Sinh quyển KNTT

Bài học: Sinh quyển được Khoahoc sưu tầm và tổng hợp các câu hỏi lí thuyết và trắc nghiệm có đáp án đi kèm nằm trong chương trình giảng dạy Địa lí 10 sách kết nối tri thức.

1. Khái niệm

- Là một trong những bộ phận cấu tạo nên vỏ Trái Đất, nơi có sự sống tồn tại. 

- Ranh giới trên cao tiếp xúc với lớp ô-dôn của khí quyển, ranh giới thấp xuống tận đáy sâu của các hố đại dương và dừng lại ở lớp vỏ phong hóa trên đất liền.

Vậy, sinh quyển bao gồm: phần thấp của khí quyển (tầng đối lưu), toàn bộ thủy quyển và phần trên của thạch quyển.

2. Đặc điểm của sinh quyển

- Khối lượng sinh quyển nhỏ hơn khối lượng vật chất của các quyển còn lại của Trái Đất.

- Có khả năng tích lũy năng lượng. Nhờ có khả năng quang hợp cây xanh có thể tạo nên vật chất hữu cơ từ vật chất vô cơ. Sau đó các năng lượng này được chuyển cho các cơ thể khác trong quá trình dinh dưỡng,...

Quá trình quang hợp của cây (tích lũy năng lượng)

- Có mối quan hệ mật thiết và tác động qua lại với các quyển thành phần trên Trái Đất.

+ Sinh quyển tác động đến sự thay đổi của các thành phần khí trong khí quyển.

+ Tham gia vào vòng tuần hoàn nước và quá trình trao đổi chất của sinh vật dưới nước.

+ Là một trong những nhân tố quan trọng trong quá trình hình thành đất.

3. Nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố sinh vật

- Khí hậu: ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển và phân bố của sinh vật.

+ Nhiệt độ: ảnh hưởng quá trình sinh trưởng, phát triển và quy định vùng phân bố của sinh vật.

+ Ánh sáng: Cung cấp năng lượng chính chi mọi sự sống trên Trái Đất. Ánh sáng tác động đến quá trình quang hợp của cây xanh, khả năng định hướng và sinh sản của động vật.

- Nước: là nguyên liệu cho cây quang hợp, là phương tiện vận chuyển và trao đổi khoáng, chất hữu cơ trong cây, vận chuyển máu và chất dinh dưỡng ở động vật. Những nơi có nguồn nước dào, sinh vật rất phát triển. Ngược lại, ở những vùng hoang mạc khô hạn, sinh vật có số lượng rất ít.

Thực vật ở hoang mạc và thực vật ở rừng nhiệt đới

- Đất: Cấu trúc của đất, độ pH của đất, độ phì có vai trò rất quan trọng đến sự phát triển và sự phân bố thực vật. Qua đó, cũng tác động đến sự phân bố động vật.

- Địa hình: Độ cao của địa hình làm thay đổi lượng nhiệt, lượng nước và các chất dinh dưỡng trong đất mà cây nhận được. Nhiệt và độ ẩm thay đổi theo độ cao làm cho thực vật cũng thay đổi theo và hình thành nên các vành đai tương ứng như sự thay đổi theo chiều vĩ độ. Độ dốc và hướng sườn cũng tác động đến lượng nhiệt, ánh sáng và ẩm mà thực vật nhận được.

Sự phân bố thực vật theo độ cao ở núi An-pơ (châu Âu)

- Sinh vật: Nhân tố quan trọng tác động đến sự phát triển và phân bố của động vật là nguồn thức ăn. Vì thế, nơi nào có nguồn thức ăn phong phú thì nơi đó có sự tập trung của nhiều loài, tạo nên tính đa dạng sinh học trong tự nhiên.

- Con người: Làm thay đổi phạm vi phân bố của cây trồng vật nuôi. Có tác động tích cực hoặc tiêu cực đến sự phát triển và phân bố của sinh vật.