Lý thuyết Vật lý 10 bài 2: Vấn đề an toàn trong Vật Lý CTST
Lý thuyết Vật lý lớp 10 bài 2: Vấn đề an toàn trong Vật Lý được Khoahoc sưu tầm và tổng hợp các câu hỏi lí thuyết và trắc nghiệm có đáp án đi kèm nằm trong chương trình giảng dạy môn Vật lý lớp 10 sách chân trời sáng tạo. Mời quý thầy cô cùng các bạn tham khảo tài liệu dưới đây.
1. An toàn khi làm việc với phóng xạ
- Hiện tượng phóng xạ tự nhiên được nhà vật lý người Pháp Becquerel (Béc-CƠ-ren) (1852 - 1908) tình cờ khám phá ra vào cuối thế kỉ XIX và được phát triển nhờ những nghiên cứu của Marie Curie - người phụ nữ đầu tiên đoạt hai giải Nobel (Nô-ben) (Vật lí và Hoá học).
- Việc sử dụng chất phóng xạ không đúng cách sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ con người. Đã có những trường hợp tử vong bởi phóng xạ do chiến tranh, do vô ý phơi nhiễm hay do bị đầu độc.
Để hạn chế những rủi ro và sự nguy hiểm do chất phóng xạ gây ra, chúng ta phải đảm bảo một số quy tắc an toàn như: giảm thời gian tiếp xúc với nguồn phóng xạ, tăng khoảng cách từ ta đến nguồn phóng xạ, đảm bảo che chắn những cơ quan trọng yếu của cơ thể.
- Ngày nay, các chất phóng xạ đã được ứng dụng rất rộng rãi trong đời sống sử dụng trong y học để chẩn đoán hình ảnh và điều trị ung thư, sử dụng trong nông nghiệp để tạo đột biến cải thiện giống cây trồng, sử dụng trong công nghiệp để phát hiện các khiếm khuyết trong vật liệu, sử dụng trong khảo cổ để xác định tuổi của các mẫu vật,...
Khi làm việc với phóng xạ cần phải lưu ý:
- Sử dụng phương tiện phòng hộ cá nhân như quần áo phòng hộ, mũ, găng tay, áo chì, tạp dề chì cho phù hợp với từng loại công việc.
- Không dùng mồm hút pipet phóng xạ.
- Không hút thuốc, ăn uống, trang điểm trong phòng làm việc nơi có chứa phóng xạ.
2. An toàn trong phòng thí nghiệm
Trong môi trường phòng thí nghiệm, việc sử dụng điện có thể mang lại những rủi ro đáng chú ý. Cụ thể, các nguy cơ bao gồm:
- Nguy cơ điện giật: Điện giật có thể xảy ra khi có tiếp xúc trực tiếp với dòng điện.
- Nguy cơ nhiễm điện: Tiếp xúc với nguồn điện có thể gây ra nhiễm điện, gây nguy hiểm cho người làm việc.
- Nguy cơ bỏng do tiếp xúc điện hoặc nhiệt: Nhiệt độ cao từ dòng điện có thể gây ra bỏng khi tiếp xúc với da.
- Nguy cơ hỏa hoạn: Các vấn đề về điện có thể gây ra tình trạng nguy hiểm gây ra hỏa hoạn.
- Nguy cơ vụ nổ: Nếu không sử dụng và bảo quản các thiết bị điện một cách đúng đắn, có thể xảy ra vụ nổ.
- Nguy cơ tổn thương gián tiếp: Ngoài các vấn đề trực tiếp liên quan đến điện, việc sử dụng các thiết bị điện cũng có thể gây ra tổn thương gián tiếp như vết cắt hoặc vết rách cho người làm việc.
Các quy tắc an toàn điện khi làm việc với thiết bị điện
- Trước khi thực hiện kiểm tra, luôn tắt nguồn của bất kỳ thiết bị nào. Khi vận hành các công tắc an toàn, đảm bảo đeo găng tay cách điện và quay mặt ra xa hộp trước khi thực hiện thao tác.
- Hãy chỉ sử dụng các dụng cụ và thiết bị có tay cầm không dẫn điện khi làm việc với các thiết bị điện. Bọc tất cả các bộ phận truyền dòng điện của các thiết bị điện.
- Khi kiểm tra một mạch đang vận hành, hãy để một tay trong túi hoặc sau lưng để tránh làm mạch kín xuyên qua cơ thể. Không bao giờ thay đổi bất kỳ hệ thống dây nào khi một mạch đang được cắm vào nguồn điện.
- Tránh tiếp xúc với các mạch điện bằng tay hoặc vật liệu ướt và luôn kiểm tra mạch để đảm bảo nối đất. Không lắp cầu chì khác có công suất lớn hơn nếu thiết bị tiếp tục thổi cầu chì. Hãy tìm nguyên nhân của sự cố trước khi thay cầu chì mới.
- Không sử dụng hoặc lưu trữ dung môi dễ cháy gần thiết bị điện và hạn chế việc sử dụng ổ cắm nhiều dải. Đảm bảo quyền truy cập vào bảng điện và công tắc ngắt kết nối rõ ràng và không bị cản trở.
Một số tình huống xảy ra trong phòng thí nghiệm
- Từ đó, ta thấy rằng trong một số trường hợp, đối tượng hoặc hiện tượng cần nghiên cứu có thể đem đến những rủi ro, gây nguy hiểm đến sức khỏe của học sinh và nhà nghiên cứu.
Khi nghiên cứu và học tập Vật lí, ta cần phải:
- Hiểu được thông tin liên quan đến các rủi ro và nguy hiểm có thể xảy ra.
- Tuân thủ và áp dụng các biện pháp bảo vệ để đảm bảo an toàn cho bản thân và cộng đồng.
- Quan tâm, gìn giữ và bảo vệ môi trường.
- Trong phòng thí nghiệm ở trường học, những rủi ro và nguy hiểm phải được cảnh báo rõ ràng bởi các biến bảo, học sinh cần chú ý sự nhắc nhở của nhân viên phòng thí nghiệm và giáo viên về các quy định an toàn. Ngoài ra, các thiết bị bảo hộ cá nhân cần phải được trang bị đầy đủ.
Một số biển báo cảnh báo cùng một số trang bị bảo hộ thường gặp
