Luyện tập Ôn tập chủ đề 2 CTST

Nhận biết Thông hiểu Vận dụng

Bài kiểm tra này bao gồm 15 câu
Điểm số bài kiểm tra: 15 điểm
Xem lại kỹ lý thuyết trước khi làm bài
Chuẩn bị giấy và bút để nháp trước khi bắt đầu

Bắt đầu!!

00:00:00

Câu 1: Vận dụng
Chiết suốt của thủy tinh
Một tia sáng SI đổi phương truyền khi đi từ không khí vào thủy tinh tại điểm tới I như hình vẽ. Chiết suốt của thủy tinh là
- A.
  1,65.
- B.
  1,00.
- C.
  2,10.
- D.
  1,53.
Hướng dẫn:
Chiết suất của thủy tinh là:

$\frac{\sin i}{\sin r} = \ n_{21} = const$

$n_{21} = \frac{\sin 42}{\sin 26} = 1,53$

$n_{2} = n_{21}.n_{1} = 1,53.1 = 1,53$
Câu 2: Nhận biết
Nhận định không đúng
Nhận định nào sau đây không đúng về hiện tượng khúc xạ ánh sáng:
- A.
  góc khúc xạ luôn bằng góc tới.
- B.
  tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng chứa tia tới và pháp tuyến.
- C.
  tia khúc xạ nằm ở môi trường thứ 2 tiếp giáp với môi trường chứa tia tới.
- D.
  khi góc tới bằng 0, góc khúc xạ cũng bằng 0.
Hướng dẫn:
chỉ khi góc tới bằng 0 thì góc khúc xạ mới bằng góc tới và bằng 0

Sin góc tới và sin góc khúc xạ liên hệ với nhau qua biểu thức:

Sin i = nsin r
Câu 3: Nhận biết
Xác định vị trí xảy ra hiện tượng khúc xạ ánh sáng
Một tia sáng đèn pin được rọi từ không khí vào một chậu nước trong. Tại đâu xảy ra hiện tượng khúc xạ ánh sáng
- A.
  tại đáy xô nước.
- B.
  trên đường truyền trong không khí
- C.
  trên đường truyền trong nước.
- D.
  tại mặt phân cách giữa không khí và nước.
Hướng dẫn:
Hiện tượng tia sáng truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác bị gãy khúc tại mặt phân cách giữa hai môi trường, được gọi là hiện tượng khúc xạ ánh sáng.
Câu 4: Nhận biết
Xác định góc khúc xạ
Trong hiện tượng khúc xạ ánh sáng, góc khúc xạ r là góc tạo bởi
- A.
  tia khúc xạ và pháp tuyến tại điểm tới.
- B.
  tia khúc xạ và mặt phẳng phân cách.
- C.
  tia khúc xạ và điểm tới.
- D.
  tia khúc xạ và tia tới.
Hướng dẫn:

I là điểm tới

SI: tia tới

Đường NN’ vuông góc với mặt phân cách là pháp tuyến tại điểm tới

SIN là góc tới, kí hiệu i

N’IR là góc khúc xạ, kí hiệu là r

Mặt phẳng chứa tia tới SI và pháp tuyến NN’ là mặt phẳng tới

Vậy trong hiện tượng khúc xạ ánh sáng, góc khúc xạ r là góc tạo bởi tia khúc xạ và pháp tuyến tại điểm tới
Câu 5: Nhận biết
Định luật khúc xạ
Theo định luật khúc xạ thì
- A.
  Tia khúc xạ và tia phản xạ nằm trong hai mặt phẳng khác nhau.
- B.
  góc khúc xạ bao giờ cũng khác 0.
- C.
  tia khúc xạ và tia tới nằm trong cùng một mặt phẳng.
- D.
  góc tới tăng bao nhiêu lần thì góc khúc xạ giảm bấy nhiêu lần.
Hướng dẫn:
Theo định luật khúc xạ ánh sáng thì

+ Tia tới và tia khúc xạ đều nằm trong mặt phẳng tới

+ Góc khúc xạ bằng 0 nếu góc tới bằng 0, đây là trường hợp tia sáng truyền vuông góc với mặt phân cách

+ khi góc tới tăng thì góc khúc xạ cũng tăng theo quy luật sini = nsinr
Câu 6: Thông hiểu
Giải thích các hũng nước xuất hiện trên mặt đường trưa nắng
Lúc trưa nắng, mặt đường nhựa khô ráo, nhưng ta nhìn từ xa có vẻ như có hũng nước. Đó là vì các tia sáng phản xạ
- A.
  một phần trên lớp không khí ngang tầm mắt và đi vào mắt.
- B.
  toàn phần trên mặt đường và đi vào mắt.
- C.
  toàn phần trên lớp không khí ngang tầm mắt và đi vào mắt.
- D.
  toàn phần trên lớp không khí sát mặt đường và đi vào mắt.
Hướng dẫn:
Lúc trưa nắng, mặt đường nhựa khô ráo, nhưng nhìn từ xa có vẻ như có hũng nước. Đó là vì các tia sáng phản xạ toàn phần trên lớp không khí sát mặt đường và đi vào mắt.
Câu 7: Nhận biết
Ứng dụng của hiện tượng phản xạ toàn phần
Trong các ứng dụng sau đây, ứng dụng của hiện tượng phản xạ toàn phần là
- A.
  gương phẳng.
- B.
  thấu kính.
- C.
  gương cầu.
- D.
  cáp dẫn sáng trong nội soi.
Hướng dẫn:
Ứng dụng của hiện tượng phản xạ toàn phần là cáp dẫn sáng trong nội soi
Câu 8: Nhận biết
Điều kiện đầy đủ để xảy ra phản xạ toàn phần
Khi tia sáng từ môi trường chiết suất n₁ sang môi trường chiết suất n₂, điều kiện đầy đủ để xảy ra phản xạ toàn phần là
- A.
  n₁ > n₂ và i ≤ i_th.
- B.
  n₁ < n₂ và i ≥ i_th.
- C.
  n₁ > n₂ và i ≥ i_th.
- D.
  n₁ < n₂ và i < i_th.
Hướng dẫn:
Điều kiện để xảy ra phản xạ toàn phần:

Ánh sáng truyền từ môi trường chiết quang hơn sang môi trường chiết quang nhỏ hơn: n₁ > n₂

Góc tới lớn hơn hoặc bằng góc tới hạn: i ≥ i_th
Câu 9: Thông hiểu
Chỉ ra phương án sai
Chỉ ra phương án sai. Đặt một cây nến trước một thấu kính hội tụ:
- A.
  Ảnh ảo của cây nến luôn luôn lớn hơn cây nến.
- B.
  Ảnh của cây nến trên màn ảnh có thể lớn hơn hoặc nhỏ hơn cây nến.
- C.
  Ảnh của cây nến trên màn ảnh có thể là ảnh thật hoặc ảnh ảo.
- D.
  Ta có thể thu được ảnh của cây nến trên màn.
Hướng dẫn:
Ảnh của cây nến trên màn ảnh có thể là ảnh thật hoặc ảnh ảo. Vì ảnh ảo không hứng được trên màn chắn
Câu 10: Vận dụng
Tính tốc độ ánh sáng trong môi trường A
Một tia sáng truyền từ môi trường A vào môi trường B dưới góc tới 6° thì góc khúc xạ là 8°. Tính tốc độ ánh sáng trong môi trường A. Biết tốc độ ánh sáng trong môi trường B là 2.10⁵ km/s.
- A.
  2,3.10⁵ km/s.
- B.
  1,5.10⁵ km/s.
- C.
  2,5.10⁵ km/s.
- D.
  2,25.10⁵ km/s.
Hướng dẫn:
Ta có, chiết suất tuyệt đối của các môi trường:

Môi trường A:

$n_{A} = \ \frac{C}{v_{A}}(1)$ .

Môi trường B:

$n_{B} = \ \frac{C}{v_{B}}(2)$

Từ (1) và (2) ta có:

$\frac{n_{B}}{n_{A}} = \ \frac{v_{A}}{v_{B}} \Rightarrow \ v_{A} = \frac{n_{B}}{n_{A}}.v_{B}$

Mặt khác, theo định luật khúc xạ ánh sáng, ta có:

$n_{A}\sin i = \ n_{B}\sin r$

$\Rightarrow \ \frac{n_{B}}{n_{A}} = \ \frac{\sin i}{\sin r}$

$\Rightarrow v_{A} = \frac{\sin i}{\sin r}v_{B} = \ \frac{\sin 6^{o}}{\sin 8^{o}}.2.10^{5} = 1,50.10^{5}\ (\frac{km}{s})$
Câu 11: Vận dụng
Ảnh thu được
Một thấu kính hội tụ có tiêu cự (f = 20 cm ). Một vật thật AB cách thấu kính (40 cm). Ảnh thu được là:
- A.
  ảnh thật, cách thấu kính 40 cm, cùng chiều vật và độ cao bằng vật.
- B.
  ảnh thật, cách thấu kính 20 cm, ngược chiều vật và độ cao bằng vật.
- C.
  ảnh ảo, cách thấu kính 10 cm, cùng chiều vật và lớn hơn vật.
- D.
  ảnh thật, cách thấu kính 40 cm, ngược chiều vật và độ cao bằng vật.
Hướng dẫn:
Ta có f = 20 cm, d = 40 cm

Vật đặt tại d = 2f = 40 cm sẽ thu được ảnh thạt ngược chiều với vật và bằng vật

Áp dụng biểu thức:

$\frac{1}{f} = \frac{1}{d} + \frac{1}{d'}$

$\mathbf{\Rightarrow}d^{'} = \frac{f.d}{d - f} = \ \frac{20.40}{40 - 20} = 40cm$

Ảnh thu được là ảnh thật ngược chiều với vật, cách thấu kính một khoảng 40cm và cao bằng vật.
Câu 12: Thông hiểu
Góc tới hạn phản xạ toàn phần
Khi ánh sáng từ nước ( ) sang không khí, góc tới hạn phản xạ toàn phần là:
- A.
  i_th = 48^o35′.
- B.
  i_th = 62^o44′.
- C.
  i_th = 38^o26′.
- D.
  i_th = 41^o48′.
Hướng dẫn:
Công thức tính góc giới hạn phản xạ toàn phần:

$\sin i_{th} = \frac{n_{2}}{n_{1}} = \ \frac{1}{\frac{4}{3}}\ = \frac{3}{4}\ \Rightarrow i_{th} = 48^{o}35^{'}$
Câu 13: Vận dụng
Góc tới (i) có giá trị
Một tia sáng truyền từ không khí tới bề mặt môi trường trong suốt chiết suất ( $n = \sqrt{3}$ ) sao cho tia phản xạ và tia khúc xạ vuông góc nhau. Khi đó góc tới (i) có giá trị là:.
- A.
  45^o.
- B.
  60^o.
- C.
  20^o.
- D.
  30^o.
Hướng dẫn:

Ta có: Tia phản xạ và tia khúc xạ vuông góc với nhau

$\Rightarrow$ i’ + r = 90^o

Mà ta có: i’ = I $\Rightarrow$ i + r = 90^o

Áp dụng định luật khúc xạ ánh sáng, ta được:

$\frac{\sin i}{\sin r} = 21 = \ \frac{n_{2}}{n_{1}} = n\ (1)$

Mặt khác, ta có:

i + r = 90^o $\Rightarrow$ sin r = ncosi (2)

Từ (1) và (2) ta suy ra được:

tan i = n = $\sqrt{3}$ $\Rightarrow$ I = 60^o
Câu 14: Vận dụng
Độ dài bóng đen tạo thành trên mặt nước
Một bể nước chứa có thành cao 80 cm và đáy phẳng dài 120 cm và độ cao mực nước trong bể là 60 cm, chiết suất của nước là . Ánh nắng chiếu theo phương nghiêng góc 30^o so với phương ngang. Độ dài bóng đen tạo thành trên mặt nước là
- A.
  63,7 cm.
- B.
  34,6 cm.
- C.
  44,4 cm.
- D.
  11,5 cm.
Hướng dẫn:

Ta có: AB = AH – BH = 80 – 60 = 20 cm

Độ dài bóng đen tạo thành trên mặt nước là: BI

Xét tam giác vuông ABI có:

$\tan 30^{o} = \frac{AB}{BI}\ \Rightarrow BI = \frac{AB}{\tan 30^{o}} = \ \frac{20}{\tan 30^{o}} = 34,6$

Độ dài bóng đen tạo thành trên mặt nước là BI = 34,6 cm
Câu 15: Thông hiểu
Độ bội giác của kính lúp
Một kính lúp có tiêu cự f = 12,5 cm độ bội giác của kính lúp đó là:
- A.
  G = 4.
- B.
  G = 10.
- C.
  G = 2.
- D.
  G = 8.
Hướng dẫn:
Độ bội giác của kính lúp là:

$G = \ \frac{25}{f} = \ \frac{25}{12,5} = 2$