Kiểm tra về thơ

Soạn bài

Câu 1. Sắp xếp cho đúng các dữ kiện của mỗi bài thơ trong một bảng thống kê mà trật tự sắp xếp đã bị xáo trộn.

Câu 2. Phân tích diễn biến tâm trạng (mạch cảm xúc) trong các bài thơ: Con cò (Chế Lan Viên), Mùa xuân nho nhỏ (Thanh Hải), Viếng lăng Bác (Viễn Phương).

- Con cò: Dựa trên ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh con cò. Bắt đầu từ hình ảnh con cò trong ca dao theo lời ru của mẹ, biểu tượng cho sự nâng niu chăm chút của mẹ cho con suốt cuộc đời và cảm nhận sâu sắc về tình mẫu tử và ý nghĩa lời ru.

- Mùa xuân nho nhỏ: bắt đầu từ cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên, đến mùa xuân của đất nước và cuối cùng là khát khao được cống hiến cho cuộc đời.

- Viếng lăng Bác: theo trình tự thời gian (trước khi vào thăm lăng, khi vào thăm lăng và lúc ra về).

Câu 3. Phân tích ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh con cò trong bài “Con cò” của Chế Lan Viên và mùa xuân trong bài “Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải.

- Hình ảnh con cò: sự vất vả của người mẹ, tấm lòng yêu thương rộng lớn, sự quan tâm của người mẹ.

- Hình ảnh mùa xuân: không chỉ là mùa xuân thiên nhiên mà còn là mùa xuân đất nước, của đời người với những khát khao cống hiến.

Câu 4. Phân tích từ ngữ, hình ảnh thể hiện sự cảm nhận tinh tế của Hữu Thỉnh về những biến chuyển của đất trời lúc giao mùa trong bài Sang thu.

- Tính hiệu của mùa thu

• Những tín hiệu mùa thu đặc trưng được cảm nhận qua từng giác quan: khứu giác (hương ổi), xúc giác (gió se), thị giác (sương chùng chình qua ngõ).
• Sự bất ngờ, bâng khuâng qua các từ “bỗng”, “hình như” khi “thu đã về”.

- Thiên nhiên lúc vào thu

• Không gian đất trời vào thu bằng những dấu hiệu và hình ảnh “sông dềnh dàng”, “chim vội vã”: Sông cạn nước đã chảy chậm hơn, đàn chim đã bắt đầu bay đi tránh rét.
• Phép nhân hóa “mây vắt nửa mình”: những đám mây xanh mỏng lững lở bảng lảng như một dải lụa nửa nghiêng về mùa hạ nửa ngả về mùa thu.

- Suy nghĩ về cuộc đời lúc chớm thu:

• Hình ảnh tả thực về các hiện tượng của tự nhiên “mưa, nắng, sấm” : mùa hè thường nắng nhiều, mưa nhiều, nhưng khi sang thu thì tất cả đã vơi dần.
• Hình ảnh biểu tượng: Sấm là những biến đổi bất thường, hàng cây đứng tuổi chỉ những con người từng trải sẽ vững vàng hơn.

Câu 5. Những điều ước nguyện chân thành và tha thiết của nhà thơ Thanh Hải trong bài “Mùa xuân nho nhỏ”.

Được thể hiện qua các hình ảnh:

- Điệp ngữ “ta” kết hợp với các hình ảnh “con chim hót, một nhành hoa, nhập vào hòa ca”: mong ước hòa nhập giữa cái riêng và cái chung.

- Hình ảnh ẩn dụ “mùa xuân nho nhỏ”: thể hiện khát vọng được cống hiến và sống ý nghĩa được thể hiện một cách thiết tha.

- Điệp ngữ “dù” kết hợp với “tuổi hai mươi” - còn trẻ, “khi tóc bạc” - già dặn: khát vọng được cống hiện trọn đời.

- Khát vọng sống với tình yêu quê hương, đất nước: xin được hát câu Nam ai, Nam bình để đón mùa xuân, ca ngợi mảnh đất Huế mộng mơ.

Câu 6. Những hình ảnh ẩn dụ (mặt trời, vầng trăng, tràng hoa) trong bài thơ Viếng lăng Bác đã có tác dụng như thế nào trong việc biểu hiện tình cảm, cảm xúc của nhà thơ và mọi người đối với Bác Hồ?

- Mặt trời: mặt trời của tự nhiên đã mang ánh sáng sự sống đến muôn loài, và Bác chính là mặt trời của nhân dân Việt Nam, đã mang ánh sáng độc lập đến cho đất nước.

- Vầng trăng: Bác là vầng trăng hiền dịu, che chở, bao bọc người dân Việt Nam sống trong hạnh phúc ấm no.

- Tràng hoa: tấm lòng thành kính và biết ơn, xúc động của nhân dân dành cho bác Hồ.

Câu 7. Qua lời trò chuyện với con, người cha trong bài thơ “Nói với con” của Y Phương đã thể hiện những tình cảm và suy nghĩ gì về quê hương, dân tộc?

Bài thơ Nói với con đã thể hiện tình cảm gia đình ấm cúng, ca ngợi truyền thống cần cù, sức sống mạnh mẽ của quê hương và dân tộc mình.

Câu 8. Phân tích nét riêng trong cách biểu hiện cảm xúc và sáng tạo hình ảnh của các bài thơ: Con cò, Mùa xuân nho nhỏ, Nói với con.

- Con cò: điệu hát ru trong ca dao, với hình ảnh con cò biểu tượng cho tình mẹ, lòng mẹ và sự chở che.

- Mùa xuân nho nhỏ: hình ảnh mùa xuân của thiên nhiên, đất nước, tác giả bộc lộ ước nguyện cống hiến mùa xuân nhỏ bé của mình vào mùa xuân đất nước. Hình ảnh ở “con chim, nhành hoa, nốt nhạc”, và “lộc giắt đầy trên lưng” người lính.

- Nói với con: giọng điệu thủ thỉ, tâm tình của người cha thể hiện tình cảm gia đình và tình cảm quê hương, nâng lên thành lẽ sống. Hình ảnh “người đồng mình” và các hình ảnh đặc trưng của người miền núi.

Câu 9. Cảm nghĩ của em về tình yêu thương, sự che chở của lòng mẹ trong bài Con cò (Chế Lan Viên).

- Đó là tình mẹ bao la, rộng lớn, mẹ vất vả cực nhọc nuôi con lớn lên bằng những lời ru thân thương, dịu dàng.

- Mẹ vẫn luôn yêu thương, che chở và theo con suốt cuộc đời.