Đọc kết nối chủ điểm: Lí ngựa ô ở hai vùng đất

I. Tìm hiểu chung

1. Tác giả: Phạm Ngọc Cảnh (1934)

- Quê quán: Hà Tĩnh

- Phong cách nghệ thuật: thơ ào ạt dữ dội mà cũng thật trữ tình sâu lắng

2. Tác phẩm 

- Thể loại: thơ tự do

- Xuất xứ: Tập Đêm Quảng Trị

- Hoàn cảnh sáng tác: ra đời trong một mạch văn hào sảng khí thế của người lính trận.

Soạn bài Lí ngựa ô ở hai vùng đất

Câu 1: Văn bản cho thấy, trong cảm nhận của chủ thể trữ tình, những câu Lí ngựa ô hát ở “làng anh” và hát ở “bên em” khác nhau như thế nào?

- “Làng anh”: Ở ven sông, sắp vào tháng 4, mắt tình tứ rủ nhau về hội Gióng. Câu hát Lí ngựa ô, “ai nghe cũng ngỡ mình đang đi trong mây, chẳng ai tin mình đang giong ngựa sắt”. Ở bên anh, câu hát mang âm điệu hào hùng, vang vọng.

- “Làng em”: “Móng ngựa gõ mê say”, “qua phá rộng duềnh doàng lên đợt sóng”. Ở bên em, câu hát Lí ngựa ô như một lời mời gọi, mang cảm giác mộc mạc của làng quê, sông nước miền Trung.

Câu 2: Tìm trong văn bản một số chi tiết cho thấy có sự gặp gỡ, hòa hợp giữa những câu Lí ngựa ô hát ở “hai vùng đất” vốn có người hát khác nhau, không gian hát và âm điệu khác nhau.

Một số chi tiết cho thấy có sự gặp gỡ, hòa hợp giữa những câu Lí ngựa ô hát ở “hai vùng đất” vốn có người hát khác nhau, không gian hát và âm điệu khác nhau:

- Qua truông rậm đến giờ anh buộc võng
gặp mối dây buộc ngựa gốc lim già

- khen câu miền Trung qua truông dài phá rộng
móng gõ mặt thời gian gõ trống.

- khen câu miền Nam như giục như mời
ngựa tung bờm bay qua biển lúa
ngựa ghìm cương nơi sông xòe chín cửa.

- câu hát bắc cầu qua một thời Quan họ
câu hát xui nhau nên vợ nên chồng

Câu 3: Đọc Lí ngựa ô ở hai vùng đất (Phạm Ngọc Cảnh), bạn hiểu thêm gì về vẻ đẹp và sức sống của những câu lí, câu hò và của ca dao, dân ca nói chung?

- Những câu lí, câu hò và ca dao, dân ca có sức sống mãnh liệt với thời gian.

- Con người đã gửi vào những câu lí, câu hò và ca dao, dân ca: khát vọng, mong ước và những tâm tư, tình cảm sâu sắc.