Vai trò, đặc điểm, cơ cấu ngành công nghiệp, các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố công nghiệp KNTT

Bài học: Vai trò, đặc điểm, cơ cấu ngành công nghiệp, các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố công nghiệp được Khoahoc sưu tầm và tổng hợp các câu hỏi lí thuyết và trắc nghiệm có đáp án đi kèm nằm trong chương trình giảng dạy Địa lí 10 sách kết nối tri thức.

1. Vai trò, đặc điểm và cơ cấu ngành công nghiệp

a. Vai trò

Đóng vai trò chủ đạo trong nền kinh tế quốc dân, có tác động toàn diện tới sản xuất và đời sống:

- Cung cấp tư liệu sản xuất cho toàn bộ nền kinh tế, góp phần thúc đẩy tốc độ tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế.

- Cung cấp lượng hàng tiêu dùng phong phú, đa dạng nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống.

- Là nguồn hàng xuất khẩu quan trọng.

- Góp phần tạo việc làm, tăng thu nhập cho một bộ phận lớn dân cư.

- Khai thác hiệu quả tài nguyên thiên nhiên, làm biến đổi không gian kinh tế, đóng vai trò hạt nhân phát triển vùng kinh tế.

Một số sản phẩm của công nghiệp

b. Đặc điểm

- Gắn liền với việc sử dụng máy móc và áp dụng công nghệ.

- Có mức độ tập trung hóa, chuyên môn hóa, hợp tác hóa rất cao.

- Đòi hỏi tiêu thụ nguyên liệu đầu vào lớn nên lượng chất thải ra môi trường nhiều.

- Có tính linh động về mặt phân bố theo không gian.

- Nền công nghiệp hiện đại gắn liền với tự động hóa, ứng dụng công nghệ cao, đẩy mạnh nghiên cứu và phát triển.

c. Cơ cấu ngành công nghiệp

Phân loại dựa vào tính chất tác động:

- Công nghiệp khai thác: Gồm các ngành khai thác tài nguyên thiên nhiên (khoáng sản, nước, sinh vật,…) để tạo ra nguyên liệu, nhiên liệu cho các ngành công nghiệp chế biến.

- Công nghiệp chế biến: Gồm các ngành chế biến vật chất tự nhiên và nhân tạo thành các sản phẩm phục vụ nhu cầu sản xuất và tiêu dùng.

Công nghiệp khai thác	Công nghiệp chế biến

2. Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố của công nghiệp

a. Các nhân tố bên trong

- Vị trí địa lí: ảnh hưởng đến việc phân bố các cơ sở sản xuất cũng như mức độ thuận lợi trong tiếp cận các nguồn lực bên ngoài.

- Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên (khí hậu, khoáng sản…): ảnh hưởng trực tiếp tới việc xác định cơ cấu và phân bố sản xuất nông nghiệp.

- Điều kiện kinh tế xã hội mang tính quyết định:

+ Dân cư và lao động: Đảm bảo nguồn nhân lực và thị trường tiêu thụ.

+ Trình độ khoa học – công nghệ: Giúp công nghiệp phát triển nhanh và bền vững, hình thành ngành mới và thay đổi trong phân bố.

Áp dụng khoa học công nghệ trong công nghiệp

+ Nguồn vốn và thị trường: tạo điều kiện để công nghiệp thay đổi cả về cơ cấu và phân bố.

+ Chính sách phát triển công nghiệp: hướng phát triển, tốc độ phát triển, các hình thức tổ chức lãnh thổ,... của ngành công nghiệp.

b. Các nhân tố bên ngoài:

- Bao gồm vốn đầu tư, nguồn nhân lực chất lượng cao, khoa học công nghệ, thị trường từ bên ngoài lãnh thổ,...

- Tạo thành sức mạnh, điều kiện phát triển và phân bố các ngành công nghiệp, đặc biệt ở giai đoạn phát triển ban đầu.