Đề kiểm tra 15 phút Hóa 10 Chương 4: Phản ứng oxi hóa - khử

- Ở các phản ứng:

4NH₃ + 5O₂ 4NO + 6H₂O;

2NH₃ + 3Cl₂ N₂ + 6HCl;

NH₃ + 3CuO 3Cu + N₂ + 3H₂O

NH₃ có số oxi hóa tăng NH₃ đóng vai trò chất khử.

- Ở phản ứng 2NH₃ + H₂O₂ + MnSO₄ MnO₂ + (NH₄)₂SO₄ đóng vai trò là môi trường.

Chất khử là chất nhường electron, có số oxi hóa tăng, bị oxi hóa.

Chất oxi hóa là chất nhận electron, có số oxi hóa giảm, bị khử.

  + +

cân bằng: 3Fe₃O₄ + 28HNO₃ → 9Fe(NO₃)₃ + NO + 14H₂O

hệ số cân bằng là: 3, 28, 9, 1, 14

Ta có:

• Số oxi hóa của nguyên tử nguyên tố trong đơn chất bằng 0 số oxi hóa của H trong H₂ là 0.
• Trong ion, số oxi hóa của nguyên tử bằng điện tích của ion Fe²⁺ có điện tích là 2+ nên Fe có số oxi hóa là +2.
• Cl⁻ có điện tích là 1− Cl có số oxi hóa là −1.

Cu²⁺ (CuSO₄) có số oxi hóa giảm sau phản ứng ⇒ Cu²⁺ đã nhận electron ⇒ Chất oxi hóa là Cu²⁺

Fe có số oxi hóa tăng sau phản ứng ⇒ Fe đã nhường electron ⇒ Chất khử là Fe.

 Phản ứng oxi hóa - khử là phản ứng hóa học, trong đó có sự chuyển dịch electron giữa các chất phản ứng hay có sự thay đổi số oxi hóa của nguyên tử trong phân tử.

Các phản ứng thuộc loại phản ứng oxi hóa khử là: (2); (3).

Các phản ứng không phải phản ứng oxi hóa - khử là: (1); (4); (5):

Sự thay đổi số oxi hóa của các nguyên tố:

Quá trình oxi hóa và quá trình khử: 

Áp dụng nguyên tắc: tổng số electron nhường bằng tổng số electron nhận

 ⇒ K₂Cr₂O₇ + 14HCl ⟶ 3Cl₂ + 2KCl + 2CrCl₃ + 7H₂O. 

Vậy tổng hệ số cân bằng tối giản của các chất trong phản ứng là:

1 + 14 + 3 + 2 + 2 + 7 = 29

Cách biểu diễn số oxi hóa:

- Số oxi hóa được đặt ở phía trên kí hiệu nguyên tố.

- Dấu điện tích được đặt ở phía trước, số ở phía sau.

Do đó, nguyên tố X có số oxi hóa có giá trị là âm 2 được biểu diễn là: 

 Trong H₂SO₄:

2.(+1) + x + 4.(-2) x = +6

Số oxi hóa của một nguyên tử trong phân tử là điện tích của nguyên tử nguyên tố đó nếu giả định cặp electron chung thuộc hẳn về nguyên tử của nguyên tố có độ âm điện lớn hơn.

n_NO2 = 0,1 mol

Gọi x là số mol của kim loại M hóa trị II.

Áp dụng định luật bảo toàn e ta có

2x = 0,1 => x = 0,05 mol

=> M_M = 3,25:0,05 = 65 (Zn)

Vậy 1 phân tử CuFeS2 nhường 13e.

Trong hợp chất, số oxi hóa của O thường là –2 (trừ một số trường hợp như OF₂, H₂O₂, …) 

Bước 1:

Bước 2:

Bước 3: 

Bước 4: Fe₂O₃ + 3H₂⟶ 2Fe + 3H₂O

Quá trình oxi hóa là quá trình chất khử nhường electron. 

  Vậy quá trình oxi hóa của phản ứng trên là

 Phản ứng oxi hóa - khử là phản ứng hóa học trong đó có sự dịch chuyển electron giữa các chất phản ứng hay có sự thay đổi số oxi hóa của một số nguyên tử trong phân tử.

Xác định số oxi hóa của lưu huỳnh trong các hợp chất:

Ta thấy, trong SO₂, số oxi hóa của S là +4, có khả năng tăng lên +6, thể hiện tính khử, hay giảm xuống -2 thể hiện tính oxi hóa.

 n_CuCl2 = 0,75.0,1 = 0,075 mol

Zn + CuCl₂ → ZnCl₂ + Cu

Trong dung dịch thu được ta có:

n_ZnCl2 = n_Zn = 0,04 mol

n_CuCl2 dư = 0,075 - 0,04 = 0,035 mol

Tổng số mol của các chất trong dung dịch thu được: 0,04 + 0,035 = 0,075 mol

 Số oxi hóa của các nguyên tố thay đổi:

Các quá trình nhường nhận electron:

Vậy hệ số của KMnO₄ là 2, hệ số của H₂O₂ là 5.