Môi trường và tài nguyên thiên nhiên KNTT

Bài học: Môi trường và tài nguyên thiên nhiên được Khoahoc sưu tầm và tổng hợp các câu hỏi lí thuyết và trắc nghiệm có đáp án đi kèm nằm trong chương trình giảng dạy Địa lí 10 sách kết nối tri thức.

1. Môi trường

a. Khái niệm và đặc điểm

• Khái niệm: Bao gồm các yếu tố vật chất tự nhiên và nhân tạo có quan hệ mật thiết với nhau, bao quanh con người, có ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống, kinh tế, xã hội, sự tồn tại, phát triển của con người và tự nguyên.

• Đặc điểm:

- Môi trường sống của con người là tổng hợp những điều kiện bên ngoài có ảnh hưởng tới đời sống và phát triển của con người, gồm:

+ Môi trường tự nhiên: bao gồm các yếu tố tự nhiên như nước, đất, không khí, sinh vật…

+ Môi trường xã hội: bao gồm các mối quan hệ giữa con người với con người như luật lệ, phong tục tập quán, cam kết, quy định….

+ Môi trường nhân tạo: bao gồm tất cả các yếu tố do con người tạo ra như cơ sở hạ tầng, các đô thị,...

Môi trường tự nhiên	Môi trường xã hội	Môi trường nhân tạo

- Môi trường có quan hệ mật thiết và tác động qua lại với con người

b. Vai trò của môi trường

- Là không gian sống của con người. Các thành phần của môi trường như bức xạ mặt trời, đất, nước, không khí,... đều là những yếu tố thiết yếu cho sự sống của con người.

- Là nguồn cung cấp tài nguyên cho sản xuất và đời sống con người.

- Nơi chứa đựng chất thải ra con người tạo ra.

- Nơi lưu trữ và cung cấp thông tin.

Mặc dù môi trường có vai trò rất quan trọng đối với xã hội loài người nhưng nó không phải là nguyên nhân quyết định sự phát triển của xã hội. Vai trò quyết định sự phát triển xã hội loài người thuộc về phương thức sản xuất, bao gồm cả sức sản xuất và quan hệ sản xuất.

2. Tài nguyên thiên nhiên

a. Khái niệm và đặc điểm

- Khái niệm: Là toàn bộ giá trị vật chất có trong tự nhiên mà con người có thể khai thác, chế biến, sử dụng để phục vụ cuộc sống.

- Đặc điểm:

+ Phân bố không đồng đều theo không gian. Tài nguyên có giá trị cao thường hình thành trong quá trình lâu dài.

+ Tài nguyên thiên nhiên rất đa dạng.

- Phân loại dựa vào khả năng tái sinh của tài nguyên so với tốc độ tiêu thụ của con người:

Ví dụ:

Năng lượng gió - tài nguyên thiên nhiên vô hạn	Dầu mỏ - tài nguyên thiên nhiên hữu hạn (không thể tái tạo)

b. Vai trò của tài nguyên thiên nhiên

- Là nguồn lực quan trọng của quá trình sản xuất, đặc biệt trong việc phát triển các ngành công nghiệp khai thác, chế biến và cung cấp nguyên – nhiên liệu cho các ngành kinh tế khác.

- Là cơ sở để tích lũy vốn và phát triển ổn định.

+ Nhiều quốc gia, nhờ nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú và đa dạng mà có thể rút ngắn quá trình tích lũy vốn bằng cách khai thác sản phẩm thô để bán.

+ Sự giàu có về tài nguyên thiên nhiên giúp các quốc gia ít lệ thuộc vào quốc giá khác, tạo cơ hội kinh tế phát triển ổn định.