I. Tính chất của nước biển và đại dương
1. Nhiệt độ
- Nhiệt độ trung bình trên bề mặt của nước biển và ở giữa đại dương là khoảng 17°C.
- Nhiệt độ thay đổi phụ thuộc vào VTĐL, điều kiện khí hậu và các yếu tố tự nhiên khác.
- Biên độ nhiệt năm của nước biển và đại dương không lớn, đặc biệt ở khu vực ngoài khơi và vùng vĩ độ thấp.
2. Độ muối
Đặc điểm
- Độ muối là một trong những thành phần hóa học quan trọng của nước biển.
- Nước biển và đại dương có độ muối trung bình là 35%o.
- Độ muối là do nước sông hoà tan các loại muối từ đất, đá trong lục địa đưa ra.
Nguyên nhân: Độ muối của nước biển thay đổi tùy thuộc vào lượng nước sông chảy vào biển, độ bốc hơi và lượng mưa.
II. Sóng biển và thủy triều
1. Sóng biển
Khái niệm: Là hình thức dao động của nước biển theo chiều thẳng đứng.
Nguyên nhân
- Gió là nguyên nhân chủ yếu tạo ra sóng.
- Sức gió thổi mạnh, thời gian tồn tại dài và diện tích mặt biển, đại dương lớn thì sóng biển càng lớn.
2. Sóng thần
- Khi xuất hiện động đất ở ngoài biển và đại dương có thể gây ra sóng thần.
- Do cường độ sóng lớn nên sóng thần có sức tàn phá mạnh, gây thiệt hại rất lớn về tài sản và tính mạng con người.
3. Thủy triều
Khái niệm: Là hiện tượng mực nước biển dao động theo chu kì và biên độ nhất định.
Nguyên nhân: Do ảnh hưởng của sức hút Mặt Trăng, Mặt Trời và lực li tâm của Trái Đất.
Đặc điểm: Thủy triều ở nhiều nơi có thể lên tới 10 - 18 m, thủy triều ở vùng ôn đới cao hơn vùng nhiệt đới.
Phân loại: bán nhật triều, nhật triều và triều không đều.
III. Dòng biển
Khái niệm: Là dòng nước di chuyển trong các biển và đại dương tương tự như các sông ở trong lục địa.
Đặc điểm
- Các dòng biển chuyển động theo quy luật.
- Chịu ảnh hưởng chủ yếu của các loại gió chính trên bề mặt Trái Đất.
- Các dòng biển này đối xứng với nhau qua các bờ đại dương
Phân loại: Dòng biển nóng và dòng biển lạnh.
IV. Vai trò của biển và đại dương đối với sự phát triển kinh tế - xã hội
1. Đối với phát triển kinh tế
- Cung cấp nguồn tài nguyên phong phú như sinh vật, khoáng sản,...
- Là không gian để phát triển các ngành kinh tế biển,...
2. Đối với xã hội
- Tạo điều kiện thuận lợi cho giao lưu kinh tế, xã hội giữa các quốc gia trên thế giới.
- Là nguồn sinh kế cho cộng đồng cư dân ven biển,...
3. Đối với tự nhiên
Biển và đại dương có vai trò quan trọng đối với môi trường và hệ sinh thái.