Cơ cấu nền kinh tế, một số tiêu chí đánh giá sự phát triển kinh tế CTST

I. Cơ cấu kinh tế

1. Khái niệm cơ cấu kinh tế

Cơ cấu kinh tế là tập hợp các ngành, lĩnh vực, bộ phận kinh tế hợp thành tổng thể nền kinh tế. Nội dung chủ yếu của cơ cấu kinh tế là:

• Tập hợp các bộ phận (thành phần) hợp thành.
• Các bộ phận có mối quan hệ hữu cơ tương đối ổn định theo một tương quan hay tỉ lệ nhất định.

2. Phân loại cơ cấu kinh tế

Cơ cấu nền kinh tế gồm ba bộ phận cơ bản hợp thành: Cơ cấu ngành kinh tế, cơ cấu thành phần kinh tế, cơ cấu lãnh thổ.

2.1. Cơ cấu ngành kinh tế

Khái niệm: Là tập hợp tất cả các ngành hình thành nền kinh tế và các mối quan hệ tương đối ổn định giữa chúng với nhau.

Đặc điểm

• Là bộ phận cơ bản nhất của cơ cấu kinh tế.
• Phản ánh trình độ phân công lao động xã hội.
• Phản ánh trình độ phát triển của lực lượng sản xuất.

Dựa vào tính chất của hoạt động sản xuất, chia ra thành ba nhóm ngành: nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản; công nghiệp và xây dựng; dịch vụ.

2.2. Cơ cấu thành phần kinh tế

Được hình thành dựa trên cơ sở chế độ sở hữu về tư liệu sản xuất.

Các thành phần kinh tế có tác động qua lại với nhau, vừa hợp tác lại vừa cạnh tranh trên cơ sở bình đẳng trước pháp luật.

Việt Nam có các thành phần: kinh tế trong nước và kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài.

2.3. Cơ cấu lãnh thổ

Là một bộ phận của nền kinh tế, là sản phẩm của quá trình phân công lao động theo lãnh thổ.

Những sự khác biệt về điều kiện tự nhiên, điều kiện kinh tế - xã hội, lịch sử,... đã dẫn đến sự phát triển không giống nhau giữa các vùng.

Dựa vào quy mô lãnh thổ sẽ có các cấp toàn cầu và khu vực, quốc gia, các vùng lãnh thổ trong phạm vi quốc gia.

II. Một số tiêu chí đánh giá sự phát triển kinh tế

Đặc điểm của GDP và GNI

GDP và GNI bình quân đầu người

Xác định bằng GDP hoặc GNI chia cho tổng số dân của quốc gia đó ở một thời điểm nhất định.

Chỉ số thu nhập theo đầu người phản ánh trình độ phát triển kinh tế của các quốc gia.

Là một trong những tiêu chí quan trọng để đánh giá chất lượng cuộc sống.