Luyện tập Ôn tập chương 1 KNTT

Các công thức cấu tạo là:

HCOOCH₂CH₂CH₃

HCOOCH(CH₃)-CH₃

CH₃COOCH₂CH₃

CH₃CH₂COOCH₃

Vậy có tất cả 4 đồng phân este ứng với công thức phân tử C₄H₈O₂.

Tên gọi của ester đơn chức: RCOOR’

Tên gốc R’ + tên gốc carboxylic acid

Tên gọi của ester HCOOC₂H₅ là Ethyl formate

Benzyl acetate là ester có mùi thơm của hòa nhài. Công thức của benzyl acetate là CH₃COOCH₂C₆H₅ .

Khi các chất có số C xấp xỉ nhau thì nhiệt độ sôi:

Carboxylic acid > alcohol > ester > ketone > aldehyde > dẫn xuất halogen > hydrocarbon.

Các phân tử carboxylic acid liên kết hydrogen với nhau tạo thành dạng dimer hoặc dạng liên phân tử nên nhiệt độ sôi cao hơn alcohol

Aldehyde và ester không có liên kết hydrogen nên nhiệt độ sôi thấp

Khối lượng CH₃CHO < khối lượng CH₃COOCH₃

Nhiệt độ sôi tăng dần là: CH₃CHO < CH₃COOCH₃ < CH₃CH₂OH < CH₃COOH.

Ester tác dụng với NaOH thu được ethyl alcohol là CH₃COOC₂H₅

Phương trình phản ứng:

CH₃COOC₂H₅ + NaOH → C₂H₅OH + CH₃COONa

Methyl alcohol: CH₃OH

Formic acid: HCOOH

C₂H₅OH + HCOOH HCOOC₂H₅

Sodium propionate là C₂H₅COONa

Thủy phân Ester C₄H₈O₂ thu được C₂H₅COONa và alcohol Y là CH₃OH

Ta có nC = n_CO2 = 1,36 mol

n_H = 2.n_H2O = 1,64 mol

Bảo toàn nguyên tố O ta có:

m_O = 25,64 – 1,36.12 – 1,64 = 7,68 gam

n_O = 7,68 : 16 = 0,48 mol

Ta có: n_COO- = n_O = 0,48 : 2 = 0,24 mol

Do ester đơn chức

n_E = n_X + n_Y + n_Z = 0,24 mol

Ta có:

n_NaOH > n_E do đó Z là ester của phenol

Gọi a là số mol của X, Y và b là số mol của Z

Ta có:

a + b = 0,24 mol

a + 2b = 0,34 mol

Giải hệ ta được: a = n_X + n_Y = 0,14 mol; b = n_Z = 0,1 mol

Giả sử ester X, Y có n nguyên tử C (n ≥ 4), ester Z có m nguyên tử C (m≥7)

0,14n + 0,1m = 1,36 7n + 5m = 68

Với giá trị n = 4, m = 8 thỏa mãn là nghiệm duy nhất

Sản phẩm có 1 alcohol, 1 aldehyde, 2 muối nên các chất là:

X: HCOO−CH₂−CH=CH₂

Y: HCOO−CH=CH−CH₃

Z: HCOO−C₆H₄−CH₃

Muối gồm HCOONa (0,24 mol) và CH₃C₆H₄-ONa (0,1 mol)

m_muối = m_HCOONa + m_CH3C6H4-ONa = 29,32 gam

Công thức của ester đơn chức: RCOOR’

Phương trình hóa học:

RCOOR’ + NaOH RCOONa + R’OH

Vì m_muối > m_ester M_R’ < M_Na = 23 R’ = CH₃ (15) Alcohol Z: CH₃OH

Đặt NaOH = x

n_CH3OH = x mol

Bảo toàn khối lượng ta có:

m_ester + m_NaOH = m _muối + m_alcohol

14,8 + 40x = 16,4 + 32x x = 0,2 mol

m_alcohol = 0,2.32 = 6,4 gam

X và Y đều có khối lượng phân tử là 60 amu

X và Y có cùng công thức phân tử: C₂H₄O₂.

+ X có khả năng phản ứng với Na; NaOH; Na₂CO₃  X là axit.

X là CH₃COOH.

+ Y phản ứng với NaOH đun nóng mà không phản ứng với Na Y là ester.

Y là HCOOCH₃.

Công thức của triolein là (CH₃[CH₂]₇CH=CH[CH₂]₇COO)₃C₃H₅

Chất béo động vật hầu hết ở thể rắn do chứa chủ yếu gốc acid béo no

Dầu mỡ để lâu bị ôi là do các gốc acid béo không no trong chất béo bị oxi hóa chậm bởi oxygen không khí tạo chất có mùi khó chịu

Phát biểu (a), (b), (c) đúng

d) sai vì

Tristerin: (C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅.

Triolein: (C₁₇H₃₃COO)₃C₃H₅

Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng:

m_X + m_NaOH = m_glycerol + m_muối

a = m_X + m_NaOH - m_glixerol = 17,8+ 0,06. 40 – 0,02.92 = 18,36 (g)

Phản ứng xà phòng hóa diễn ra bước 2 là phản ứng thuận nghịch sai vì phản ứng xà phòng hóa 1 chiều

Do mỡ không tan nên phải khuấy đều liên tục để trộn lẫn hỗn hợp phản ứng.

Dung dịch NaCl bão hòa có tỉ khối lớn hơn xà phòng, mặt khác xà phòng lại ít tan trong dung dịch NaCl nên khi thêm vào xà phòng sẽ nổi lên.

Phần kị nước trong xà phòng và chất giặt rửa là gốc hydrocarbon dài

Có thể dùng Potassium hydroxide thay thế cho sodium hydroxide trong phản ứng điều chế xà phòng

Thành phần chính của chất giặt rửa tổng hợp thường là Muối sodium alkylsulfate (R-OSO₃Na), sodium alkylbenzene sulfonate