Đề kiểm tra 45 phút Hóa 10 Chương 1: Cấu tạo nguyên tử

Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Vận dụng cao

Bài kiểm tra này bao gồm 40 câu
Điểm số bài kiểm tra: 40 điểm
Thời gian làm bài: 45 phút
Xem lại kỹ lý thuyết trước khi làm bài
Chuẩn bị giấy và bút để nháp trước khi bắt đầu

Bắt đầu làm bài

45:00

Câu 1: Nhận biết
Kí hiệu nguyên tử
Kí hiệu nguyên tử biểu thị đầy đủ đặc trưng cho một nguyên tử của một nguyên tố hóa học vì nó cho biết:
- A. số khối A.
- B. số khối A và số hiệu nguyên tử Z.
- C. nguyên tử khối của nguyên tử.
- D. số hiệu nguyên tử Z.
Hướng dẫn:
Kí hiệu nguyên tử biểu thị đầy đủ đặc trưng cho một nguyên tử của một nguyên tố hóa học vì nó cho biết số khối A và số hiệu nguyên tử Z.
Câu 2: Vận dụng cao
Xác định công thức phân tử
Hợp chất R được tạo thành từ các ion X³⁺ và Y^2-(X, Y là kí hiệu các nguyên tố chưa biết). Tổng số hạt proton, neutron, electron trong một phân tử A bằng 224, trong đó số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 64 hạt. Số khối của X lớn hơn số khối của Y là 36 đơn vị. Tổng số hạt proton, neutron, electron trong X³⁺ nhiều hơn trong Y^2- là 47 hạt. Công thức phân tử của R là:
- A. Al₂O₃.
- B. Cr₂O₃.
- C. Fe₂O₃.
- D. Cr₂S₃.
Hướng dẫn:
Công thức tổng quát của A là: X₂Y₃. Gọi số hạt proton, neutron và electron trong R lần lượt là P, N, E

$\left\{\begin{array}{l}2P\;+\;N\;=\;224\\\;\;2P\;-\;N\;=\;64\;\end{array}ight.\Rightarrow\left\{\begin{array}{l}P=72\\N=80\end{array}ight.$

⇒ 2P_X+ 3P_Y= 72 (1)

Số khối của X lớn hơn số khối của Y là 36 đơn vị:

(P_X+ N_X) - (P_Y+ N_Y) = 36

→ (P_X – P_Y) + (N_X – N_Y) = 36 (2)

Tổng số hạt proton, neutron, electron trong X³⁺ nhiều hơn trong Y^2- là 47 hạt:

(2P_X + N_X -3) - (2P_Y+ N_Y+ 2) = 47

→ 2(P_X – P_Y) + (N_X – N_Y) = 52 (3)

Giải hệ phương trình gồm (2) và (3) ta có:

P_X – P_Y = 16 (4) và N_X – N_Y = 20

Giải hệ phương trình gồm (1) và (4) ta có:

P_X = Z_X = 24 (Cr) và P_Y = Z_Y = 8 (O)

→ Công thức oxit cần tìm là: Cr₂O₃
Câu 3: Thông hiểu
Xác định câu không đúng
Trong các câu sau đây, câu nào không đúng?
- A. Số khối A = Z + N.
- B. Trong nguyên tử, số electron ở phần vỏ bằng số proton của hạt nhân.
- C. Hạt nhân có kích thước rất bé nhỏ so với nguyên tử.
- D. Nguyên tử khối bằng số neutron trong hạt nhân.
Hướng dẫn:
Câu không đúng là: Nguyên tử khối bằng số neutron trong hạt nhân.
Câu 4: Vận dụng
Cấu hình electron nguyên tử có Z = 24
Nguyên tử R có Z = 24. Cấu hình electron nguyên tử R:
- A.
  1s²2s²2p⁶3s²3d⁴4s²
- B.
  1s²2s²2p⁶3s²3p⁶3d⁵4s¹.
- C.
  1s²2s²2p⁶3s²3p⁶3d⁶
- D.
  1s²2s²2p⁶3s²3p⁵3d⁵4s²
Hướng dẫn:
Với Z = 24, e sẽ được phân bố như sau:

1s²2s²2p⁶3s²3p⁶4s²3d⁴

Do sự phân bố này không bền do phân lớp 3d có 4e (gần với cấu hình bán bão hòa) vậy nên sẽ có sự chuyển 1e của phân lớp 4s về 3d (trở thành cấu hình bán bão hòa bền hơn)

Do đó, cấu hình của nguyên tử này là: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶3d⁵4s¹
Câu 5: Nhận biết
Tên gọi của Z
Số đơn vị điện tích hạt nhân nguyên tử (kí hiệu là Z) của một nguyên tố gọi là
- A. số khối.
- B. số neutron.
- C. nguyên tử khối.
- D. số hiệu nguyên tử.
Hướng dẫn:
Số hiệu nguyên tử của một nguyên tố được quy ước bằng số đơn vị điện tích hạt nhân nguyên tử của nguyên tố đó.
Câu 6: Thông hiểu
Xác định tên nguyên tử dựa vào orbital nguyên tử
Nguyên tử nào sau đây được biểu diễn cấu hình electron biểu diễn theo ô orbital:
- A. Sodium.
- B. Aluminium.
- C. Magnesium.
- D. Phosphorus.
Hướng dẫn:
Từ cấu hình electron biểu diễn theo ô orbital ta thấy mỗi electron biểu diễn bằng một mũi Vậy nguyên tử cần tìm là Magnesium.
Câu 7: Nhận biết
Kí hiệu của Orbital nguyên tử
Orbital nguyên tử được kí hiệu là
- A. CO.
- B. SO.
- C. AS.
- D. AO.
Hướng dẫn:
Orbital nguyên tử được kí hiệu là AO (Atomic Orbital).
Câu 8: Thông hiểu
Chọn phát biểu đúng
Phát biểu nào sau đây là đúng?
- A. Các orbital s có dạng hình số 8 nổi và orbital p có dạng hình cầu.
- B. Các orbital s có dạng hình số 8 nổi và orbital p có dạng hình bầu dục.
- C. Các orbital s có dạng hình cầu và orbital p có dạng hình số 8 nổi.
- D. Các orbital s có dạng hình bầu dục và orbital p có dạng hình số 8 nổi.
Hướng dẫn:
Các AO có hình dạng khác nhau: AO s có dạng hình cầu, AO p có dạng hình số tám nổi, AO d và f có hình dạng phức tạp.
Câu 9: Vận dụng
Cấu hình electron của Cu
Cấu hình electron của Cu (cho Z = 29) là:
- A.
  1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 3d⁹ 4s².
- B.
  1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 4s² 3d⁹
- C.
  1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 4s² 3d¹⁰.
- D.
  1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 3d¹⁰ 4s¹.
Hướng dẫn:
Cu có Z = 29 ⇒ có 29 electron trong nguyên tử

Cấu hình e theo phân mức năng lượng:

1s²2s²2p⁶3s²3p⁶4s²3d⁹

Vì d chứa tối đa 10 e ⇒ 1 e từ 4s² chuyển qua 3d⁹ để lớp d bão hòa thành 10 e

⇒ Cấu hình e của Cu là: 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 3d¹⁰ 4s¹.
Câu 10: Nhận biết
Hình dạng của orbital
Hình dưới đây cho biết hình dạng của orbital
- A. p.
- B. s.
- C. f.
- D. d.
Hướng dẫn:
AO s là orbital có dạng hình cầu.
Câu 11: Thông hiểu
Tính số electron độc thân trong nguyên tử N
Nguyên tử N có Z = 7. Số electron độc thân trong nguyên tử N là
- A. 7.
- B. 1.
- C. 5.
- D. 3.
Hướng dẫn:
Cấu hình electron nguyên tử của N là: 1s²2s²2p³
Cấu hình theo ô orbital của N là:
Như vậy nguyên tử N có 3 electron độc thân thuộc AO 2p.
Câu 12: Nhận biết
Tìm khẳng định đúng
Nếu xem nguyên tử như một quả cầu thì khẳng định nào dưới đây là đúng?
- A. Đường kính của nguyên tử gấp 4 lần đường kính của hạt nhân.
- B. Đường kính nguyên tử gần bằng đường kính của hạt nhân.
- C. Đường kính của nguyên tử gấp 10 lần đường kính của hạt nhân.
- D. Đường kính của nguyên tử gấp 10 000 lần đường kính của hạt nhân.
Hướng dẫn:
Nếu xem nguyên tử như một quả cầu, trong đó các electron chuyển động rất nhanh xung quanh hạt nhân thì nguyên tử đó có đường kính khoảng 10^-10 m và đường kính hạt nhân khoảng 10^-14 m. Như vậy, đường kính của nguyên tử lớn hơn đường kính của hạt nhân khoảng 10000 lần.
Câu 13: Thông hiểu
Tìm khẳng định sai
Nguyên tử X có cấu hình electron 1s²2s²2p⁶3s²3p⁵. Khẳng định sai là:
- A. Nguyên tử X có 17 electron.
- B. Nguyên tử X có 5 electron ở lớp ngoài cùng.
- C. Phân lớp 3p của nguyên tử X chưa bão hòa.
- D. Nguyên tử X có 3 lớp electron.
Hướng dẫn:
Tổng số electron trên các phân lớp là 2 + 2 + 6 + 2 + 5 = 17 (electron) nên nguyên tử X có 17 electron.
Phân lớp 3p có 5 electron chưa đủ số electron tối đa (6 electron) nên phân lớp 3p chưa bão hòa.
Lớp ngoài cùng là lớp thứ 3 có tổng số electron là 2 + 5 = 7 (electron) nên nguyên tử X có 7 electron ở lớp ngoài cùng.
Lớp ngoài cùng là lớp thứ 3 nên nguyên tử X có 3 lớp electron.
Câu 14: Vận dụng
Xác định nguyên tố X
Ion X³⁺ có tổng số hạt cơ bản là 38 hạt. Vậy X là
- A. Iron.
- B. Aluminium.
- C. Boron.
- D. Chrominium.
Hướng dẫn:
X³⁺ có tổng hạt cơ bản là 38 ⟹ X có tổng hạt cơ bản là 38 + 3 = 41
⟹ 2Z + N = 41 ⟹ N = 41 - 2Z
Các nguyên tố có Z ≤ 82 luôn có: Z ≤ N ≤ 1,5Z
⟹ Z ≤ 41 - 2Z ≤ 1,5Z
⟹ 11,7 ≤ Z ≤ 13,7
Vậy Z = 12 (Mg) hoặc Z = 13(Al)
Câu 15: Vận dụng
Xác định nguyên tố X
Cấu hình electron ở trạng thái cơ bản của nguyên tử nguyên tố X có tổng số electron trong các phân lớp p là 5. Nguyên tố X là
- A. O (Z = 8).
- B. Al (Z = 13).
- C. Si (Z = 14).
- D. F (Z = 9).
Hướng dẫn:
Nguyên tử nguyên tố X có ∑_e _{phân lớp p} = 8
$\Rightarrow$ X có cấu hình electron là: 1s²2s²2p⁶3s²3p²
$\Rightarrow$ Z = 14 (Si)
Câu 16: Vận dụng
Tổng số hạt nguyên tử fluorine
Nguyên tử fluorine chứa 9 electron và có số khối là 19. Tổng số hạt proton, electron và neutron trong nguyên tử fluorine là
- A.
  28.
- B.
  19.
- C.
  32.
- D.
  30.
Hướng dẫn:
Số hạt electron = số hạt proton = 9
Số khối A = Số proton + số neutron
⇒ Số neutron = 19 – 9 = 10
⇒ Tổng số hạt proton, electron và neutron trong nguyên tử fluorine là:
9 + 9 + 10 = 28 hạt.
Câu 17: Vận dụng
Xác định kim loại M
Một kim loại M có số khối A = 54. Tổng số các hạt cơ bản trong nguyên tử M là 80. Kim loại M là
- A. Al.
- B. Mn.
- C. Cr.
- D. Fe.
Hướng dẫn:
Số khối A = Z + N = 54 (1)
Tổng số hạt cơ bản của M là 80
$\Rightarrow$ P + E + N = 80 hay 2Z + N = 80 (2)
Từ (1) và (2) ta có:
$\Rightarrow$ Z = 26 và N = 28
Có Z = 26 $\Rightarrow$ kim loại M là Fe
Câu 18: Nhận biết
Điện tích của hạt nhân nguyên tử
Nguyên tử fluorine có 9 electron, hạt nhân nguyên tử này có điện tích là
- A. + 9.
- B. + 1.
- C. – 18.
- D. – 9.
Hướng dẫn:
Nguyên tử fluorine có 9 electron mà mỗi electron có điện tích quy ước là – 1.
⇒ Số đơn vị điện tích âm là 8.
Số đơn vị điện tích dương của hạt nhân bằng số đơn vị điện tích âm của các electron trong nguyên tử.
⇒ Số đơn vị điện tích dương của hạt nhân = Số đơn vị điện tích âm = 8.
Do đó, hạt nhân nguyên tử này có điện tích là + 8.
Câu 19: Nhận biết
Phát biểu đúng khi nói về mô hình nguyên tử hiện đại
Phát biểu đúng khi nói về mô hình nguyên tử hiện đại là:
- A. Trong nguyên tử, các electron chuyển động rất nhanh xung quanh hạt nhân theo một quỹ đạo xác định, tạo thành đám mây electron.
- B. Trong nguyên tử, các electron chuyển động rất nhanh xung quanh hạt nhân không theo một quỹ đạo xác định, tạo thành đám mây electron.
- C. Các electron chuyển động theo những quỹ đạo hình tròn hay bầu dục xác định xung quanh hạt nhân.
- D. Các electron chuyển động theo những quỹ đạo hình tròn hay bầu dục xác định xung quanh hạt nhân, tạo thành đám mây electron.
Hướng dẫn:
Theo mô hình hiện đại, trong nguyên tử, các electron chuyển động rất nhanh xung quanh hạt nhân không theo một quỹ đạo xác định, tạo thành đám mây electron.
Câu 20: Nhận biết
Cấu tạo nguyên tử
Nguyên tử gồm
- A. hạt nhân chứa proton, neutron.
- B. hạt nhân và vỏ nguyên tử chưa proton.
- C. hạt nhân chứa proton, electron và vỏ nguyên tử chứa neutron.
- D. hạt nhân chứa proton, neutron và vỏ nguyên tử chứa electron.
Hướng dẫn:
Nguyên tử gồm hạt nhân chứa proton, neutron và vỏ nguyên tử chứa electron.
Câu 21: Vận dụng
Tính số hạt mang điện trong ion
Nguyên tử khối của nguyên tử M là 56, ion dương M²⁺ có số hạt không mang điện là 30. Số hạt mang điện trong ion dương M²⁺ là:
- A. 60.
- B. 50.
- C. 30.
- D. 56.
Hướng dẫn:
Gọi số hạt trong M lần lượt là p, n, e.
Nguyên tử khối của nguyên tử M là 56 ⟹ p + n = 56 (1)
Trong ion dương M²⁺ có số hạt không mang điện là 30 ⟹ n = 30 (2)
Từ (1) và (2): p = 26, n = 30
⟹ Số hạt mang điện trong M²⁺ là: 26 + 26 – 2 = 50.
Câu 22: Nhận biết
Phân lớp bán bão hòa
Phân lớp nào sau đây bán bão hòa?
- A. 4f⁴.
- B. 4s².
- C. 4p⁶.
- D. 4d⁵.
Hướng dẫn:
Phân lớp bán bão hòa là phân lớp có số electron bằng 1 nửa số e bão hòa của phân lớp đó.
Do phân lớp d có tối đa 10e nên phân lớp 4d⁵ là bán bão hòa.
Câu 23: Vận dụng
Tính số hạt không mang điện
Một nguyên tử X có số khối là 80, X có tỉ lệ số hạt mang điện và số hạt không mang điện là 14/9. Số hạt không mang điện là
- A. 35.
- B. 90.
- C. 80.
- D. 45.
Hướng dẫn:
Số khối của X là 80: p + n = 80 (1)
X có tỉ lệ số hạt mang điện (gồm hạt p và hạt e) và số hạt không mang điện là 14/9:
$\frac{2\mathrm p}{\mathrm n}=\frac{14}9$ (2)
Từ (1) và (2) ta có: p = e = 35; n = 45.
Câu 24: Vận dụng cao
Xác định công thức MX2
Cho hợp chất MX₂. Trong phân tử MX₂ có tổng số hạt cơ bản là 140 và số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 44, Số khối của X lớn hơn số khối của M là 11. Tổng số hạt cơ bản trong X nhiều hơn trong M là 16. Xác định công thức MX₂.
- A.
  FeCl₂.
- B.
  CaCl₂.
- C.
  MgCl₂.
- D.
  BaCl₂.
Hướng dẫn:
Tổng số các hạt trong phân tử là 140

→ 2Z _M + N _M + 2.(2Z _X + N _X ) = 140 (1)
Số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 44 hạt

→ 2Z _M + 4Z _X - N _M - 2.N _X = 44 (2)

Giải hệ (1), (2) → 2Z _M + 4Z _X = 92 và N_M + 2N _X = 48

Tổng số hạt cơ bản trong X nhiều hơn trong M là 16 hạt

→ 2Z _X + N _X - (2Z _M + N _M ) = 16 (3)
Số khối của X lớn hơn số khối của M là 11

→ (Z _X + N _X )- (Z _M + N _M ) = 11 (4)

Lấy (3) - (4) → Z _X - Z _M = 5

Ta có hệ:

$\left\{ {\begin{array}{*{20}{l}} {2{Z_M}\; + {m{ }}4{Z_X}\; = {m{ }}92}\\ { - {Z_M}\; + {m{ }}{Z_X} = 5} \end{array}} ight.$

⇒ Z_M= 12; Z_X = 17

M là Mg và X là Cl

Vậy công thức của MX₂ là MgCl₂.
Câu 25: Thông hiểu
Điện tích tạo thành khi nguyên tử mất 2 electron
Một nguyên tử có 12 proton và 12 neutron trong hạt nhân. Điện tích của ion tạo thành khi nguyên tử này bị mất 2 electron là
- A. 12+.
- B. 24+
- C. 10+.
- D. 2+.
Hướng dẫn:
- Nguyên tử trung hòa về điện.
- Electron mang điện tích (-) $\Rightarrow$ Khi nguyên tử mất 2 electron tạo thành ion có điện tích 2+.
Câu 26: Nhận biết
Khái niệm nguyên tố hóa học
Nguyên tố hóa học là
- A. tập hợp những nguyên tử có cùng số electron và neutron.
- B. tập hợp những nguyên tử có cùng số neutron.
- C. tập hợp những nguyên tố có cùng số khối.
- D. tập hợp những nguyên tử có cùng điện tích hạt nhân.
Hướng dẫn:
Nguyên tố hóa học là tập hợp những nguyên tử có cùng điện tích hạt nhân.
Câu 27: Thông hiểu
Xác định các nguyên tử là đồng vị
Cho các nguyên tử X, Y, Z, T có đặc điểm như sau:
(1) Nguyên tử Z có 17 proton và số khối bằng 35.
(2) Nguyên tử Y có 17 neutron và số khối bằng 33.
(3) Nguyên tử Z có 17 neutron và 15 proton.
(4) Nguyên tử T có 20 neutron và số khối bằng 37.
Những nguyên tử là đồng vị của cùng một nguyên tố hóa học là
- A. Z và Y.
- B. X và Y.
- C. X và T.
- D. Y và T.
Hướng dẫn:
Theo bài ra ta có:
Nguyên tử X có 17 proton, nguyên tử Y có 16 proton, nguyên tử Z có 15 proton, nguyên tử T có 17 proton
$\Rightarrow$ Nguyên tử X và T là đồng vị của cùng một nguyên tố hóa học (đều có 17proton)
Câu 28: Thông hiểu
Số phát biểu sai
Cho các phát biểu sau:

(1) Tất cả hạt nhân nguyên tử của các nguyên tố đều luôn có hai loại hạt cơ bản là proton và neutron.

(2) Khối lượng nguyên tử tập trung ở lớp vỏ electron.

(3) Số khối (A) có thể có giá trị lẻ.

(4) Trong nguyên tử, số electron bằng số proton.

(5) Trong hạt nhân nguyên tử, hạt mang điện là proton và electron.

Số phát biểu sai là:
- A.
  4.
- B.
  1.
- C.
  2.
- D.
  3.
Hướng dẫn:
(1) Sai vì nguyên tử ¹₁H chỉ có 1 proton trong hạt nhân, không có hạt neutron.

(2) Sai vì khối lượng nguyên tử tập trung ở hạt nhân nguyên tử.

(3) Sai vì số khối bằng tổng số hạt proton (Z) và tổng số neutron (N) mà số lượng các hạt Z, N đều là số nguyên dương nên không thể là số lẻ.

(4) Đúng.

(5) Sai vì trong nguyên tử (chứ không phải trong hạt nhân) hạt mang điện là proton và electron.

Vậy các phát biểu sai là (1), (2), (3), (5).
Câu 29: Thông hiểu
Xác định các nguyên tử và ion
Nguyên tử X, ion Y²⁺ và ion Z^- đều có cấu hình electron 1s²2s²2p⁶. X, Y, Z là gì?
- A. X: Phi kim ; Y: Khí hiếm ; Z: Kim loại.
- B. X: Khí hiếm ; Y: Phi kim ; Z: Kim loại.
- C. X: Khí hiếm ; Y: Phi kim ; Z: Kim loại .
- D. X: Khí hiếm ; Y: Kim loại ; Z: Phi kim.
Hướng dẫn:
Cấu hình e của Y: 1s²2s²2p⁶3s² (có 2 e lớp ngoài cùng)
Cấu hình e của Z: 1s²2s²2p⁵ (có 7 e lớp ngoài cùng).
Khi nguyên tử có 1,2,3 e lớp ngoài cùng là kim loại, có 5,6,7 e lớp ngoài cùng là phi kim
$\Rightarrow$ X là khí hiếm, Y là kim loại, Z là phi kim
Câu 30: Vận dụng
Tính phần trăm số nguyên tử đồng vị
Lithium có 2 đồng vị là ⁷Li và ⁶Li. Nguyên tử khối trung bình của Li là 6,93. Phần trăm số nguyên tử của đồng vị ⁷Li là:
- A. 7%.
- B. 93%.
- C. 22%.
- D. 78%.
Hướng dẫn:
Gọi phần trăm số nguyên tử của đồng vị ⁷Li là x%
⇒ phần trăm số nguyên tử của đồng vị ⁶Li là (100 − x)%
Ta có:
${\overline{\mathrm A}}_{\mathrm{Li}}=\frac{7\mathrm x\;+\;6(100-\mathrm x)}{100}=6,93\;\Rightarrow\;\mathrm x\;=\;93$
Vậy phần trăm số nguyên tử của đồng vị ⁷Li là 93%.
Câu 31: Vận dụng
Tính số hiệu nguyên tử của nguyên tố Y
Nguyên tố Y có 2 lớp electron, lớp thứ hai có 5 electron. Số hiệu nguyên tử của Y là
- A. 7.
- B. 2.
- C. 9.
- D. 5.
Hướng dẫn:
Có 2 lớp electron ⇒ lớp ngoài cùng là lớp thứ 2.
Mà lớp thứ 2 có 5 electron ⇒ cấu hình electron lớp ngoài cùng là: 2s²2p³
⇒ Cấu hình electron đầy đủ là: 1s²2s²2p³ ⇒ số electron = 2 + 2 + 3 = 7
Số hiệu nguyên tử Z = số electron = 7.
Câu 32: Nhận biết
Tìm phát biểu đúng
Phát biểu nào sau đây đúng?
- A. Hạt nhân nguyên tử hydrogen có 1 neutron.
- B. Hạt nhân nguyên tử của các đồng vị hydrogen đều có proton và neutron.
- C. Hạt nhân nguyên tử của các đồng vị của hydrogen đều có neutron.
- D. Hạt nhân nguyên tử hydrogen chỉ có 1 proton, không có neutron.
Hướng dẫn:
Hạt nhân nguyên tử hydrogen chỉ có 1 proton, không có neutron.
Câu 33: Thông hiểu
Xác định cấu hình electron của khí hiếm
Cấu hình electron nào sau đây là của khí hiếm?
- A. 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶3d¹⁰4s²4p⁶4d¹⁰5s²5p⁴.
- B. 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶.
- C. 1s²2s²2p⁶3s²3p⁵.
- D. 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶3d¹⁰4s²4p³.
Hướng dẫn:
Nguyên tử có cấu hình electron 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶ có 8 electron ở lớp ngoài cùng nên là cấu hình hình electron của khí hiếm.
Câu 34: Thông hiểu
Xác định nguyên tử đồng vị
Nguyên tử nào sau đây là đồng vị của ${}_{14}^{35}\mathrm X$ ?
- A. ${}_{17}^{37}\mathrm Y$ .
- B. ${}_{14}^{28}\mathrm T$ .
- C. ${}_{16}^{32}\mathrm Z$ .
- D. ${}_{15}^{31}\mathrm M$
Hướng dẫn:
- Các đồng vị của một nguyên tố hóa học là những nguyên tử có cùng số pryon (P), cùng số hiệu nguyên tử (Z) nhưng khác nhau về số neutron (N). Do đó số khối (A) của chúng khác nhau
$\Rightarrow$ Đồng vị của ${}_{14}^{35}\mathrm X$ là ${}_{15}^{31}\mathrm M$ .
Câu 35: Thông hiểu
Tìm khẳng định sai
Khẳng định sai là
- A. Các phân lớp s², p⁶, d¹⁰, f¹⁴ chứa đủ số electron tối đa gọi là phân lớp bão hòa.
- B. Các phân lớp s¹, p³, d⁵, f⁷ chứa một nửa số electron tối đa gọi là phân lớp nửa bão hòa.
- C. Các phân lớp chưa đủ số electron tối đa gọi là phân lớp chưa bão hòa.
- D. Trong cùng một phân lớp chưa bão hòa, các electron sẽ phân bố vào các orbital sao cho số electron độc thân là tối thiểu.
Hướng dẫn:
Theo quy tắc Hund: Trong cùng một phân lớp chưa bão hòa, các electron sẽ phân bố vào các orbital sao cho số electron độc thân là tối đa.
Câu 36: Vận dụng cao
Tính số khối của X
Phân tử MX₃ có tổng số hạt proton, neutron và electron bằng 196, trong đó hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 60. Khối lượng nguyên tử của X lớn hơn của M là 8. Tổng số hạt trong X^- nhiều hơn trong M³⁺ là 16. Số khối của X là
- A. 31.
- B. 37.
- C. 27.
- D. 35.
Hướng dẫn:
Phân tử MX₃ gồm 1 nguyên tử M và 3 nguyên tử X nên tổng số hạt là:
(2.Z_M + N_M) + 3.(2.Z_X + N_X) = 196 (1)
Trong phân tử MX₃, số hạt mang điện nhiều hơn không mang điện là 60 nên:
2.Z_M + 3.2.Z_X – (N_M + 3.N_X) = 60 (2)
Từ (1) và (2) ta có:
$\left\{\begin{array}{l}\;{\mathrm Z}_{\mathrm M}\;+\;3.{\mathrm Z}_{\mathrm X}\;=\;64\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;(3)\;\\{\mathrm N}_{\mathrm M}\;+\;3.{\mathrm N}_{\mathrm X}\;=\;68\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;(4)\end{array}ight.$
Khối lượng nguyên tử của X lớn hơn của M là 8
$\Rightarrow$ A_X – A_M = 8 $\Rightarrow$ Z_X + N_X – (Z_M + N_M) = 8 (5)
Tổng số hạt trong X^- nhiều hơn trong M³⁺ là 16 nên:
2Z_X + N_X + 1 – (2.Z_M + N_M – 3) = 16 (6)
Từ (5) và (6):
$\left\{\begin{array}{l}{\mathrm Z}_{\mathrm X}\;–\;{\mathrm Z}_{\mathrm M}\;=\;4\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;(7)\;\\{\mathrm N}_{\mathrm X}\;–\;{\mathrm N}_{\mathrm M}\;=\;4\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;(8)\end{array}ight.$
Từ (3) và (7) $\Rightarrow$ Z_X = 17 và Z_M = 13
Từ (4) và (8) $\Rightarrow$ N_X = 18 và N_M= 14
$\Rightarrow$ Số khối của X là A_X = Z_X + N_X = 17 + 18 = 35
Câu 37: Vận dụng
Tính nguyên tử khối trung bình của bromine
Nguyên tố bromine có 2 đồng vị ${}_{35}^{79}\mathrm{Br}$ chiếm 49,5% về số lượng nguyên tử, còn lại là ${}_{35}^{81}\mathrm{Br}$ . Nguyên tử khối trung bình của bromine là:
- A. 79,1.
- B. 80,01.
- C. 79,5.
- D. 35.
Hướng dẫn:
Thành phần phần trăm về số lượng nguyên tử của đồng vị ${}_{35}^{81}\mathrm{Br}$ là:
100% − 49,5% = 50,5%
Nguyên tử khối trung bình của bromine là:
${\overline{\mathrm A}}_{\mathrm{Br}}=\frac{79.49,5+81.50,5}{100}=80,01$
Câu 38: Nhận biết
Xác định số n, p, e
Nguyên tử ${}_{19}^{39}\mathrm K$ có:
- A. 19p, 19e, 20n.
- B. 39p, 39e, 19n.
- C. 20p, 20e, 19n.
- D. 19p, 19e, 19n.
Hướng dẫn:
Ta có: ${}_{19}^{39}\mathrm K$ $\Rightarrow$ Số khối là A = 39; số hiệu nguyên tử Z = 19
$\Rightarrow$ Số p = số e = 19
Lại có: A = Z + N $\Rightarrow$ N = A - Z = 30 - 19 = 20 $\Rightarrow$ Số n = 20
Câu 39: Vận dụng
Tính khối lượng nguyên tử theo đơn vị amu
Một nguyên tử nitrogen có khối lượng là 14,0067 amu. Khối lượng của nguyên tử theo đơn vi kg là
- A. 23,2650.10^-25 kg.
- B. 23,265.10^-26 kg.
- C. 2,3265.10^-26 kg.
- D. 2,3265.10^-25 kg.
Hướng dẫn:
1 amu = 1,661.10^-27 kg
$\Rightarrow$ 14,0067 amu = 14,0067.1,661.10^-27
= 2,3265.10^-26 kg.
Câu 40: Vận dụng cao
Tính tổng số hạt không mang điện của hai nguyên tử X và Y
Trong ion dương XY₄⁺ có tổng số hạt bằng 29 và tổng số hạt mang điện dương bằng 11. Nguyên tử X có số hạt mang điện dương nhiều hơn số hạt mang điện dương trong Y bằng 6. Và số hạt không mang điện X nhiều hơn số hạt không mang điện trong Y bằng 7. Tổng số hạt không mang điện của hai nguyên tử X và Y là:
- A. 7.
- B. 16.
- C. 14.
- D. 8.
Hướng dẫn:
Gọi số hạt trong X là p₁, n₁ và trong Y là p₂, n₂ (biết số p = số e).
Trong ion dương XY₄⁺ có tổng số hạt bằng 29:
$\Rightarrow$ 2p₁ + n₁ + 8p₂ + 4n₂ = 29. (1)
Tổng số hạt mang điện dương trong XY₄⁺ bằng 11:
$\Rightarrow$ p₁ + 4p₂ = 11. (2)
Nguyên tử X có số hạt mang điện dương nhiều hơn số hạt mang điện dương trong Y bằng 6.
⟹ p₁ – p₂ = 6 (3)
số hạt không mang điện X nhiều hơn số hạt không mang điện trong Y bằng 7.
⟹ n₁ – n₂ = 7 (4)
Từ (1); (2); (3); (4) suy ra p₁ = 7, n₁= 7, p₂= 1, n₂ = 0.
Tổng số hạt không mang điện của hai nguyên tử X và Y bằng 7.