- Cơ thể người chia làm 3 phần: đầu, thân và chi.
- Các khoang của cơ thể: khoang ngực và khoang bụng được ngăn cách với nhau bằng cơ hoành.
- Hệ cơ quan gồm các cơ quan cùng phối hợp hoạt động thực hiện một chức năng nhất định của cơ thể.
- Cơ thể chúng ta gồm nhiều hệ cơ quan như: hệ vận động, hệ tiêu hóa, hệ tuần hoàn, hệ hô hấp, hệ bài tiết và hệ thần kinh.
Bảng 2: thành phần, chức năng của các hệ cơ quan | ||
---|---|---|
Hệ cơ quan | Các cơ quan trong hệ cơ quan | Chức năng của hệ cơ quan |
Hệ vận động | Cơ và xương | Vận động, di chuyển |
Tiêu hóa | Miệng, ống tiêu hóa, tuyến tiêu hóa | Biến đổi thức ăn cung cấp chất dinh dưỡng cho cơ thể |
Tuần hoàn | Tim và hệ mạch | Vận chuyển, trao đổi chất dinh dưỡng tới tế bào, mang chất thải CO2 từ tế bào đến cơ quan bài tiết. |
Hô hấp | Phổi và đường dẫn khí | Thực hiện trao đổi O2 và CO2 giữa cơ thể và môi trường. |
Bài tiết | Thận, ống dẫn nước tiểu, bong đái | Lọc máu tạo nước tiểu |
Thần kinh | Não, tủy, dây TK, hạch TK | Điều hòa, điều khiển, phối hợp hoạt động của các cơ quan. |
- Ngoài các hệ cơ quan trên, cơ thể còn có: lớp da bao bọc và bảo vệ cơ thể, các giác quan, hệ nội tiết và hệ sinh dục.
Các cơ quan khác nhau có cùng một chức năng tạo thành một hệ cơ quan. Trong cơ thể có nhiều hệ cơ quan, nhưng chủ yếu là hệ vận động, hệ tuần hoàn, hệ hô hấp, hệ tiêu hóa, hệ bài tiết, hệ thần kinh, hệ nội tiết và hệ sinh dục.
Hệ vận động: Gồm bộ xương và hệ cơ. Cơ thường bám vào hai xương khác nhau nên khi cơ co làm cho xương cử động, giúp cho cơ thể di chuyển được trong không gian, thực hiện được các động tác lao động.
Hệ tuần hoàn: Gồm có tim và các mạch máu (động mạch, tĩnh mạch và mao mạch), có chức năng vận chuyển các chất dinh dưỡng , oxi và các hoocmon đến từng tế bào và mang đi các chất thải để thải ra ngoài.
Hệ hô hấp: Gồm có mũi, thanh quản, khí quản, phế quản và phổi, có nhiệm vụ đưa oxy trong không khí vào phổi và thải khí cacbonic ra môi trường ngoài.
Hệ tiêu hóa: Từ trên xuống :Gồm có miệng, dứoi là thực quản, xuống một chút có phần phình dạ dày, sang trái là gan, ruột non, ruột già, hậu môn và các tuyến tiêu hóa. Hoạt động của hệ tiêu hóa làm thức ăn biến đổi thành các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể và thải chất bã ra ngoài.
Hệ bài tiết:
Cấu tạo hệ bài tiết nước tiểu
- Hệ bài tiết nước tiểu từ trên xuống gồm: 2 thận. ở hai bên, ống dẫn nước tiểu hình ống từ thận xuống, sờ xuống dưới là bóng đái và cuối cùng là ống đái.
- Trong đó, cơ quan quan trọng nhất là thận.
+ Cấu tạo của thận gồm: phần vỏ và phần tủy với các đơn vị chức năng của thận cùng các ống góp và bể thận.
+ Thận gồm 2 quả. Mỗi quả thận có tới 1 triệu đơn vị chức năng để lọc máu và hình thành nước tiểu.
+ Mỗi đơn vị chức năng gồm: cầu thận, nang cầu thận và các ống thận.
Vai trò của hệ bài tiết:
+ Giúp cơ thể thải các chất độc hại ra ngoài.
+ Nhờ hoạt động hệ bài tiết mà tính chất môi trường bên trong cơ thể luôn ổn định → hoạt động trao đổi chất diễn ra bình thường.
Hệ thần kinh: Gồm não bộ , tủy sống và các dây thần kinh, có nhiệm vụ điều khiển sự hoạt động của tất cả các cơ quan, làm cho cơ thể thích nghi với những sự thay đổi của môi trường ngoài và môi trường trong. Đặc biệt ở người, bộ não hoàn thiện và phát triển phức tạp là cơ sở của mọi hoạt động tư duy.
Hệ nội tiết: Gồm các tuyến nội tiết như tuyến yên, tuyến giáp, tuyến tụy, tuyến trên thận và các tuyến sinh dục, có nhiệm vụ tiết ra hoocmon đi theo đường máu để cân bằng các hoạt động sinh lý của môi trường trong cơ thể nên có vai trò chỉ đạo như hệ thần kinh uyến nội tiết và tuyến ngoại tiết đều gồm các tế bào tuyến và đều tiết ra các sản phẩm tiết tham gia vào điều hòa quá trình sống của cơ thể
Hệ sinh dục: Là hệ cơ quan có chức năng sinh sản, duy trì nòi giống ở người. Cơ quan sinh dục phân hóa thành tinh hoàn ở nam và buồng trứng ở nữ. Thông qua hoạt động tình dục mà sản phẩm của tinh hoàn và buồng trứng gặp nhau để tạo ra hợp tử rồi đến thai nhi, bắt đầu thời kỳ mang thai ở người mẹ.
⇒ Các cơ quan trong cơ thể là một khối thống nhất, có sự phối hợp với nhau, cùng thực hiện chức năng sống. Sự phối hợp này được thực hiện nhờ cơ chế thần kinh và cơ chế thể dịch (dòng máu chảy trong hệ tuần hoàn mang theo hoocmon do tuyến nội tiết tiết ra)