Tế bào nhân sơ và tế bào nhân thực CD

Bài học: Tế bào nhân sơ và tế bào nhân thực được Khoahoc sưu tầm và tổng hợp các câu hỏi lí thuyết và trắc nghiệm có đáp án đi kèm nằm trong chương trình giảng dạy môn Sinh học lớp 10 sách Cánh diều.

I. Tế bào nhân sơ

- Kích thước: tế bào nhân sơ có kích thước rất nhỏ, 0,5 – 10 μm.

- Hình dạng: thường có hình cầu, hình que, hình xoắn.

- Cấu tạo: Ở tế bào nhân sơ cấu tạo rất đơn giản, không có nhân hoàn chỉnh và các bào quan có màng.

Cấu trúc của tế bào nhân sơ

+ Màng tế bào có vai trò kiểm soát sự ra vào tế bào của các chất.

+ Bao bên ngoài là thành tế bào tạo hình dạng và sự cứng chắc của tế bào.

+ Chất di truyền của tế bào nhân sơ là phân tử DNA dạng vòng kép gồm khoảng vài nghìn gene nằm ở vùng nhân, không có màng bao bọc.

+ Ribosome thuộc loại nhỏ 70S.

+ Ngoài ra, ở một số tế bào vi khuẩn, tế bào chất còn chứa một hoặc một số phân tử DNA vòng, nhỏ gọi là plasmid; plasmid chứa một số gene hỗ trợ cho sự sinh trưởng của vi khuẩn như gene kháng kháng sinh.

+ Nhiều vi khuẩn có thêm một số thành phần khác như: vỏ nhầy bao phủ bên ngoài thành tế bào giúp vi khuẩn bám dính vào các bề mặt và bảo vệ tế bào tránh các tác nhân bên ngoài; lông nhung bên ngoài vỏ nhầy giúp vi khuẩn bám vào các bề mặt; roi có vai trò thực hiện di chuyển của tế bào.

II. Tế bào nhân thực

- Kích thước: Tế bào nhân thực có kích thước khoảng 10 – 100 µm. Một số tế bào có kích thước lớn hơn nhiều như tế bào thần kinh, tế bào trứng, tế bào mạch gỗ,…

- Cấu tạo: Tế bào nhân thực có cấu tạo phức tạp với nhân hoàn chỉnh và các bào quan có màng.

Cấu trúc của tế bào nhân thực (tế bào thực vật (a) và tế bào động vật (b))

+ Phần bên trong của tế bào nhân thực được xoang hóa nhờ hệ thống nội màng.

+ Mỗi bào quan có cấu trúc đặc trưng và thực hiện chức năng nhất định trong tế bào.

+ Trong các bào quan có màng, có các bào quan có màng kép như nhân, ti thế, lục lạp và các bào quan có màng đơn như lưới nội chất, bộ máy Golgi, peroxisome, lysosome, không bào. Sự hình thành các bào quan có màng bao bọc đảm bảo cho nhiều hoạt động sống diễn ra trong cùng một thời gian. 

+ Ngoài ra tế bào nhân thực cũng có những bào quan không có màng như ribosome.