Bàn về đọc sách

Đọc sách là một con đường quan trọng để tích lũy, nâng cao học vấn. Ngày nay, sách có nhiều, chính vì vậy cần phải biết chọn sách để đọc, đọc ít mà hiểu nhiều còn hơn là đọc nhiều mà rỗng. 

Soạn bài chi tiết 

Mẫu 1

I. Tác giả

• Chu Quang Tiềm sinh năm 1897, mất năm 1986.
• Quê quán: Trung Quốc
• Ông là một nhà mĩ học và lý luận văn học nổi tiếng.

II. Tác phẩm

1. Xuất xứ

Tác phẩm được in trong cuốn “Danh nhân Trung Quốc bàn về niềm vui nỗi buồn của việc đọc sách” do Trần Đình Sử dịch.

2. Bố cục

Gồm 3 phần:

• Phần 1: Từ đầu đến “nhằm phát hiện thế giới mới”: Tầm quan trọng của việc đọc sách.
• Phần 2: Tiếp theo đến “tự tiêu hao lực lượng”. Những khó khăn của việc đọc sách hiện nay.
• Phần 3: Còn lại. Phương pháp (cách lựa chọn) và cách đọc sách mang lại hiệu quả.

3. Tóm tắt

Sách là kho tàng quý báu cất giữ những di sản tinh thần của nhân loại, là cột mốc trên con đường tiến hoá của nhân loại. Sách đã ghi chép cô đúc và lưu truyền mọi tri thức, mọi thành tựu mà loài người tìm tòi, tích luỹ được qua từng thời đại. Lịch sử càng tiến lên, sách vở tích lũy càng nhiều, việc đọc sách cũng ngày càng không dễ. Vì vậy, cần có cách lựa chọn và cách đọc sách sao cho đúng đắn.

III. Đọc - hiểu văn bản

1. Tầm quan trọng của việc đọc sách

- Muốn phát triển và trưởng thành, con người phải tiếp thu, kế thừa có sáng tạo những tri thức, kinh nghiệm, thành tựu mà loài người đã tìm tòi, tích lũy được trong suốt quá trình phát triển lịch sử. Sách là kho tàng kinh nghiệm, là di sản tinh thần quý báu của loài người.

- Đối với mỗi con người, đọc sách là cách tốt nhất để tiếp thu kinh nghiệm xã hội, kinh nghiệm sống. Đọc sách còn là sự chuẩn bị để tiến hành cuộc trường chinh vạn dặm trên con đường học vấn, tích luỹ tri thức, khám phá và chinh phục thế giới.

2. Những khó khăn của việc đọc sách hiện nay

- Lượng sách in ra ngày càng nhiều, nếu không có sự lựa chọn, xử lý thông tin khoa học, con người dễ bối rối trước kho tàng tri thức khổng lồ mà nhân loại đã tích luỹ được. Chu Quang Tiềm đã chỉ ra một cách xác đáng những nguy hại thường gặp:

• Sách nhiều khiến cho người ta không chuyên sâu, dễ sa vào lối "ăn tươi nuốt sống" chứ không kịp tiêu hoá, không biết nghiền ngẫm.
• Sách nhiều khiến người đọc khó chọn lựa, lãng phí thời gian và sức lực với những cuốn không thật có ích.

3. Phương pháp (cách lựa chọn) và cách đọc sách mang lại hiệu quả

* Phương pháp chọn sách:

- Không tham đọc nhiều, đọc lung tung mà phải chọn cho tinh, đọc cho kỹ những quyển sách thực sự có giá trị, có ích cho mình.

- Cần đọc kỹ các cuốn sách, tài liệu cơ bản thuộc lĩnh vực chuyên môn, chuyên sâu của mình.

- Trong khi đọc chuyên sâu, không nên xem thường những loại sách thường thức, gần gũi với chuyên môn của mình. Tác giả khẳng định: "Trên đời không có học vấn nào là cô lập, không có liên hệ kế cận", vì thế "không biết thông thì không thể chuyên, không biết rộng thì không thể nắm gọn. Trước biết rộng rồi sau mới nắm chắc, đó là trình tự để nắm vững bất cứ học vấn nào".

* Cách đọc sách hiệu quả:

- Không nên đọc lướt qua, vừa đọc phải vừa suy ngẫm, "trầm ngâm tích luỹ tưởng tượng", nhất là với các cuốn sách có giá trị.

- Không nên đọc một cách tràn lan, quyển nào có cũng đọc mà phải đọc một cách có kế hoạch và hệ thống. Có thể coi đọc sách là một công việc rèn luyện, một cuộc chuẩn bị âm thầm và gian khổ.

- Cũng theo tác giả, đọc sách không chỉ là việc học tập tri thức mà còn là chuyện rèn luyện tính cách, chuyện học làm người.

Mẫu 2

I. Trả lời câu hỏi

Câu 1. Vấn đề nghị luận của bài viết này là gì? Dựa theo bố cục bài viết, hãy tóm tắt các luận điểm của tác giả khi triển khai vấn đề ấy.

- Vấn đề nghị luận của bài viết là: Đọc sách là con đường quan trọng để tích lũy, nâng cao học vấn, đọc sách có những khó khăn và phải có phương pháp đọc hiệu quả.

- Các luận điểm của tác giả khi triển khai vấn đề gồm:

• Tầm quan trọng của việc đọc sách.
• Những khó khăn của việc đọc sách hiện nay.
• Phương pháp (cách lựa chọn) và cách đọc sách mang lại hiệu quả.

Câu 2. Qua lời bàn của Chu Quang Tiềm, em thấy sách có tầm quan trọng như thế nào, việc đọc sách có ý nghĩa gì?

• Tầm quan trọng của việc đọc sách: Ghi chép, lưu truyền mọi tri thức, thành tựu; Sách là những cột mốc trên con đường phát triển học thuật.
• Ý nghĩa của việc đọc sách: Là con đường quan trọng của học vấn, sự chuẩn bị cho cuộc trường chinh vạn dặm trên con đường học vấn, phát triển thế giới mới.

Câu 3. Muốn tích lũy học vấn, đọc sách có hiệu quả, tại sao trước tiên cần biết cách chọn lựa sách mà đọc? Theo tác giả, nên chọn lựa như thế nào?

- Muốn tích lũy học vấn, đọc sách có hiệu quả, tại sao trước tiên cần biết cách chọn lựa sách mà đọc vì sách nhiều cũng có những nguy hại của nó:

• Nếu đọc quá nhiều sách sẽ khiến người đọc không hiểu chuyên sâu, không biết nghiền ngẫm.
• Sách nhiều khiến cho người đọc khó lựa chọn, người đọc dễ lạc hướng, lãng phí thời gian.

- Cách chọn lựa sách mà tác giả đưa ra:

• Không tham đọc nhiều, đọc lung tung, phải đọc kỹ những cuốn thực sự có giá trị.
• Đọc kĩ về sách, tài liệu thuộc lĩnh vực chuyên môn của mình.
• Khi đọc chuyên sâu, không thể xem thường loại sách gần gũi với chuyên môn.

Câu 4. Phân tích lời bàn của tác giả bài viết về phương pháp đọc sách. Tìm hiểu cách lập luận, trình bày ở phần này.

- Không nên đọc lướt mà phải đọc kĩ, vừa đọc vừa suy ngẫm: Có nghĩa là khi đọc cần suy nghĩ những vấn đề được đề cập đến trong cuốn sách, có thể đánh dấu vào những vấn đề khó hiểu để tìm kiếm kiến thức từ bên ngoài cuốn sách…

- Không đọc một cách tràn lan kiểu hứng thú mà phải đọc có hệ thống: Cần đọc những cuốn sách liên quan đến chuyên ngành học tập.

Câu 5. Bài viết “Bàn về đọc sách” có sức thuyết phục cao. Theo em, điều ấy được tạo nên từ những yếu tố cơ bản nào?

Yếu tố tạo nên sức thuyết phục cho bài văn: Bố cục chặt chẽ, luận điểm rõ ràng, dẫn chứng cụ thể.

II. Luyện tập

Phát biểu điều mà em thấm thía nhất khi học bài “Bàn về đọc sách”.

Gợi ý:

Sau khi đọc văn bản “Bàn về đọc sách”, chúng ta nhận thức được tầm quan trọng của việc đọc sách. Đó là con đường quan trọng để tích lũy, nâng cao học vấn. Nhưng việc đọc sách cần có phương pháp đúng đắn. Bởi ngày nay, sách có nhiều, chính vì vậy chúng ta cần phải biết chọn sách để đọc, cũng như có phương pháp đọc sách đúng đắn, đọc ít mà hiểu nhiều còn hơn là đọc nhiều mà rỗng.

Mẫu 3

Câu 1.

- Vấn đề nghị luận của bài viết là: Tầm quan trọng của việc đọc sách và phương pháp đọc sách đúng đắn, khoa học.

- Dựa theo bố cục bài viết, tóm tắt các luận điểm của tác giả khi triển khai vấn đề:

• Tầm quan trọng của việc đọc sách.
• Những khó khăn của việc đọc sách hiện nay.
• Phương pháp (cách lựa chọn) và cách đọc sách mang lại hiệu quả.

Câu 2.

- Qua lời bàn của Chu Quang Tiềm, em thấy sách có tầm quan trọng vô cùng to lớn:

• Học tập kiến thức, kĩ năng cần thiết trong cuộc sống bởi sách là kho tàng tri thức của nhân loại
• Chuẩn bị để tiến hành cuộc trường chinh vạn dặm trên con đường học vấn, tích luỹ tri thức, khám phá và chinh phục thế giới.

- Việc đọc sách có ý nghĩa: Đó là con đường quan trọng của học vấn, sự chuẩn bị cho cuộc trường chinh vạn dặm trên con đường học vấn, phát triển thế giới mới.

Câu 3.

- Muốn tích lũy học vấn, đọc sách có hiệu quả, tại sao trước tiên cần biết cách chọn sách:

• Sách nhiều khiến cho người ta không chuyên sâu, dễ sa vào lối “ăn tươi nuốt sống” chứ không kịp tiêu hoá, không biết nghiền ngẫm.
• Sách nhiều khiến người đọc khó chọn lựa, lãng phí thời gian và sức lực với những cuốn không thật có ích.

- Cách chọn lựa sách mà tác giả đưa ra:

• Không tham đọc nhiều, đọc lung tung mà phải chọn cho tinh, đọc cho kỹ những quyển sách thực sự có giá trị, có ích cho mình.
• Cần đọc kỹ các cuốn sách, tài liệu cơ bản thuộc lĩnh vực chuyên môn, chuyên sâu của mình.
• Trong khi đọc chuyên sâu, không nên xem thường những loại sách thường thức, gần gũi với chuyên môn của mình. Tác giả khẳng định: “Trên đời không có học vấn nào là cô lập, không có liên hệ kế cận”, vì thế “không biết thông thì thông thể chuyên, không biết rộng thì không thể nắm gọn. Trước biết rộng rồi sau mới nắm chắc, đó là trình tự để nắm vững bất cứ học vấn nào”.

Câu 4.

Phân tích lời bàn của tác giả bài viết về phương pháp đọc sách:

- Không nên đọc lướt mà phải đọc kĩ, vừa đọc vừa suy ngẫm: Khi đọc sách không nên đọc quá nhanh, đọc lướt mà cần vừa đọc vừa nghiền ngẫm, suy nghĩ những vấn đề được đề cập đến trong cuốn sách, có thể đánh dấu vào những vấn đề khó hiểu để tìm kiếm kiến thức từ bên ngoài cuốn sách…

- Không đọc một cách tràn lan kiểu hứng thú mà phải đọc có hệ thống: Cần lựa chọn những cuốn sách phù hợp với nhu cầu của bản thân, đọc sách theo trình độ học vấn, đọc sách cũng cần có kế hoạch, lập mục tiêu cụ thể…

Câu 5.

Bài viết “Bàn về đọc sách” có sức thuyết phục cao. Theo em, điều ấy được tạo nên từ những yếu tố cơ:

• Nội dung của bài viết rất cần thiết trong cuộc sống.
• Các ý kiến nhận xét được đưa ra rõ ràng, xác đáng.
• Bài viết có bố cục chặt chẽ, hợp lý, các ý được dẫn dắt rất tự nhiên.
• Sử dụng nhiều hình ảnh qua cách ví von vừa cụ thể vừa thú vị cũng là một yếu tố quan trọng làm nên sức thuyết phục của bài.

Soạn bài ngắn gọn

I. Trả lời câu hỏi

Câu 1. Vấn đề nghị luận của bài viết này là gì? Dựa theo bố cục bài viết, hãy tóm tắt các luận điểm của tác giả khi triển khai vấn đề ấy.

- Vấn đề nghị luận: Đọc sách là con đường quan trọng để tích lũy, nâng cao học vấn, đọc sách có những khó khăn và phải có phương pháp đọc hiệu quả.

- Tóm tắt luận điểm:

• Tầm quan trọng của việc đọc sách.
• Những khó khăn của việc đọc sách hiện nay.
• Phương pháp (cách lựa chọn) và cách đọc sách mang lại hiệu quả.

Câu 2. Qua lời bàn của Chu Quang Tiềm, em thấy sách có tầm quan trọng như thế nào, việc đọc sách có ý nghĩa gì?

- Tầm quan trọng của việc đọc sách: Ghi chép, lưu truyền mọi tri thức, thành tựu; Sách là những cột mốc trên con đường phát triển học thuật.

- Ý nghĩa của việc đọc sách: Là con đường quan trọng của học vấn, sự chuẩn bị cho cuộc trường chinh vạn dặm trên con đường học vấn, phát triển thế giới mới.

Câu 3. Muốn tích lũy học vấn, đọc sách có hiệu quả, tại sao trước tiên cần biết cách chọn lựa sách mà đọc? Theo tác giả, nên chọn lựa như thế nào?

- Trước tiên phải lựa sách mà đọc vì sách nhiều cũng có những nguy hại của nó:

- Sách nhiều khiến người ta không chuyên sâu, không biết nghiền ngẫm.

- Sách nhiều khó lựa chọn, người đọc dễ lạc hướng, lãng phí thời gian.

- Cách chọn lựa sách mà tác giả đưa ra:

• Không tham đọc nhiều, đọc lung tung, phải đọc kỹ những cuốn thực sự có giá trị.
• Đọc kĩ về sách, tài liệu thuộc lĩnh vực chuyên môn của mình.
• Khi đọc chuyên sâu, không thể xem thường loại sách gần gũi với chuyên môn.

Câu 4. Phân tích lời bàn của tác giả bài viết về phương pháp đọc sách. Tìm hiểu cách lập luận, trình bày ở phần này.

Lời bàn của tác giả về phương pháp đọc sách:

- Không nên đọc lướt mà phải đọc kĩ, vừa đọc vừa suy ngẫm.

- Không đọc một cách tràn lan kiểu hứng thú mà phải đọc có hệ thống.

⇒ Đọc sách là học tập tri thức, hơn thế còn là rèn luyện tính cách, học làm người.

Câu 5. Bài viết “Bàn về đọc sách” có sức thuyết phục cao. Theo em, điều ấy được tạo nên từ những yếu tố cơ bản nào?

Yếu tố tạo nên sức thuyết phục cho bài văn:

- Bố cục chặt chẽ, hợp lý. Cách viết giàu hình ảnh, ví von cụ thể, thú vị.

- Phân tích cụ thể, dẫn dắt tự nhiên bằng giọng trò chuyện, tâm tình của một học giả uy tín. Nội dung các lời bàn rất đúng đắn, có tính triết lý sâu sắc.

II. Luyện tập

Phát biểu điều mà em thấm thía nhất khi học bài “Bàn về đọc sách”.

Gợi ý:

- Đọc sách là một con đường quan trọng để tích lũy, nâng cao học vấn.

- Ngày nay, sách có nhiều, chính vì vậy chúng ta cần phải biết chọn sách để đọc, cũng như có phương pháp đọc sách đúng đắn, đọc ít mà hiểu nhiều còn hơn là đọc nhiều mà rỗng.