Nam quốc sơn hà (Sông núi nước Nam)

Câu 1: Bài thơ được coi là bản “tuyên ngôn độc lập” đầu tiên của nước ta. Em hiểu thế nào là bản “tuyên ngôn độc lập”?

“Tuyên ngôn độc lập” là văn bản tuyên bố sự độc lập của đất nước, quốc gia, dân tộc và khẳng định không một thế lực nào được phép xâm phạm quyền độc lập ấy.

Câu 2: Từ “cư” trong nguyên tác có thể dịch là “ngự” (cai quản), cũng có thể dịch là “ở” (cư trú). Theo em, cách dịch nào thể hiện được rõ tinh thần của một bản “tuyên ngôn độc lập” hơn? Hãy lí giải ý kiến của em.

- Về cách giải nghĩa các từ ngữ: 

• “ở” (cư trú) là việc một người sinh sống thường xuyên tại địa điểm nào đó.
• “ngự” (cai quản) nghĩa là trông coi và điều khiển về mọi mặt.

→ “Tuyên ngôn độc lập” là sự tuyên bố độc lập của quốc gia nên sử dụng từ “ngự” (cai quản) sẽ hợp lí và rõ nghĩa hơn.

→ Từ "ngự" thể hiện được rõ tinh thần của một bản tuyên ngôn độc lập hơn. 

Câu 3: Để khẳng định chủ quyền của đất nước ta, tác giả đã sử dụng những lí lẽ nào?

- Hai câu đầu: Khẳng định chủ quyền (quyền cai quản, điều hành) trên phần lãnh thổ của đất nước.

- Hai câu sau: Khẳng định tinh thần quyết tâm bảo vệ chủ quyền đó trước quân xâm lược.

Câu 4: Theo em, câu thơ cuối cảnh báo điều gì đối với quân xâm lược? Do đâu em khẳng định như vậy?

- Lời cảnh báo: quân giặc sẽ phải chính mắt chứng kiến việc thất bại tan tành do chúng tự gây ra, tự chuốc lấy.

- Căn cứ: dựa vào nguyên tác và dịch nghĩa.

• Khan: nhìn thấy, chính mắt chứng kiến;
• Thủ: chuốc lấy, nhận lấy.
• Hư: tan tành, không còn gì.

Câu 5: Câu thơ nào trong bài thơ để lại cho em ấn tượng sâu sắc nhất? Vì sao?

HS tự trả lời, lí giải theo quan điểm cá nhân.

(Ví dụ: Nam quốc sơn hà, Nam đế cư - Lí giải: Vì câu thơ thể hiện rõ độc lập chủ quyền của đất nước và sự tự hào, tự tôn dân tộc của tác giả)

Câu 6: Em rút ra được nhận thức gì cho bản thân sau khi học bài thơ này?

- Độc lập, chủ quyền của dân tộc.

- Nâng cao tinh thần yêu nước, trách nhiệm với cộng đồng.