Từ trường

Khoahoc.vn xin gửi tới bạn đọc bài viết Vật lý 11 Bài 19: Từ trường. Mời các bạn cùng tham khảo chi tiết bài viết dưới đây nhé.

1. Nam châm

• Người ta nhận thấy một số loại quặng sắt có khả năng hút được sắt vụn, loại quặng sắt đó được gọi là nam châm. 

• Mỗi nam châm có hai cực: Cực Bắc (kí hiệu là N) và cực Nam (kí hiệu là S).
• Các cực cùng tên của nam châm đẩy nhau, các cực khác tên hút nhau.

• Lực tương tác giữa các nam châm gọi là lực từ và các nam châm có từ tính.
• Một số loại nam châm: Nam châm tròn, nam châm điện, nam châm chữ U, nam châm thẳng.

2. Từ tính của dây dẫn có dòng điện

Ví dụ: Lực tương tác giữa hai dòng điện thẳng song song.

Ví dụ: Lực từ do dòng điện tác dụng lên nam châm.

Ví dụ: Lực từ do nam châm tác dụng lên dòng điện

3. Từ trường

a) Định nghĩa

b) Hướng của từ trường

4. Đường sức từ

a. Định nghĩa

Quy ước chiều của đường sức từ tại mỗi điểm là chiều của từ trường tại điểm đó.

b. Các ví dụ về đường sức từ

Ví dụ 1: Từ trường của dòng điện thẳng rất dài

• Có đường sức từ là những đường tròn nằm trong những mặt phẳng vuông góc với dòng điện và có tâm nằm trên dòng điện.

• Chiều đường sức từ được xác định theo quy tắc nắm tay phải

Ví dụ 2: Từ trường của dòng điện tròn

• Quy ước mặt Nam của dòng điện tròn là mặt khi nhìn vào đó ta thấy dòng điện chạy theo chiều kim đồng hồ còn mặt Bắc thì ngược lại.
• Các đường sức từ của dòng điện tròn có chiều đi vào mặt Nam và đi ra mặt Bắc của dòng điện tròn ấy.

c. Các tính chất của đường sức từ

• Qua mỗi điểm trong không gian chỉ vẽ được một đường sức.
• Các đường sức từ là những đường cong khép kín hoặc vô hạn ở hai đầu.
• Chiều của đường sức từ tuân theo những quy tắc xác định (quy tắc nắm tay phải, quy tắc vào Nam ra Bắc).
• Quy ước vẽ các đường sức mau (dày) ở chỗ có từ trường mạnh, thưa ở chỗ có từ trường yếu.

5. Từ trường Trái Đất

• Tại một vị trí đặt la bàn, kim nam châm luôn chịu tác dụng của từ trường Trái Đất và chỉ hướng Nam – Bắc địa lý.

• Tại một vị trí xác định trên Trái Đất xét trong một khoảng thời gian dài thì từ trường Trái Đất thay đổi, chỉ có thành phần địa từ trường trung bình được gọi là không đổi.