Đề thi giữa học kì 1 Hóa 10 Kết nối tri thức Đề 2

Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Vận dụng cao

Bài kiểm tra này bao gồm 40 câu
Điểm số bài kiểm tra: 40 điểm
Thời gian làm bài: 50 phút
Xem lại kỹ lý thuyết trước khi làm bài
Chuẩn bị giấy và bút để nháp trước khi bắt đầu

Bắt đầu làm bài

50:00

Câu 1: Thông hiểu
Thứ tự giảm dần tính base
Thứ tự giảm dần tính base là
- A. Na₂O > Al₂O₃> MgO > SiO₂.
- B. Al₂O₃ > SiO₂ > MgO > Na₂O.
- C. MgO > Na₂O > Al₂O₃ > SiO_2.
- D. Na₂O > MgO > Al₂O₃ > SiO₂.
Hướng dẫn:
₁₁ Na, ₁₂Mg, ₁₃Al, ₁₄Si cùng thuộc chu kì 2.

Trong một chu kì, theo chiều tăng điện tích hạt nhân, tính base của oxide cao nhất có xu hướng giảm dần.

⇒ Thứ tự giảm dần tính base là: Na₂O > MgO > Al₂O₃ > SiO₂.
Câu 2: Nhận biết
Oxide nào khi cho vào nước tạo môi trường acid
Oxide nào sau đây tạo ra môi trường acid khi cho vào nước?
- A. BaO
- B. SO₃.
- C. CaO.
- D. Na₂O.
Hướng dẫn:
SO₃ là oxide acid nên tạo ra môi trường acid khi cho vào nước.
Câu 3: Nhận biết
Nguyên tố có độ âm điện lớn nhất
Cấu hình electron nào sau đây ứng với nguyên tố có độ âm điện lớn nhất?
- A. 1s²2s²2p⁶3s²3p².
- B. 1s²2s²2p⁶.
- C. 1s²2s²2p⁶3s¹.
- D. 1s²2s²2p⁵.
Hướng dẫn:
Ta có 1s²2s²2p⁵là cấu hình electron của F (Z = 9), đây là nguyên tố có độ âm điện lớn nhất trong bảng tuần hoàn (3,98).
Câu 4: Thông hiểu
Tính kim loại giảm dần
Dãy các nguyên tố nào sau đây có tính kim loại giảm dần?
- A. Sr > Al > P > N > Si.
- B. Sr > Si > Al > P > N.
- C. Sr > Al > Si > P > N.
- D. Sr > Al > P > Si > N.
Hướng dẫn:

Nhóm IIA Nhóm IIIA Nhóm IVA Nhóm VA

Chu kì 2 N

Chu kì 3 Al Si P

Chu kì 4

Chu kì 5 Sr

Dựa vào quy luật biến đổi tính kim loại trong một chu kì và trong một nhóm A, ta có tính kim loại giảm dần theo thứ tự: Sr > Al > Si > P > N.
Câu 5: Thông hiểu
Bán kính tăng dần của nguyên tử
Dãy nguyên tử nào sau đây có bán kính tăng dần?
- A. F < S < Si < Ge < Ca < Rb.
- B. Rb < Ca < Ge < Si < S < F.
- C. F < Si < S < Ge < Ca < Rb.
- D. F < Si < S < Ca < Ge < Rb.
Hướng dẫn:

Theo quy luật biến đổi bán kính trong 1 chu kì và nhóm có bán kính các nguyên tử tăng dần theo thứ tự: F < S < Si < Ge < Ca < Rb.
Câu 6: Thông hiểu
Phát biểu không đúng
Phát biểu nào sau đây không đúng?
- A. Kim loại yếu nhất trong nhóm IA Li.
- B. Nguyên tử có bán kính nhỏ nhất có Z = 1.
- C. Phi kim mạnh nhất trong nhóm VA là N.
- D. Nguyên tố có độ âm điện lớn nhất có F.
Hướng dẫn:
Chu kì 1 có hai nguyên tố là H (Z = 1) và He (Z = 2).

⇒ He (Z = 2) có bán kính nhỏ hơn H (Z = 1)

⇒ Phát biểu "Nguyên tử có bán kính nhỏ nhất có Z = 1" là sai
Câu 7: Nhận biết
Nguyên tử của nguyên tố có bán kính bé nhất
Cho các nguyên tố sau: F, Cl, Br, I. Nguyên tử của nguyên tố có bán kính bé nhất là
- A. F.
- B. I.
- C. K.
- D. Cl.
Hướng dẫn:
F (Z = 9), Cl (Z = 17), Br (Z = 35), I ( Z = 53) cùng thuộc nhóm VIIA
Trong 1 nhóm A, bán kính nguyên tử giảm dần theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân
⇒ Bán kính F < Cl < Br < I
Câu 8: Nhận biết
Biến đổi tuần hoàn theo chiều tăng của điện tích hạt nhân
Đại lượng nào sau đây trong nguyên tử của các nguyên tố biến đổi tuần hoàn theo chiều tăng của điện tích hạt nhân nguyên tử?
- A. Số lớp electron.
- B. Số electron trong nguyên tử.
- C. Số electron ở lớp ngoài cùng.
- D. Nguyên tử khối.
Hướng dẫn:
Các đại lượng biến đổi tuần hoàn theo chiều tăng của điện tích hạt nhân nguyên tử gồm:

Số electron lớp ngoài cùng, bán kính nguyên tử, độ âm điện, tính kim loại – phi kim.
Câu 9: Thông hiểu
Tổng số electron của nguyên tử nguyên tố X
Nguyên tử của nguyên tố X có cấu hình electron đã xây dựng đến phân lớp 3d¹. Tổng số electron của nguyên tử nguyên tố X là
- A. 18.
- B. 22.
- C. 21.
- D. 20.
Hướng dẫn:
Electron được điền vào các lớp và phân lớp theo mức năng lượng như sau:

1s²2s²2p⁶3s²3p⁶4s²3d¹

Sắp xếp lại: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶3d¹4s²

⇒ Tổng số electron của nguyên tử nguyên tố X là 21
Câu 10: Nhận biết
Nguyên tố thuộc khối nguyên tố nào
Cho cấu hình electron các nguyên tố sau đây: [Ar]3d⁵4s¹. Nguyên tố thuộc khối nguyên tố nào?
- A. f.
- B. s.
- C. d.
- D. p.
Hướng dẫn:
Nguyên tố d là nguyên tố nhóm B mà nguyên tử có cấu hình electron phân lớp ngoài cùng và phân lớp sát lớp ngoài cùng là (n –1)d^1÷10ns^1÷2.

Cấu hình electron: [Ar]3d⁵4s¹

Thuộc nguyên tố thuộc khối d.
Câu 11: Nhận biết
Vị trí của chlorine trong bảng tuần hoàn
Cấu hình electron của nguyên tử chlorine là 1s²2s²2p⁶3s²3p⁵. Vị trí của chlorine trong bảng tuần hoàn là:
- A. ô số 17, chu kì 3, nhóm VA.
- B. ô số 17, chu kì 3, nhóm VIIA.
- C. ô số 16, chu kì 3, nhóm VA.
- D. ô số 16, chu kì 3, nhóm VIIA.
Hướng dẫn:
Cấu hình electron của nguyên tử chlorine là 1s²2s²2p⁶3s²3p⁵

Chlorine có 17 electron nên Z = 17, chlorine ở ô số 17 trong bảng tuần hoàn.

Chlorine ở chu kì 3 (do có 3 lớp electron);

nhóm VIIA (do 7 electron hóa trị, nguyên tố p).
Câu 12: Nhận biết
Nguyên tố thuộc kim loại
Cho các cấu hình electron của một số nguyên tử nguyên tố, nguyên tố thuộc kim loại là:
- A. 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶3d¹4s².
- B. 1s²2s²2p⁶3s²3p⁵.
- C. 1s²2s²2p⁶3s²3p⁴.
- D. 1s²2s²2p⁶.
Hướng dẫn:
Các nguyên tử có 1, 2, 3 electron ở lớp ngoài cùng thường là nguyên tử của nguyên tố kim loại.
Vậy 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶3d¹4s² là nguyên tố kim loại
Câu 13: Nhận biết
Cấu hình electron của F-
Cấu hình electron của F^-tương ứng là:
- A. 1s²2s²2p⁵.
- B. 1s²2s²2p³.
- C. 1s²2s²2p⁶.
- D. 1s²2s²2p⁴.
Hướng dẫn:
F (Z = 9) có cấu hình electron: 1s²2s²2p⁵

F nhận 1 electron để tạo thành ion F^-.

Cấu hình electron của F^- là: 1s²2s²2p⁶.
Câu 14: Thông hiểu
Xác định số e độc thân
Nếu 5 electron được điền vào 3 AO thì số lượng electron độc thân là
- A. 1.
- B. 5.
- C. 2.
- D. 0.
Hướng dẫn:
Mỗi AO chứa tối đa 2 electron, như vậy nếu 5 electron được điền vào 3 AO thì sẽ có 2 AO đã chứa đủ electron tối đa, 1AO chỉ chứa 1 electron (electron độc thân).
Câu 15: Nhận biết
Số e có cùng năng lượng ở lớp thứ nhất của nguyên tử O
Nguyên tử O có 8 electron. Theo mô hình Rutherford – Bohr, nguyên tử O có số electron có cùng năng lượng ở lớp thứ nhất là
- A. 2.
- B. 4.
- C. 8.
- D. 6.
Hướng dẫn:
O có số electron tối đa ở lớp thứ nhất là: 2.
Câu 16: Thông hiểu
Cấu hình electron của nguyên tử A
Nguyên tử A có electron ở phân lớp 3d chỉ bằng một nửa phân lớp 4s. Viết cấu hình electron của nguyên tử A.
- A. 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶3d²4s⁴.
- B. 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶4s¹.
- C. 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶3d²4s².
- D. 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶3d¹4s².
Hướng dẫn:
Nguyên tử A có electron ở phân lớp 3d nên phân lớp 4s của A đã bão hòa (với 2 electron). Vậy số electron trên phân lớp 3d của A là 1.

Cấu hình electron nguyên tử A: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶3d¹4s².
Câu 17: Vận dụng
Số khối trung bình của các đồng vị
Nguyên tử của nguyên tố oxygen có 3 đồng vị là: ${}_{8}^{16}O$ ; ${}_{8}^{17}O$ ; ${}_{8}^{18}O$ với % số nguyên tử tương ứng là a, b, c. Trong đó a = 15b và a - b = 21c. Số khối trung bình của các đồng vị trên là:
- A. 16,41
- B. 17,40
- C. 17,41.
- D. 16,14.
Hướng dẫn:
Theo đề bài ta có:

$\left\{\begin{matrix} a+b+c=100 \\ a=15b \\ a-b=21c\end{matrix}ight. \Rightarrow \left\{\begin{matrix} a=90 \\ b=6 \\ c=4\end{matrix}ight.$

Số khối trung bình của các đồng vị trên là:

$\overline{A_O}=\frac{90.10+6.17+4.18}{100}=16,14$
Câu 18: Thông hiểu
Giá trị của x1
Nguyên tố Bo có 2 đồng vị bền là ¹¹B (x₁ %) và ¹⁰B (x₂ %), nguyên tử khối trung bình của Bo là 10,8. Giá trị của x₁ % là:
- A. 10,8%.
- B. 89,2%.
- C. 20%.
- D. 80%.
Hướng dẫn:
Nguyên tử khối trung bình của Bo là 10,8

$\overline{A_B}=\frac{11x_1+10x_2}{100}=10,8$ (1)

x₁ + x₂ = 100 (2)

Từ (1) và (2) giải hệ được:

x₁ = 80; x₂ = 20
Câu 19: Thông hiểu
Xác định số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện
Nguyên tử ${}_{35}^{80}Br$ có tổng số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là:
- A. 25 hạt.
- B. 10 hạt.
- C. 15 hạt.
- D. 20 hạt.
Hướng dẫn:
Ta có Z = P = E = 35

⇒ Tổng số hạt mang điện là: 35 + 35 = 70

Số khối A = N + Z = 80 ⇒ N = 45

Tổng số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 70 - 45 = 25 (hạt)
Câu 20: Thông hiểu
Điện tích hạt nhân của nguyên tử neutrogen
Nguyên tử nitrogen có 7 neutron, số khối là 14. Điện tích hạt nhân của nguyên tử neutrogen
- A. -7.
- B. +7.
- C. 7+.
- D. 7-.
Hướng dẫn:
Nguyên tử nitrogen có số proton = số electron = 7.

Điện tích hạt nhân nguyên tử là: +7.
Câu 21: Vận dụng
Số khối A
Biết tổng số hạt p, n, e trong nguyên tử nguyên tố là 155 hạt. Số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 25 hạt. Số khối A là:
- A. 75.
- B. 80.
- C. 90.
- D. 70.
Hướng dẫn:
Theo tổng số hạt: 2Z + N = 115 (1)

Số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 25 hạt

2Z - N = 33 (2)

Giải hệ phương trình (1) và (2) ta được: Z = 35 và N = 45

Số khối A là A = Z + N = 80
Câu 22: Nhận biết
Số nguyên tử
Trong một phân tử HNO₃ có bao nhiêu nguyên tử?
- A. 5.
- B. 3.
- C. 4.
- D. 1.
Hướng dẫn:
Trong một phân tử HNO₃ có 5 nguyên tử
Câu 23: Thông hiểu
Có bao nhiêu loại phân tử O2
Trong tự nhiên, oxygen có 3 đồng vị là¹⁶O,¹⁷O, ¹⁸O. Có bao nhiêu loại phân tử O₂?
- A. 3.
- B. 9.
- C. 12.
- D. 6.
Hướng dẫn:
Có 6 loại phân tử O₂ là: ¹⁶O – ¹⁶O; ¹⁶O – ¹⁷O; ¹⁶O – ¹⁸O; ¹⁷O – ¹⁷O; ¹⁷O – ¹⁸O; ¹⁸O – ¹⁸O;
Câu 24: Thông hiểu
Phát biểu đúng về các đồng vị
Có những phát biểu sau đây về các đồng vị của một nguyên tố hóa học:

(1) Các đồng vị có tính chất hóa học giống nhau.

(2) Các đồng vị có tính chất vật lí khác nhau.

(3) Các đồng vị có cùng số electron ở vỏ nguyên tử.

(4) Các đồng vị có cùng số proton nhưng khác nhau về số khối.

Trong các phát biểu trên, số phát biểu đúng là
- A. 3.
- B. 1.
- C. 2.
- D. 4.
Hướng dẫn:
Cả 4 phát biểu đều đúng
Câu 25: Vận dụng
Tính khối lượng riêng của iron
Bán kính nguyên tử và khối lượng mol nguyên tử iron lần lượt là 1,28 $A_{}^{o}$ và 56 g/mol. Tính khối lượng riêng của iron. Biết rằng trong tinh thể, các tinh thể iron chiếm 74% thể tích, còn lại là phần rỗng.
- A. 5,88 g/cm³.
- B. 7,06 g/cm³.
- C. 7,84 g/cm³.
- D. 3,92 g/cm³.
Hướng dẫn:
Đổi 1,28 $A_{}^{o}$ = 1,28.10 ^-8 cm.

Khối lượng của 1 nguyên tử Fe:

$m_{1\: nguyên\: tử} =\frac{56}{6,02.10^{23} } (gam)$

Thể tích của 1 nguyên tử Fe:

$V_{1\: nguyên\: tử} =\frac{4}{3}\pi r^{3} (gam)$ ≈ $\frac{4}{3}\pi (1,28.10^{-8} )^{3} (gam)$

Khối lượng riêng của iron:

$d=\frac{m_{1nt} }{V_{1nt} }$ ≈ 10,59 (g/cm³)

Do Fe chiếm 74% thể tích trong tinh thể nên khối lượng riêng thực tế của Fe là:

10,59.74:100 = 7,84 (g/cm³)
Câu 26: Vận dụng
Xác định điện tích hạt nhân của Mg và O
Magnesium oxide (MgO) có tổng số hạt mang điện trong hợp chất MgO là 40. Số hạt mang điện trong nguyên tử Mg nhiều hơn số hạt mang điện trong nguyên tử O là 8. Điện tích hạt nhân của Mg và O lần lượt là:
- A. 8 và 12.
- B. 12+ và 8+.
- C. 12 và 8.
- D. +12 và + 8.
Hướng dẫn:
Tổng số hạt mang điện trong hợp chất MgO là 40 nên:

(p_Mg+ e_Mg) + (p_O + e_O) = 40 hay 2p_Mg + 2p_O = 40 (1)

Lại có, số hạt mang điện trong nguyên tử Mg nhiều hơn số hạt mang điện trong nguyên tử O là 8 nên:

(p_Mg+ e_Mg) - (p_O + e_O) = 8 hay 2p_Mg - 2p_O = 8 (2)

Từ (1) và (2) giải hệ phương trình ta được: p_Mg = 12 và p_O = 8.

Vậy điện tích hạt nhân Mg là +12; điện tích hạt nhân O là +8.
Câu 27: Nhận biết
Thành phần không bị lệch hướng trong trường điện
Thành phần nào không bị lệch hướng trong trường điện?
- A. Tia âm cực.
- B. Tia α.
- C. Nguyên tử hydrogen.
- D. Proton.
Hướng dẫn:
Nguyên tử hydrogen trung hòa về điện nên không bị lệch hướng trong trường điện.
Câu 28: Nhận biết
Thí nghiệm phát hiện ra electron
Thí nghiệm phát hiện ra electron là:
- A. Dùng hạt α bắn phá hạt nhân nguyên tử beryllium.
- B. Bắn phá nguyên tử nitrogen bằng chùm hạt α.
- C. Cho các hạt α bắn phá lá vàng mỏng và dùng màn huỳnh quang theo dõi đường đi của hạt α.
- D. Phóng điện giữa hai điện cực có hiệu điện thế 15 kV đặt trong chân không (áp suất khoảng 0,001mmHg).
Hướng dẫn:
Thí nghiệm phát hiện ra electron là phóng điện giữa hai điện cực có hiệu điện thế 15 kV đặt trong chân không (áp suất khoảng 0,001mmHg).
Câu 29: Vận dụng
Tính giá trị của x1% và x2%
Cho 5,85 gam muối NaX tác dụng với dung dịch AgNO₃ dư thu được 14,35 gam kết tủa trắng. Nguyên tố X có hai đồng vị ³⁵X (x₁%) và ³⁷X (x₂%). Vậy giá trị của x₁% và x₂% lần lượt là:
- A. 65% và 35%.
- B. 75% và 25%.
- C. 25% và 75%.
- D. 35% và 65%.
Hướng dẫn:
Khi cho NaX vào AgNO₃ thu được kết tủa AgX

Ta có: NaX + AgNO₃ → AgX ↓ + NaNO₃

Ta có: n_NaX = n_AgX $\Rightarrow$ $\frac{5,85}{23+{\mathrm M}_{\mathrm X}}=\frac{14,35}{108+{\mathrm M}_{\mathrm X}}$

$\Rightarrow$ M_X = 35,5

Nguyên tử khối trung bình của X được tính theo công thức sau:

$35,5=\frac{35.{\mathrm x}_1+37.{\mathrm x}_2}{100}$ (1)

Mặt khác: x₁ + x₂ = 100 (2)

Giải hệ (1) và (2) ta có x₁ = 75 và x₂ = 25
Câu 30: Vận dụng
Xác định công thức của hợp chất MCl2
Hợp chất MCl₂ có tổng số hạt cơ bản là 164. Trong hợp chất, số hạt mang điện nhiều hơn số hoạt không mang điện là 52. Công thức của hợp chất trên là :
- A. FeF₃.
- B. CaCl₂.
- C. AlBr₃.
- D. FeCl₃.
Hướng dẫn:
Vì tổng số hạt là 164 nên:
$\Rightarrow$ (2p + n) + (2.(17.2+18)) = 164
$\Leftrightarrow$ 2p + n = 60 (1)
- Số hạt mang điện nhiều hơn số hoạt không mang điện là 52:
$\Rightarrow$ (2p + 2.17.2) - (n + 2.18) = 52
$\Leftrightarrow$ 2p - n = 20 (2)
Từ (1) và (2) ta có hệ phương trình:
$\left\{\begin{array}{l}2\mathrm p\;+\;\mathrm n\;=\;60\\2\mathrm p\;-\;\mathrm n\;=\;20\end{array}ight.\Rightarrow\mathrm p\;=\;\mathrm e\;=\;\mathrm n\;=\;20$
$\Rightarrow$ M là nguyên tố Ca
$\Rightarrow$ Công thức của hợp chất là CaCl₂.
Câu 31: Vận dụng cao
Tìm khẳng định đúng về A, B, C
A, B, C là các kim loại chuyển tiếp và đều thuộc chu kỳ 4 trong bảng tuần hoàn (Z_A < Z_B < Z_C). Biết rằng tổng số electron lớp ngoài cùng của A, B và C bằng 4; tổng số electron ở lớp ngoài cùng và phân lớp sát ngoài cùng của B là 8. Điều khẳng định nào sau đây về A, B, C là đúng?
- A. Cả A, B, C đều tác dụng được với dung dịch H₂SO₄ loãng làm giải phóng khí H₂.
- B. Tổng số khối: M_A + M_B + M_C = 79.
- C. Công thức oxidecao nhất của A có dạng A₂O₃.
- D. Tổng số electron của B²⁺ và C²⁺ là 51.
Hướng dẫn:
Cấu hình electron của A, B, C có dạng: [Ar]3d^α4s^a4p^b
Do tổng số electron lớp ngoài cùng của A, B, C bằng 4 nên phải có 2 nguyên tố có cấu hình electron lớp ngoài cùng dạng 4s¹ và 1 nguyên tố còn lại 4s²
Vì B có tổng số electron lớp ngoài cùng và phân lớp sát ngoài cùng là 8 nên B có cấu hình: [Ar]3d⁶4s²
Vậy A là: [Ar]3d⁵4s¹ và C là: [Ar]3d¹⁰4s¹
$\Rightarrow$ A: ₂₄Cr; B: ₂₆Fe; C: ₂₉Cu
$\Rightarrow$ số electron của B²⁺là 24; số electron của C²⁺ là 27
$\Rightarrow$ Tổng số electron của B²⁺ và C²⁺ là 51.
Công thức oxide cao nhất của Cr là CrO₃.
Tổng số proton trong A, B, C là: 24 + 26 + 29 = 79 nên tổng số khối của A, B, C > 79
Cu không tác dụng được với dung dịch H₂SO₄ loãng.
Câu 32: Nhận biết
Cấu hình electron của nguyên tử nguyên tố X
Nguyên tố X ở chu kì 3, nhóm IIIA của bảng tuần hoàn. Cấu hình electron của nguyên tử nguyên tố X là
- A. 1s²2s²2p⁶.
- B. 1s²2s²2p⁶3s³.
- C. 1s²2s²2p⁶3s²3p¹.
- D. 1s²2s²2p⁶3s².
Hướng dẫn:
Nguyên tố X ở chu kì 3 ⇒ Có 3 lớp electron.

Nguyên tố X thuộc nhóm IIIA ⇒ Lớp ngoài cùng có 3 electron.

⇒ 1s²2s²2p⁶3s²3p¹
Câu 33: Vận dụng
Xác định nhóm của nguyên tố X, Y
Biết rằng các nguyên tố X, Y lần lượt nằm ở chu kì 3 và 2 trong bảng tuần hoàn. Tổng số electron lớp ngoài cùng trong nguyên tử của nguyên tố X và Y là 12. Ở trạng thái cơ bản số electron p của X nhiều hơn của Y là 8. Vậy X và Y thuộc nhóm nào?
- A. X thuộc nhóm VIIA; Y thuộc nhóm VA.
- B. X thuộc nhóm IVA; Y thuộc nhóm VA.
- C. X thuộc nhóm VIA; Y thuộc nhóm IIIA.
- D. X thuộc nhóm VA; Y thuộc nhóm IIIA.
Hướng dẫn:
X ở chu kì 3, Y ở chu kì 2 ⇒ X có 3 lớp electron, Y có 2 lớp electron, số electron tối đa ở lớp ngoài cùng là 8.
Ở trạng thái cơ bản số electron p của X nhiều hơn của Y là 8:
⇒ p_X − p_Y = 8 (1)
Tổng số electron lớp ngoài cùng của X và Y là 12 ⇒ electron cuối cùng được điền vào phân lớp p và (p_X − 6 + 2) + p_Y + 2 = 12
⇔ p_X + p_Y = 14 (2)
Từ (1) và (2) ta có p_X = 11, p_Y = 3.
Vậy cấu hình của X là: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁵. Vị trí của X trong bảng tuần hoàn: ô 17, nhóm VIIA.
Cấu hình electron của Y là: 1s²2s²2p³. Vị trí của Y trong bảng tuần hoàn: ô 7, nhóm VA.
Câu 34: Nhận biết
Đa số các nguyên tố được xếp theo cột trong bảng tuần hoàn hóa học có
Đa số các nguyên tố được xếp theo cột trong bảng tuần hoàn hóa học có
- A. cấu hình electron khác nhau.
- B. cùng số lớp electron.
- C. tính chất hóa học gần giống nhau.
- D. số electron hóa trị khác nhau.
Hướng dẫn:
Đa số các nguyên tố được xếp theo cột trong bảng tuần hoàn hóa học có tính chất hóa học gần giống nhau do có cấu hình electron tương tự nhau.
Câu 35: Thông hiểu
Xác định các nguyên tố kim loại cùng nhóm
Cho cấu hình electron của các nguyên tố A₁, A₂, A₃, A₄ như sau

A₁ : 1s²2s²2p⁶3s¹

A₂ :1s²2s²2p⁶3s²3p¹

A₃ :1s²2s²2p⁶3s²3p⁶4s²

A₄ :1s²2s²2p⁶3s²

Các nguyên tố kim loại cùng nhóm gồm có
- A. A₁, A₄.
- B. A₂, A₄.
- C. A₁, A₂.
- D. A₃, A₄.
Hướng dẫn:
Các nguyên tố kim loại là các nguyên tố có số electron lớp ngoài cùng là 1, 2, 3 (trừ H, He, B).

Các nguyên tố cùng nhóm là các nguyên tố có cùng số electron hóa trị.

$\Rightarrow$ Có A₃ và X₄ cùng là kim loại thuộc nhóm IIA.
Câu 36: Thông hiểu
Tính tổng số proton trong hạt nhân nguyên tử M và G
Nguyên tố M ở chu kì 3, nhóm IA. Nguyên tố G ở chu kì 2, nhóm VIA. Vậy tổng số proton trong hạt nhân nguyên tử M và G là
- A. 11.
- B. 18.
- C. 8.
- D. 19.
Hướng dẫn:
Nguyên tố M ở chu kì 3, nhóm IA có cấu hình e: 1s²2s²2p⁶3s¹

Nguyên tố G ở chu kì 2, nhóm VIA có cấu hình e: 1s²2s²2p⁴

$\Rightarrow$ Tổng số p = 11 + 8 = 19
Câu 37: Vận dụng
Xác định vị trí của R trong bảng tuần hoàn
Cation R⁺ có cấu hình electron phân lớp ngoài cùng là 3p⁶. Vị trí của R trong bảng tuần hoàn là
- A. Ô thứ 17, nhóm VIIA, chu kỳ 3.
- B. Ô thứ 20, nhóm IIA, chu kỳ 4.
- C. Ô thứ 19, nhóm IA, chu kỳ 4.
- D. Ô thứ 19, nhóm IB, chu kỳ 4.
Hướng dẫn:
Cation R⁺ có cấu hình electron phân lớp ngoài cùng là 3p⁶ $\Rightarrow$ cấu hình e của R⁺ là : 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶
$\Rightarrow$ cấu hình e của R là: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶4s¹
$\Rightarrow$ R thuộc ô thứ 19, nhóm IA, chu kỳ 4.
Câu 38: Nhận biết
Các nguyên tố sắp xếp theo dãy tăng dần điện tích hạt nhân
Các nguyên tố thuộc dãy nào sau đây được sắp xếp theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân?
- A. Fe, Ni, Co.
- B. Br, Cl, I.
- C. C, N, O.
- D. O, Se, S.
Hướng dẫn:
Ta có: Z_C = 6, Z_N = 7, Z_O= 8

$\Rightarrow$ Dãy sắp xếp đúng là: C, N, O.
Câu 39: Vận dụng
Dãy các nguyên tố được sắp xếp theo chiều tăng dần số hiệu nguyên tử
X, Y và Z là các nguyên tố thuộc cùng chu kì của bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học. Oxide của X tan trong nước tạo thành một dung dịch làm quỳ tím hoá đỏ. Y phản ứng với nước tạo thành dung dịch làm quỳ tím hoá xanh. Oxide của Z phản ứng được với cả acid lẫn kiềm. Dãy các nguyên tố được sắp xếp theo chiều tăng dần số hiệu nguyên tử từ trái sang phải là
- A. Y, Z, X.
- B. X, Y, Z.
- C. Z, X, Y.
- D. Y, X, Z.
Hướng dẫn:
- Oxide của X tan trong nước tạo thành dung dịch làm quỳ tím hoá đỏ $\Rightarrow$ Hydroxide của X có tính acid $\Rightarrow$ X là 1 phi kim

- Y phản ứng với nước tạo thành dung dịch làm quỳ tím hoá xanh $\Rightarrow$ Hydroxide của Y có tính base $\Rightarrow$ Y là một kim loại

- Z phản ứng được với cả acid lẫn kiềm và X, Y, Z thuộc cùng 1 chu kì $\Rightarrow$ Tính kim loại giảm dần theo thứ tự Y, Z, X

- Theo bài có X, Y, Z thuộc cùng 1 chu kì. Theo quy luật tuần hoàn, theo chiều tăng dần số hiệu nguyên tử thì tính kim loại tăng dần

$\Rightarrow$ Thứ tự tăng dần số hiệu nguyên tử là Y, Z, X.
Câu 40: Nhận biết
Trong một chu kì của bảng tuần hoàn khi đi từ trái sang phải thì
Trong một chu kì của bảng tuần hoàn khi đi từ trái sang phải thì:
- A. Bán kính nguyên tử giảm dần.
- B. Ái lực điện tử giảm dần.
- C. Độ âm điện giảm dần.
- D. Năng lượng ion hóa giảm dần.
Hướng dẫn:
Trong một chu kì của bảng tuần hoàn khi đi từ trái sang phải thì bán kính nguyên tử giảm dần.