Lý thuyết Vật lý 10 bài 22: Biến dạng của vật rắn - Đặc tính của lò xo CTST
Chúng tôi xin giới thiệu bài Lý thuyết Vật lý lớp 10 bài 22: Biến dạng của vật rắn - Đặc tính của lò xo được Khoahoc sưu tầm và tổng hợp các câu hỏi lí thuyết và trắc nghiệm có đáp án đi kèm nằm trong chương trình giảng dạy môn Vật lý lớp 10 sách chân trời sáng tạo. Mời quý thầy cô cùng các bạn tham khảo tài liệu dưới đây.
1. Biến dạng kéo và biến dạng nén
a. Thí nghiệm về biến dạng kéo
- Mục đích: Khảo sát về biến dạng kéo của vật.
- Dụng cụ: Sợi dây cao su.
- Tiến hành thí nghiệm: Dùng hai ngón tay kéo căng sợi dây - cao su rồi thả (Hình 22.2). Thực hiện thí nghiệm nhiều lần sao cho chiều dài sợi dây cao su mỗi lần kéo là khác nhau.
b. Thí nghiệm về biến dạng nén
- Mục đích: Khảo sát về biến dạng nén của vật.
- Dụng cụ: Quả bóng cao su và miếng xốp.
- Tiến hành thí nghiệm: Dùng các ngón tay bóp quả bóng cao su và một miếng xốp rửa bát rồi thả (Hình 22.3).
Biến dạng kéo: Kích thước của vật theo phương tác dụng của lực tăng lên so với kích thước tự nhiên của nó.
Biến dạng nén: Kích thước của vật theo phương tác dụng của lực giảm xuống so với kích thước tự nhiên của nó.
Ví dụ về các dạng biến dạng:
Biến dạng kéo
 |
 |
Một số ví dụ về biến dạng nén
2. Các đặc tính của lò xo
- Lò xo được dùng rộng rãi trong đời sống và công nghệ.
- Tuỳ theo công năng sử dụng mà lò xo có nhiều hình dạng khác nhau. Ví dụ như: lò xo thẳng, lò xo xoắn ốc, lò xo lá.
- Các loại lò xo này có đặc tính giống nhau là đều có tính đàn hồi.
a) lò xo thẳng b) lò xo xoắn ốc c) lò xo lá
- Lò xo luôn bị biến dạng khi chịu lực tác dụng. Biến dạng của lò xo là kéo hoặc nén tuỳ thuộc vào chiều của lực đặt vào hai đầu lò xo. Đặc trưng cho sự biến dạng của lò xo là độ biến dạng.
- Khi xuất hiện ngoại lực tác dụng, lò xo sẽ bị biến dạng. Khi độ dãn của lò xo không quá lớn, ở hai đầu lò xo xuất hiện lực đàn hồi ngược chiều biến dạng.
Độ biến dạng của lò xo là hiệu số giữa chiều dài khi bị biến dạng và chiều dài tự nhiên của lò xo.
- Khi lò xo biến dạng nén: độ biến dạng của lò xo âm, độ lớn của độ biến dạng được gọi là độ nén.
- Khi lò xo biến dạng kéo: độ biến dạng của lò xo dương và được gọi là độ dãn .
- Khi hai lò xo chịu tác dụng bởi hai lực kéo/ nén có độ lớn bằng nhau và đang bị biến dạng đàn hồi, lò xo có độ cứng lớn hơn sẽ bị biến dạng ít hơn.
- Giới hạn trong đó vật rắn còn giữ được tính đàn hồi của nó gọi là giới hạn đàn hồi.
Hướng dẫn
Gọi Δl là độ biến dạng của lò xo,l0 là chiều dài tự nhiên của lò xo, l là chiều dài của lò xo khi bị biến dạng, ta có
Ví dụ: Một lò xo có chiều dài tự nhiên là 20 cm, khi bị biến dạng kéo chiều dài lò xo là 24 cm, tính độ biến dạng của lò xo.
Hướng dẫn:
Gọi Δl là độ biến dạng của lò xo,l0 là chiều dài tự nhiên của lò xo, l là chiều dài của lò xo khi bị biến dạng, ta có:
