Tự đánh giá: Thư dụ Vương Thông lần nữa

Câu 1 : Sắp xếp lại các câu sau cho đúng với trình tự: luận điểm - lí lẽ - dẫn chứng mà Nguyễn Trãi đã trình bày trong thư.

1. Được thời có thế, thì mất biến thành còn, nhỏ hóa ra lớn; mất thời mất thế, thì mạnh hóa ra yếu, yên lại chuyển thành nguy.
2. Trước đây, các ông bề ngoài thì giả cách giảng hòa, bên trong ngầm mưu gian trá, cứ đào hào, đắp lũy, ngồi đợi viện binh, tâm tính không minh bạch, trong ngoài lại khác nhau, sao có thể khiến ta tin tưởng mà không nghi ngờ cho được.
3. Kể ra người dùng binh giỏi là ở chỗ biết rõ thời thế mà thôi.

⇒ c - a - b

Câu 2: Bức tranh của Nguyễn Trãi chỉ ra sáu điều phải thua của quân Minh. Em hãy điền vào vở những nội dung còn thiếu ở cột B rồi ghép thứ tự điều phải thua ở cột A với các nội dung ở cột B sao cho chính xác.

⇒ a - 3, b - 4, c - 6, d - 1, e - 2, g - 5

Câu 3 : Nhận định nào sau đây không đúng về thái độ Nguyễn Trãi qua cách xưng hô với quân Minh?

⇒ A. Nguyễn Trãi đã quá nhún nhường trước kẻ thù khi quân ta đang ở thế mạnh hơn chúng.

Câu 4 : Trong Thư dụ Vương Thông lần nữa, có đoạn viết: “Trước, Phương Chính, Mã Kỳ chuyên làm điều hà khắc, bạo ngược, dân chúng lầm than, thiện hạ oán thán. Đào phần mộ ở làng ấp ta, bắt vợ con của dân ta, người sống bị hại, người chết ngậm oan. Nếu các ông biết xét kĩ sự thế, nhận rõ thời cơ, chém lấy đầu Phương Chính, Mã Kỳ, đem nộp trước cửa quân, thì sẽ tránh cho người trong thành khỏi bị giết, hàn gắn vết thương trong nước, hòa hảo lại thông, can qua dứt hẳn.”. Câu nào sau đây nêu đúng mục đích của đoạn thư trên?

⇒ D. Những câu văn đó thể hiện ý chí và quyết tâm của nhân dân Đại Việt trong việc tiêu diệt quân Minh nếu chúng không chịu giảng hào và rút quân về nước.

Câu 5 : Từ những tư liệu mà em tìm hiểu được, hãy trình bày hoàn cảnh ra đời của Thư dụ Vương Thông lần nữa và cho biết quan điểm của Nguyễn Trãi được thể hiện trong bức thư.

- Hoàn cảnh ra đời:

• Cuộc kháng chiến chống giặc Minh xâm lược do Lê Lợi lãnh đạo và Nguyễn Trãi tham mưu chính sự, vượt qua muôn vàn khó khăn để nghĩa quân Lam Sơn giành được ưu thế trên chiến trường, quân Minh liên tiếp thua trận và phải cố thủ trong thành Đông Quan chờ viện binh và lương thực. Tình thế quân địch rơi vào nguy khốn.
• Trước bối cảnh đó, Nguyễn Trãi nhân danh Lê Lợi gửi cho Vương Thông, chủ tướng của quân địch khi y và quân Minh đang bị quân ta vây hãm trong thành Đông Quan. Bức thư phân tích tình hình nguy khốn mọi mặt của quân Minh.
• Vương Thông viết thư xin giảng hòa nhưng thực ra vẫn ngoan cố hi vọng vào quân tiếp viện.
• Trước bức thư này, Nguyễn Trãi đã viết 12 bức thư và sau đó là 4 bức (tổng là 17 bức) gửi cho Vương Thông. Đây là lá thư thứ 35 trong Quân trung từ mệnh tập.

- Quan điểm: Với tư tưởng nhân nghĩa cao cả, muốn nhanh chóng chấm dứt chiến trnah, giảm thiểu hi sinh xương máu cho cả hai dân tộc Việt - Trung, Nguyễn Trãi đã vạch rõ thất bại tất yếu của quân Minh nếu chúng vẫn ngoan cố giữ thành, vạch ra cho chúng con đường sống và thể hiện sự kiên quyết chiến đấu đến cùng để giành lại non sông, đất nước của quân dân Đại Việt.

Câu 6 : Phân tích nghệ thuật lập luận được Nguyễn Trãi thể hiện trong bức thư (từ quan niệm thời thế, chỉ rõ âm mưu và tình thế của đối phương, vạch ra các nguyên nhân dẫn đến thất bại của chúng, tới việc đưa ra giải pháp kết thúc chiến tranh) để làm rõ chiến lược “mưu phạt, tâm công” của nghĩa quân Lam Sơn trong cuộc kháng chiến chống quân Minh xâm lược.

- Quan niệm thời thế: Thế nào là thời và thế? Thời là khoảng thời gian nhất định. Thế là tổng thể các mối quan hệ tạo thành điều kiện chung có lợi hoặc không có lợi cho một hoạt động nào đó của con người. Người lãnh đạo trong bất kì một lĩnh vực nào đó muốn thành công thì phải hiểu rõ thời và thế.

- Âm mưu: Bề ngoài thì giả cách giảng hòa, bên trong ngầm mưu gian trá.

- Tình thế: Kế cùng lực kiệt, quân sĩ nhọc mệt, trong thiếu lương thực ngoài không viện binh.

- Nguyên nhân thất bại: Chỉ ra rõ ràng sáu nguyên nhân.

- Giải pháp kết thúc chiến tranh: Một là đầu hàng, hai là mở cửa thành đem quân ra giao chiến với nghĩa quân Lam Sơn. Tuy nhiên, ông vẫn chỉ ra cho chúng thấy rằng đầu hàng là kế sách tốt nhất để đỡ hao binh tổn tướng.

Câu 7 : Phân tích một số từ ngữ, hình ảnh trong bức thư để làm nổi bật tư thế, niềm tin, ý chí và tinh thần yêu chuộng hòa bình của cha ông ta trước kẻ thù xâm lược.

Một số hình ảnh như: Nếu muốn kéo quân về nước, thì cầu đường sửa sang, thuyền ghe sắm đủ, thủy bộ hai đường, tùy theo ý muốn, đưa quân ra khỏi cõi, yên ổn muôn phần. Ta sẽ giữ phận bề tôi, không thiếu chức cống…

Câu 8 : Bức thư giúp em hiểu biết thêm điều gì về tư tưởng và tài năng của Nguyễn Trãi?

Bức thư giúp em hiểu biết thêm về tư tưởng nhân nghĩa và tài năng lập luận của Nguyễn Trãi.