Ta đi tới (Tố Hữu)

Câu 1: Đọc trích đoạn bài thơ, em hình dung như thế nào về bối cảnh lịch sử (không gian, thời gian, những sự kiện quan trọng…) đã gợi nguồn cảm hứng thơ ca cho tác giả?

- Không gian: Không gian rộng lớn, trải dài các tỉnh, vùng miền núi phía Bắc: Thái Nguyên, Tây Bắc, Điện Biên,... đến vùng trung du với “rừng cọ đồi chè, đồng xanh ngào ngạt; từ thủ đô Hà Nội đến khu Ba, khu Bốn; từ các tỉnh vùng Tây Nguyên đến thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh miền Tây như Đồng Tháp, Tiền Giang, Hậu Giang,...

- Thời gian: Mùa thu Cách mạng tháng Tám năm 1945, kéo dài suốt chín năm kháng chiến chống thực dân Pháp đến kết thúc thắng lợi với chiến thắng Điện Biên Phủ.

Câu 2: Nhìn lại chặng đường cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp “ba ngàn ngày không nghỉ” nhà thơ đã bộc lộ cảm xúc gì? Theo em, đây chỉ là cảm xúc của cá nhân nhà thơ hay còn là cảm xúc chung của cộng đồng? Vì sao?

- Cảm xúc của nhà thơ: xúc động, tự hào trước sức mạnh và tinh thần của nhân dân ta.

- Đó là cảm xúc chung của cộng đồng, cái “tôi” của tác giả đại diện cho nhiều cái “tôi” khác → Cái “tôi” hòa vào cái “ta”.

Câu 3: Xác định hình ảnh trung tâm của đoạn trích. Hình ảnh đó có mối liên hệ với những hình ảnh nào khác trong đoạn trích.

- Hình ảnh trung tâm: con đường.

Trên đường cái, ung dung ta bước

Đường ta rộng thênh thang tám bước

Đường Bắc Sơn, Đình Cả, Thái Nguyên

Đường qua Tây Bắc, đường lên Điện Biên

Đường cách mạng, dài theo kháng chiến

Đến hôm nay đường xuôi về biển

Mới tinh khôi màu đất đỏ tươi.

- Hình ảnh con đường có mối quan hệ chặt chẽ với các hình ảnh khác trong đoạn trích, đặc biệt với hình ảnh đôi bàn chân - bởi con đường ở đây không chỉ là đường giao thông nối liền các vùng miền mà còn là con đường cách mạng, con đường cả dân tộc đang vững bước đi lên.

Câu 4: Những địa danh nào được nhắc đến trong đoạn trích? Theo em, việc xuất hiện một loạt địa danh như vậy mang lại hiệu quả gì trong việc thể hiện tình cảm của tác giả?

- Các địa danh xuất hiện trong đoạn trích: Đường Bắc Sơn, Đình Cả, Thái Nguyên, Tây Bắc, Điện Biên; sông Lô, bến nước Bình Ca; Phú thọ, Trung Hà, Hưng Hóa, khu Ba, khu Bốn, sông Thao, Hà Nội; Nam Bộ, Tiền Giang, Hậu Giang, thành phố Hồ Chí Minh, Đồng Tháp, Nam – Ngãi, Bình – Phú, Khánh Hòa, Phan Rang, Phan Thiết, Tây Nguyên, Công Tum, Đắc Lắc, khu Năm, sông Hương, Bến hải, Cửa Tùng,...

→ Tác dụng: Bộc lộ niềm tự hào, yêu mến của tác giả về sự giàu đẹp của mọi miền Tổ quốc, về sức mạnh của nhân dân và niềm tin vào tương lại rạng rỡ của dân tộc.

Câu 5: Trong đoạn trích, tác giả sử dụng lặp đi lặp lại cấu trúc: “Ai…”, “Đường…”. Hãy phân tích tác dụng của biện pháp nghệ thuật ấy.

- Biểu hiện:

• “Ai”: Ai qua Phú Thọ/ Ai xuôi Trung Hà/ Ai về Hưng Hóa,...
• “Đường”: Đường ta rộng thênh thang tám thước/ Đường Bắc Sơn, Đình Cả, Thái Nguyên,...

- Tác dụng:

• Giúp nhấn mạnh niềm vui, niềm lạc quan, hạnh phúc, khí thế tiến bước đi lên của cả dân tộc.
• Giúp câu thơ giàu nhịp điệu.

Câu 6: Nhận xét về cách đặt nhan đề của bài thơ.

- Nhan đề gợi nhiều liên tưởng phong phú.

- Nghĩa tả thực: hành trình của con người đi qua những vùng miền của tổ quốc.

- Nghĩa ẩn dụ: hành trình bền bỉ, vượt qua thử thách, gian lao để tiến về phía trước, hướng tới tương lai.