn sau và cho biết tác dụng của chúng:
a. Sao băng thực chất là đường nhìn thấy của các thiên thạch… tạo nên những hố lòng chảo sâu trên lục địa.
- Cách trình bày thông tin: theo mối quan hệ nhân quả.
→ Tác dụng: Giúp người đọc, người nghe hiểu rõ và phân biệt được thế nào là sao băng và nguồn gốc cũng như đặc điểm của nó.
b. Mỗi năm có rất nhiều trận mưa sao băng… cực điểm vào 12-13/12.
- Cách trình bày thông tin: theo mức độ quan trọng của thông tin kết hợp với cách trình bày theo trật tự thời gian, thể hiện rõ mối quan hệ giữa thông tin chính với thông tin chi tiết.
→ Tác dụng: Giúp người đọc, người nghe xác định được tên gọi cũng như đối chiếu, phân tích được thời gian, địa điểm và vị trí diễn ra mưa sao băng.
c. Sao băng là sự xuất hiện ngẫu nhiên của các thiên thạch trên bầu trời… hầu hết các trận mưa sao băng có chu kì là một năm.
- Cách trình bày thông tin: theo mối quan hệ nhân quả.
→ Tác dụng: Giúp người đọc, người nghe phân tích được sự xuất hiện cũng như xác định được hiện tượng chu kì của mưa sao băng.
Câu 5: Văn bản đã sử dụng (những) loại phương tiện phi ngôn ngữ nào? Ý nghĩa của việc sử dụng (những) loại phương tiện ấy trong văn bản là gì?
- Phương tiện phi ngôn ngữ văn bản đã sử dụng: hình ảnh
→ Hình ảnh giúp cho người đọc dễ dàng hình dung được hiện tượng muốn nói đến.
Câu 6: Tìm và xem video clip về một trận mưa sao băng trên Internet. Sau đó, trình bày cảm xúc, suy nghĩ của em về video clip đó.
HS tự thực hiện.
