Mắt

Khoahoc.vn xin gửi tới bạn đọc bài viết Vật lý 11 Bài 31: Mắt để bạn đọc cùng tham khảo. Bài viết sẽ giới thiệu tới bạn đọc nội dung lý thuyết về bài Mắt. Mời các bạn cùng theo dõi chi tiết bài viết dưới đây nhé.

1. Cấu tạo quang học của mắt

• Mắt có các bộ phận sau:
  • Giác mạc: Màng cứng, trong suốt.
  • Thủy dịch: Chất lỏng trong suốt có chiết suất xấp xỉ bằng chiết suất của nước.
  • Lòng đen: Màn chắn, ở giữa có lỗ trống gọi là con ngươi.
  • Thể thủy tinh: Khối chất đặc trong suốt có hình dạng thấu kính hai mặt lồi.
  • Dịch thủy tinh: Chất lỏng giống chất keo loãng, lấp đầy nhãn cầu sau thể thủy tinh.
  • Màng lưới (võng mạc): Lớp mỏng tại đó tập trung đầu các sợi dây thần kinh thị giác.
• Ở màng lưới có một chỗ rất nhỏ màu vàng là nơi cảm nhận ánh sáng nhạy nhất được gọi là điểm vàng V, và một vị trí mà tại đó các sợi dây thần kinh đi vào nhãn cầu và màng lưới không nhạy cảm với ánh sáng, đó là điểm mù.
• Hệ quang học của mắt được coi tương đương với một thấu kính hội tụ, gọi là thấu kính mắt.

OV = d’: Khoảng

• Mắt hoạt động như một máy ảnh, trong đó:
  • Thấu kính mắt có vai trò như vật kính.
  • Màng lưới có vai trò như phim.

2. Sự điều tiết của mắt. Điểm cực viễn. Điểm cực cận

Khi nhìn các vật ở các khoảng cách khác nhau (d thay đổi) thì tiêu cự f của thấu kính mắt phải thay đổi để ảnh hiện đúng trên màng lưới.

a. Sự điều tiết

• Điều tiết là hoạt động của mắt làm thay đổi tiêu cự của mắt (thay đổi độ cong của thể thủy tinh) để cho ảnh của các vật ở cách mắt những khoảng khác nhau vẫn được tạo ra ở màng lưới.

• Khi mắt ở trạng thái không điều tiết, tiêu cự của mắt lớn nhất (f_max, D_min)
• Khi mắt ở trạng thái điều tiết tối đa, tiêu cự của mắt nhỏ nhất (f_min, D_max)

b. Điểm cực viễn. Điểm cực cận

• Khi mắt không điều tiết, điểm trên trục của mắt mà ảnh được tạo ra ngay ở màng lưới gọi là điểm cực viễn C_v. Đó cũng là điểm xa nhất mà mắt có thể nhìn rõ. Mắt không có tật C_v ở xa vô cùng (OC_v = ∞ ). OCv gọi là khoảng cực viễn.

• Khi mắt điều tiết tối đa, điểm trên trục của mắt mà ảnh còn được tạo ra ngay tại màng lưới gọi là điểm cực cận C_c. Đó cũng là điểm gần nhất mà mắt còn nhìn rõ. Càng lớn tuổi điểm cực cận càng lùi xa mắt. Đ = OC_c là khoảng cực cận.

• Khoảng cách giữa điểm cực cận và điểm cực viễn gọi là khoảng nhìn rõ của mắt.

3. Năng suất phân li của mắt

• Muốn nhìn rõ một vật thì ảnh thật của vật tạo bởi mắt phải hiện ra ở màng lưới.
• Việc nhìn thấy một vật nhỏ (AB) còn tùy thuộc vào kích thước ảnh (A'B') của vật đó trên màng lưới. Kích thước này phụ thuộc vào góc trông vật.
• Để mắt có thể phân biệt được hai điểm A và B thì góc trông vật không thể nhỏ hơn một giá trị tối thiểu gọi là năng suất phân li ε của mắt.

ε = α_min ≈ 1′

4. Các tật của mắt và cách khắc phục

a. Mắt cận và cách khắc phục

b. Mắt viễn và cách khắc phục

c. Mắt lão và cách khắc phục

• Khi tuổi cao, khả năng điều tiết giảm vì cơ mắt yếu đi và thể thủy tinh cứng hơn nên điểm C_c dời xa mắt.

• Để khắc phục tật lão thị, phải đeo kính hội tụ để nhìn rõ vật ở gần như mắt bình thường.
• Đặc biệt, người có mắt cận khi lớn tuổi phải đeo thấu kính phân kì để nhìn xa, đeo kính hội tụ để nhìn gần.
• Người ta thường thực hiện loại kính hai tròng có phần trên phân kì, phần dưới hội tụ.

5. Hiện tượng lưu ảnh của mắt

• Cảm nhận do tác động của ánh sáng lên các tế bào màng lưới tiếp tục tồn tại khoảng 0,1s sau khi ánh sáng kích thích đã tắt nên người quan sát vẫn còn thấy vật trong khoảng thời gian này. Đó là hiện tượng lưu ảnh của mắt.
• Nhờ hiện tượng này mà mắt nhìn thấy các ảnh trên màn ảnh chiếu phim, màn hình tivi,...chuyển động.