Luyện tập Các yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ phản ứng hóa học

 Khi cho tàn đóm vào bình oxygen nguyên chất ⇒ nồng độ oxygen tăng cao ⇒ tốc độ phản ứng tăng ⇒ tàn đóm đỏ bùng cháy.

Vậy yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ phản ứng trong trường hợp trên là nồng độ.

Gọi k là hằng số tốc độ phản ứng.

Công thức tính tốc độ phản ứng theo k: v₁ = kC_A2.(C_B)²

Khi áp suất của A₂ tăng lên 6 lần thì nồng độ của A₂ tăng lên 6 lần và nồng độ của B không đổi thì:

v₂ = k.6.CA₂(C_B)²

⇒ v₂ = 6v₁

Vậy tốc độ phản ứng tăng lên 6 lần.

 Các yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ phản ứng:

• Nồng độ
• Nhiệt độ
• Áp suất
• Bề mặt tiếp xúc
• Chất xúc tác

 Áp suất chỉ ảnh hưởng đến tốc độ của phản ứng có chất khí tham gia.

Ở phản ứng Fe + dung dịch HCl 0,5 M, HCl có nồng độ lớn nhất Tốc độ phản ứng lớn nhất.

 Sử dụng yếu tố diện tích tiếp xúc:

Ở thí nghiệm (1) Zn dạng bột sẽ làm tăng diện tích tiếp xúc, tốc độ phản ứng xảy ra nhanh hơn so với thí nghiệm (2).

 Khi áp suất tăng thì nồng độ chất khí tăng nên tốc độ phản ứng tăng.

2NO + O₂ → 2NO₂

Biểu thức tính tốc độ phản ứng như sau:

Khi tăng áp suất của NO lên 3 lần Nồng độ của NO tăng lên 3 lần, nồng độ của O₂ không đổi nên ta có:

v' = k.(3C_NO)².C_O2 =

v' = 9v

Vậy tốc độ phản ứng tăng 9 lần khi tăng áp suất của NO lên 3 lần.

Thay bằng kẽm bột giúp tăng diện tích tiếp xúc bề mặt tăng tốc độ phản ứng.

Đun nóng dung dịch làm tăng nhiệt độ   tăng tốc độ phản ứng.

Thay dung dịch H₂SO₄ 4M bằng dung dịch H₂SO₄ 2M làm giảm nồng độ  giảm tăng tốc độ phản ứng.

 Thêm 50 ml H₂SO₄ 4M nồng độ không đổi tốc độ phản ứng không thay đổi.

Gọi hệ số nhiệt độ của phản ứng trước và sau khi tăng là t₁, t₂.

Tốc độ phản ứng tăng lên 1024 lần nên = 1024

Mà v_t2 = v_t1. ⇒ = = 1024

Theo bài ra ta có, nhiệt độ tăng thêm nên t₂ – t₁ = 50^oC, thay vào (1) ta có:

= 1024 ⇒ = ⇒ k = 4

Vậy hệ số nhiệt độ của tốc độ phản ứng là 4.

Khi ninh (hầm) thịt cá, để chúng nhanh chín hơn người ta dùng

• Nồi áp suất để tăng áp suất → tốc độ phân hủy xảy ra nhanh hơn.
• Chặt nhỏ thịt cá → tăng diện tích tiếp xúc → tăng tốc độ phản ứng phân hủy.
• Cho thêm muối làm tăng nồng độ chất phản ứng,→ làm gia vị, tăng tốc độ phản ứng.

 Ta có 

v₁₅₀ = v₈₀.610

Tốc độ của phản ứng ở 150°C lớn hơn tốc độ của phản ứng ở 80°C là 610 lần thì thời gian phản ứng tăng ở 80°C là:

610.16 = 9760 phút.

Khi nhiệt độ tăng 400^oC – 100^oC = 300^oC thì thời gian phản ứng giảm 32/4 = 8 lần. Vậy tốc độ phản ứng tăng 8 lần.

Khi tăng 100^oC tốc độ phản ứng tăng 2 lần

Vậy thời gian để hòa tan tấm Zn đó ở 500^oC là:

t = 32/2⁴ = 2 phút

• Bếp than đang cháy trong nhà cho ra ngoài trời lạnh sẽ cháy nhanh hơn sai vì giảm nhiệt độ tốc độ phản ứng giảm.
• Thêm MnO₂ vào quá trình nhiệt phân KClO₃ sẽ làm giảm lượng O₂ thu được sai vì thêm chất xúc tác làm tăng tốc độ phản ứng.
• Nghiền nhỏ vừa phải CaCO₃ giúp phản ứng nung vôi xảy ra dễ dàng hơn đúng vì tăng diện tích tiếp xúc, tốc độ phản ứng tăng. 
• Sục CO₂ vào Na₂CO₃ trong điều kiện áp suất thấp sẽ khiến phản ứng nhanh hơn giảm áp suất, tốc độ phản ứng giảm, làm phản ứng xảy ra chậm hơn. 

Quy tắc Van't Hoff chỉ gần đúng trong khoảng nhiệt độ không cao.

 2KClO₃ 2KCl + 3O₂

 Sử dụng MnO₂ làm chất xúc tác Tốc độ phản ứng tăng.

Theo biểu thức liên hệ giữa nhiệt độ và tốc độ phản ứng ta có:

Tốc độ phản ứng giảm 9 lần

Nồng độ của các chất phản ứng tăng làm tăng số va chạm hiệu quả nên tốc độ phản ứng tăng.