Luyện tập: Tốc độ, độ dịch chuyển và vận tốc

Câu 1: Nhận biết

Xác định đặc điểm của tốc độ trung bình

Tốc độ trung bình là:

A.
cho biết hướng của chuyển động.
B.
đại lượng đặc trưng cho độ nhanh, chậm của chuyển động.
C.
đại lượng được đo bằng thương số của độ dịch chuyển và thời gian dịch chuyển.
D.
cho biết tốc độ của chuyển động tại một thời điểm.

Hướng dẫn:

Phát biểu "đại lượng đặc trưng cho độ nhanh, chậm của chuyển động" – đúng. Tốc độ trung bình là đại lượng vô hướng, đặc trưng cho độ nhanh, chậm của chuyển động.

Phát biểu "đại lượng được đo bằng thương số của độ dịch chuyển và thời gian dịch chuyển" – sai vì đây là công thức của vận tốc.

Phát biểu "cho biết hướng của chuyển động" – sai vì tốc độ trung bình là đại lượng vô hướng.

Phát biểu "cho biết tốc độ của chuyển động tại một thời điểm" – sai vì đây là khái niệm tốc độ tức thời.

Câu 2: Thông hiểu

Tính tốc độ trung bình

Một người đi bộ với tốc độ không đổi 5,0 m/s dọc theo đường thẳng từ A đến B rồi đi ngược lại theo đường thẳng đó từ B đến A với tốc độ không đổi 3,0 m/s.

A.
$3,25m/s$
B.
$3,05m/s$
C.
$3,75m/s$
D.
$3,15m/s$

Hướng dẫn:

Tốc độ trung bình:

$v = \dfrac{{2AB}}{t} = \dfrac{{2AB}}{{\dfrac{{AB}}{5} + \dfrac{{AB}}{3}}} = 3,75\left( {m/s} ight)$

Câu 3: Thông hiểu

Tìm độ dịch chuyển

Một xe ô tô xuất phát từ tỉnh A đi đến tỉnh B, rồi lại trở về vị trí xuất phát ở tỉnh A. Xe này đã dịch chuyển, so với vị trí xuất phát một đoạn bằng bao nhiêu?

A.
$AB^2.$
B.
$0.$
C.
$A.$
D.
$2AB.$

Hướng dẫn:

Xe ô tô xuất phát từ A đến B rồi quay trở lại A nên độ dịch chuyển bằng 0 vì điểm xuất phát trùng với điểm dừng.

Câu 4: Thông hiểu

Tìm các đại lượng vecto

Hai đại lượng nào sau đây là đại lượng vectơ?

A.
Tốc độ và vận tốc.
B.
Quãng đường và độ dịch chuyển.
C.
Độ dịch chuyển và vận tốc.
D.
Quãng đường và tốc độ.

Hướng dẫn:

Đại lượng vectơ là đại lượng cho biết phương, chiều và độ lớn.

Độ dịch chuyển và vận tốc là các đại lượng vectơ.

Câu 5: Thông hiểu

Chọn phát biểu đúng

Phát biểu nào sau đây là đúng khi nói về vận tốc?

A.
Mỗi giờ, con ốc sên đi được 100 cm.
B.
Bạn Nam đi từ nhà đến trường với vận tốc 10 km/h.
C.
Xe ô tô đi từ A đến B theo hướng Bắc với tốc độ 40 km/h.
D.
Con báo đuổi theo con ninh dương một đoạn là 3 km theo hướng Nam.

Hướng dẫn:

"Bạn Nam đi từ nhà đến trường với vận tốc 10 km/h" – sai vì đây mới chỉ nói đến độ lớn của vận tốc.

"Xe ô tô đi từ A đến B theo hướng Bắc với tốc độ 40 km/h" – đúng vì thông tin này đã nói đến cả độ lớn của vận tốc và hướng chuyển động.

"Mỗi giờ, con ốc sên đi được 100 cm" – sai vì đây mới chỉ nói đến độ lớn của vận tốc hay quãng đường con ốc sên đi được trong một giờ.

"Con báo đuổi theo con ninh dương một đoạn là 3 km theo hướng Nam" – sai vì đây đang nói đến độ dịch chuyển của con báo.

Câu 6: Thông hiểu

Tính tốc độ trung bình của máy bay

Một máy bay bay từ Hà Nội đến Thành phố Hồ Chí Minh hết 1 giờ 45 phút. Nếu đường bay Hà Nội – Hồ Chí Minh dài $1400 km$ thì tốc độ trung bình của máy bay là bao nhiêu?

A.
$600 km/h.$
B.
$900 km/h.$
C.
$700 km/h.$
D.
$800 km/h.$

Hướng dẫn:

Đổi đơn vị: 1 giờ 45 phút = 1,75 giờ

Tốc độ trung bình của máy bay là: ${v_{TB}} = \frac{s}{t} = \frac{{1400}}{{1,75}} = 800\left( {km/h} ight)$

Câu 7: Thông hiểu

Chọn kết luận đúng

Số hiển thị trên đồng hồ đo tốc độ của các phương tiện giao thông khi đang di chuyển là gì?

A.
Tốc độ trung bình.
B.
Vận tốc trung bình.
C.
Tốc độ tức thời.
D.
Vận tốc tức thời.

Hướng dẫn:

Khi nhìn vào đồng hồ đo tốc độ của các phương tiện giao thông đang di chuyển, ta không biết tốc độ trung bình của chúng, mà chỉ biết tốc độ vào đúng lúc ta nhìn đồng hồ, đây là tốc độ tức thời của phương tiện giao thông.

Câu 8: Thông hiểu

Tìm đặc điểm của quãng đường

Quãng đường là một đại lượng:

A.
Vectơ vì vừa có hướng và vừa có độ lớn.
B.
Vectơ vì có hướng.
C.
Vô hướng, bằng 0 hoặc luôn dương.
D.
Vô hướng, có thể âm.

Hướng dẫn:

Quãng đường là một đại lượng vô hướng chỉ đặc trưng bởi độ lớn. Giá trị của quãng đường có thể bằng 0 hoặc luôn dương.

Câu 9: Nhận biết

Chọn biểu thức đúng

Biểu thức xác định vận tốc trung bình là:

A.
$\bar{v} =\frac{\vec{\Delta d} }{t}$
B.
$\bar{v} =\frac{\vec{d} }{\Delta t}$
C.
$v=\frac{d}{t}$
D.
$\bar{v} =\frac{\vec{\Delta d} }{\Delta t}$

Hướng dẫn:

Ta có: $\bar{v} =\frac{\vec{\Delta d} }{\Delta t}$ (với $\Delta d$ là giá trị độ dịch chuyển của vật trong thời gian $\Delta t$ )

Vận tốc được xác định như trên là vận tốc trung bình.

Câu 10: Thông hiểu

Điều kiện để quãng đường bằng độ dịch chuyển

Độ dịch chuyển và quãng đường đi được của vật có độ lớn bằng nhau khi vật:

A.
Chuyển động thẳng và chỉ đổi chiều 1 lần.
B.
Chuyển động thẳng và chỉ đổi chiều 2 lần.
C.
Chuyển động thẳng và không đổi chiều.
D.
Chuyển động tròn.

Hướng dẫn:

Độ dịch chuyển và quãng đường đi được của vật có độ lớn bằng nhau khi vật chuyển động thẳng và không đổi chiều.

Câu 11: Nhận biết

Chọn đáp án không thích hợp

Đơn vị nào sau đây không phải là đơn vị đo của tốc độ?

A.
km/h.
B.
m/s.
C.
hải lí/giờ.
D.
m/s².

Hướng dẫn:

Các đáp án: km/h; m/s; hải lí/giờ – đúng vì quãng được được đo bằng đơn vị độ dài (km, m, cm, hải lí, …), thời gian được đo bằng đơn vị giây, phút, giờ, …

m/s² – sai vì đây là đơn vị đo của gia tốc.

Câu 12: Thông hiểu

Chọn kết luận đúng

Một vật chuyển động trên một đường thẳng Ox, chiều dương là chiều Ox. Trong một khoảng thời gian xác định, trường hợp nào sau đây độ lớn vận tốc trung bình của vật có thể nhỏ hơn tốc độ trung bình của nó?

A.
Vật chuyển động theo chiều âm và không đổi chiều.
B.
Không có điều kiện nào thỏa mãn yêu cầu của đề bài.
C.
Vật chuyển động theo chiều dương và không đổi chiều.
D.
Vật chuyển động theo chiều dương và sau đó đảo ngược chiều chuyển động của nó.

Hướng dẫn:

Nếu vật chuyển động dọc theo một đường thẳng mà không đổi chiều thì độ dịch chuyển và quãng đường đi được trong bất kì khoảng thời gian nào cũng như nhau. Kết quả là, độ lớn của vận tốc trung bình và tốc độ trung bình sẽ giống nhau. Tuy nhiên, nếu vật đảo ngược chiều chuyển động thì độ dịch chuyển sẽ nhỏ hơn quãng đường đi được. Trong trường hợp này, độ lớn của vận tốc trung bình sẽ nhỏ hơn tốc độ trung bình.

Câu 13: Nhận biết

Chọn kết luận đúng

Phát biểu: "Con tàu đã đi 200 km theo hướng đông nam" nói về đại lượng nào?

A.
Độ dịch chuyển.
B.
Tốc độ.
C.
Vận tốc.
D.
Quãng đường.

Hướng dẫn:

Phát biểu trên nói về độ dịch chuyển vì nó cho biết khoảng dịch chuyển và hướng dịch chuyển của con tàu.

Câu 14: Nhận biết

Hoàn thành định nghĩa

Độ dịch chuyển là:

A.
khoảng cách mà vật di chuyển theo một hướng xác định.
B.
độ dài quãng đường vật di chuyển.
C.
tỉ số giữa quãng đường và thời gian di chuyển.
D.
khoảng cách giữa vị trí xuất phát và vị trí kết thúc quá trình di chuyển.

Hướng dẫn:

Độ dịch chuyển là khoảng cách mà vật di chuyển theo một hướng xác định.

Câu 15: Thông hiểu

Chọn đáp án thích hợp

Trong phương pháp đo tốc độ trong phòng thực hành sử dụng cổng quang điện và đồng hồ đo hiện số. Quãng đường xe đi qua cổng quang điện chính là

A.
quãng đường từ lúc xe bắt đầu chuyển động đến khi bắt đầu đi vào cổng quang điện.
B.
quãng đường từ lúc xe đi ra khỏi cổng quang điện cho đến khi dừng lại.
C.
độ dài của xe.
D.
chiều dài tấm chắn cổng quang điện.

Hướng dẫn:

Quãng đường xe đi qua cổng quang điện chính là chiều rộng của tấm chắn sáng.

Luyện tập: Tốc độ, độ dịch chuyển và vận tốc

Chúc mừng Bạn đã hoàn thành bài!

Vật Lí 10 CD

Bài mở đầu

Giới thiệu mục đích học tập môn Vật lí

Chủ đề 1: Mô tả chuyển động

Bài 1: Tốc độ, độ dịch chuyển và vận tốc

Bài 2: Đồ thị độ dịch chuyển theo thời gian. Độ dịch chuyển tổng hợp và vận tốc tổng hợp

Bài 3: Gia tốc và đồ thị vận tốc - thời gian

Bài 4: Chuyển động biến đổi

Chủ đề 2: Lực và chuyển động

Bài 1: Lực và gia tốc

Bài 2: Một số lực thường gặp

Bài 3: Ba định luật Newton về chuyển động

Bài 4: Khối lượng riêng, áp suất chất lỏng

Bài 5: Tổng hợp và phân tích lực

Bài 6: Mômen lực. Điều kiện cân bằng của vật

Chủ đề 3: Năng lượng

Bài 1: Năng lượng và công

Bài 2: Bảo toàn và chuyển hóa năng lượng

Chủ đề 4: Động lượng

Bài 1: Động lượng và định luật bảo toàn động lượng

Bài 2: Động lượng và năng lượng trong va chạm

Chủ đề 5: Chuyển động tròn và biến dạng

Bài 1: Chuyển động tròn

Bài 2: Sự biến dạng