Đề thi giữa học kì 1 Hóa 10 Kết nối tri thức Đề 3

Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Vận dụng cao

Bài kiểm tra này bao gồm 40 câu
Điểm số bài kiểm tra: 40 điểm
Thời gian làm bài: 50 phút
Xem lại kỹ lý thuyết trước khi làm bài
Chuẩn bị giấy và bút để nháp trước khi bắt đầu

Bắt đầu làm bài

50:00

Câu 1: Thông hiểu
Phát biểu luôn đúng về M và L
Cho hai nguyên tố L và M có cùng cấu hình electron lớp ngoài cùng là ns². Phát biểu nào sau đây về M và L luôn đúng?
- A. L và M thuộc cùng một nhóm trong bảng tuần hoàn.
- B. L và M có 2 electron ở ngoài cùng.
- C. L và M đều là những nguyên tố kim loại.
- D. L và M đều là những nguyên tố s.
Hướng dẫn:
- L và M đều là những nguyên tố kim loại $\Rightarrow$ sai vì nguyên tố có cấu hình 1s² là khí hiếm (He).
- L và M thuộc cùng một nhóm trong bảng tuần hoàn $\Rightarrow$ sai vì số thứ tự nhóm được xác định dựa theo số electron hóa trị.
- L và M đều là những nguyên tố s $\Rightarrow$ sai vì nguyên tố có 2 electron lớp ngoài cùng có thế là nguyên tố s hoặc nguyên tố d hoặc nguyên tố f …
Câu 2: Thông hiểu
Nhóm nguyên tố mà nguyên tử của nó có cấu hình electron lớp ngoài cùng 4s1
Nhóm nguyên tố mà nguyên tử của nó có cấu hình electron lớp ngoài cùng 4s¹ là
- A. Na, Cr, Cu.
- B. K, Ca, Cr.
- C. K, Cr, Cu.
- D. K, Ca, Cu.
Hướng dẫn:
Các nguyên tố có cấu hình e lớp ngoài cùng 4s¹ là:

1s²2s²2p⁶3s²3p⁶4s¹ $\Rightarrow$ nguyên tố K

1s²2s²2p⁶3s²3p⁶3d⁵4s¹ $\Rightarrow$ nguyên tố Cr

1s²2s²2p⁶3s²3p⁶3d¹⁰4s¹ $\Rightarrow$ nguyên tố Cu
Câu 3: Nhận biết
Thứ tự tăng dần tính acid
Dãy nào sau đây sắp xếp theo thứ tự tăng dần tính acid?
- A. Al₂O₃; P₂O₅; SO₃; Cl₂O₇.
- B. P₂O₅; SO₃; Al₂O₃; Cl₂O₇.
- C. Al₂O₃; SO₃; P₂O₅; Cl₂O₇.
- D. Cl₂O₇; Al₂O₃; SO₃; P₂O₅.
Hướng dẫn:
₁₃ Al, ₁₅P, ₁₆S, ₁₇Cl cùng thuộc chu kì 2.

Trong một chu kì, theo chiều tăng điện tích hạt nhân, tính acid của oxide cao nhất có xu hướng tăng dần

⇒ Thứ tự tăng dần tính acid là: Al₂O₃; P₂O₅; SO₃; Cl₂O₇
Câu 4: Vận dụng
Số nguyên tử đồng vị 37Cl
Trong tự nhiên Chlorine có 2 đồng vị bền là $_{17}^{35}Cl \: và\: _{17}^{37}Cl$ , có nguyên tử khối trung bình là 35,5. Số nguyển tử đồng vị $\: _{17}^{37}Cl$ có trong 7,3 gam HCl (với hydrogen là đồng vị ¹H) là bao nhiêu?
- A. 3,01.10²².
- B. 9,03.10²².
- C. 6,02.10²³.
- D. 1,505.10²².
Hướng dẫn:
Gọi tỉ lệ % số nguyên tử đồng vị ³⁵Cl và ³⁷Cl lần lượt là x, y ta có:
x + y = 100 (1)
Nguyên tử khối trung bình là 35,5
$\overline{A_{Cl}}=\frac{35x+37y}{100}=35,5$ (2)
Từ (1) và (2) giải hệ phương trình:
x = 75%; y = 25%
M_HCl = 1 + 35,5 = 36,5 gam/mol
⇒ n_HCl = 7,3 : 36,5 = 0,2 mol
⇒ n_Cl = 0,2 mol ⇒ n_³⁷Cl = 0,2.25% -0,05 mol
Số nguyên tử $\: _{17}^{37}Cl$ là:
6,02.10²³.0,05 = 3,01.10²² nguyên tử
Câu 5: Thông hiểu
Số phân tử hydrochloric HCl
Có các đồng vị sau: $_{1}^{1}H;\: _{1}^{2}H\: ; _{17}^{35}Cl ; \: _{17}^{37}Cl$ . Có thể tạo ra số phân tử hydrochloric HCl là:
- A. 4.
- B. 2.
- C. 6.
- D. 3.
Hướng dẫn:
Có thể tạo ra các phân tử là:

$_{1}^{1}H _{17}^{35}Cl;\: _{1}^{2}H\: _{17}^{35}Cl;\: _{1}^{2}H\: _{17}^{37}Cl ; \: _{1}^{1}H_{17}^{37}Cl$
Câu 6: Nhận biết
Phát biểu đúng về cấu tạo nguyên tử
Phát biểu đúng về cấu tạo nguyên tử là phát biểu nào dưới đây?
- A. Nguyên tử được cấu tạo bởi chùm hạt mang điện tích âm gọi là electron.
- B. Nguyên tử cấu tạo bởi hạt nhân proton và vỏ electron.
- C. Nguyên tử cấu tạo bởi các điện tử mang điện dương
- D. Nguyên tử cấu tạo bởi hạt nhân mang điện dương và lớp vỏ electron mang điện âm.
Hướng dẫn:
Nguyên tử cấu tạo bởi hạt nhân mang điện dương và lớp vỏ electron mang điện âm
Câu 7: Vận dụng
Cấu hình electron của ion Y-
Tổng số hạt cơ bản của nguyên tử Y là 52, số hạt không mang điện nhiều hơn số hạt mang điện âm là 1 hạt. Cấu hình electron của ion Y^- là cấu hình nào dưới đây?
- A. 1s²2s²2p⁶3s²3p⁴.
- B. 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶.
- C. 1s²2s²2p⁶3s²3p⁵.
- D. 1s²2s²2p⁶3p⁵.
Hướng dẫn:
Tổng số hạt cơ bản của nguyên tử Y là 52

2p + n = 52 (vì p = e)

Số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện âm là 1 hạt

n - p = 1 (vì p = e)

Giải hệ phương trình (1) và (2)

p = 17 và n = 18

Ta có p = e = 17

Cấu hình của nguyên tử Y là: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁵

Cấu hình electron của ion Y^-: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶
Câu 8: Vận dụng
Tính số khối của X3
Nguyên tố X có 3 đồng vị là X₁ chiếm 92,23%, X₂ chiếm 4,67% và X₃ chiếm 3,1%. Tổng số khối của 3 đồng vị bằng 87. Số neutron trong X₂ nhiều hơn X₁ là 1 hạt. Nguyên tử khối trung bình của X là 28,0855. Số khối của X₃ là
- A. 28.
- B. 30.
- C. 29.
- D. 31.
Hướng dẫn:
Nguyên tử khối trung bình của X là 28,0855:

$\Rightarrow$ $\overline{\mathrm A}$ = 92,23%.X₁ + 4,67%.X₂ + 3,1%.X₃ = 28,0855 (1)

Tổng số khối = X₁ + X₂ + X₃ = 87 (2)

Theo bài ra ta có: X₁ + 1 = X₂ (3)

Giải hệ phương trình (1), (2) và (3) $\Rightarrow$ X₁ = 28; X₂ = 29; X₃= 30
Câu 9: Nhận biết
Tính kim loại thay đổi theo chiều
Dãy các nguyên tố nhóm IIA gồm: Mg (Z = 12), Ca (Z = 20), Sr (Z = 38), Ba (Z = 56). Từ Mg đến Ba, theo chiều tăng của điện tích hạt nhân, tính kim loại thay đổi theo chiều
- A. Tăng dần.
- B. Tăng rồi giảm.
- C. Giảm dần.
- D. Giảm rồi tăng.
Gợi ý:
Các kim loại Mg (Z = 12), Ca (Z = 20), Sr (Z = 38), Ba (Z = 56) đều thuộc nhóm IIA.
Lại có: Trong một nhóm A, theo chiều tăng của điện tích hạt nhân, tính kim loại tăng dần.
Câu 10: Nhận biết
Công thức oxide ứng với hóa trị cao nhất
X là nguyên tố nhóm IVA. Công thức oxide ứng với hóa trị cao nhất của X là
- A. X₂O₃.
- B. XO.
- C. XO₂.
- D. X₂O.
Hướng dẫn:
Các nguyên tố thuộc nhóm IA đến VIIA (trừ fluorine) có hóa trị cao nhất trong hợp chất với oxygen đúng bằng số thứ tự nhóm.

X là nguyên tố nhóm IVA. Công thức oxide ứng với hóa trị cao nhất của X là XO₂.
Câu 11: Nhận biết
Kích thước của hạt nhân so với kích thước của nguyên tử
Khẳng đỉnh nào sau đây là đúng khi so sánh kích thước của hạt nhân so với kích thước của nguyên tử?
- A. Hạt nhân có kích thước bằng một nửa nguyên tử.
- B. Kích thước hạt nhân rất nhỏ so với nguyên tử.
- C. Hạt nhân có kích thước bằng 2/3 kích thước nguyên tử.
- D. Hạt nhân chiếm gần như toàn bộ kích thước nguyên tử.
Hướng dẫn:
Kích thước hạt nhân rất nhỏ so với kích thước nguyên tử.
Câu 12: Vận dụng
Công thức hợp chất khí với hydrogen
Oxide ứng với hóa trị cao nhất của hai nguyên tố X và Y đều có dạng RO₂. Hợp chất khí với hydrogen của X chứa 25% hydrogen về khối lượng, còn hợp chất khí với hydrogen của Y chứa 87,5% Y về khối lượng. Công thức hợp chất khí với hydrogen của các nguyên tố X và Y lần lượt là
- A. CH₄, SiH₄.
- B. H₂S, SiH₄.
- C. HCl, SiH₄.
- D. CH₄, H₂S.
Hướng dẫn:
Oxide ứng với hóa trị cao nhất của hai nguyên tố X và Y đều có dạng RO₂

Vậy công thức hợp chất khí với hydrogen của X và Y có dạng XH₄ và YH₄.

Ta có:

$\frac{X}{4} =\frac{75}{25}$ ⇒ X = 12 ⇒ X là ₆C (Carbon)

Công thức hợp chất khí với hydrogen của X là CH₄.

$\frac{Y}{4} =\frac{87,5}{12,5}$ ⇒ X = 28 ⇒ X là ₁₄Si (silicon)

Công thức hợp chất khí với hydrogen của D là SiH₄.
Câu 13: Vận dụng
Số proton của nguyên tử X
Cho nguyên tử X có tổng số hạt là 82, trong đó hạt mang điện âm ít hơn số hạt không mang điện là 4 hạt. Số proton của nguyên tử X là bao nhiêu?
- A. 27.
- B. 26.
- C. 30.
- D. 29.
Hướng dẫn:
Tổng số hạt là 82
2p + n = 82 (số p = e) (1)
Hạt mang điện âm ít hơn số hạt không mang điện
n - p = 4 (số p = số e) (2)
Từ (1) và (2) ta được:
n = 30
p = 26
Vậy số hạt proton của nguyên tử X là 26
Câu 14: Thông hiểu
Tính số phát biểu đúng về nitrogen
Nitrogen (N) là nguyên tố thuộc nhóm VA, chu kì 2 của bảng tuần hoàn. Cho các phát biểu sau:

(a) Nguyên tử N có 2 lớp electron và có 5 electron lớp ngoài cùng.

(b) Công thức oxide cao nhất của N có dạng NO₂ và là acidic oxide.

(c) Nguyên tố N có tính phi kim mạnh hơn nguyên tố O (Z = 8).

(d) Hydroxide ứng với oxide cao nhất của N có dạng HNO₃ và có tính acid.

Số phát biểu đúng là
- A. 4.
- B. 2.
- C. 1.
- D. 3.
Hướng dẫn:
Các phát biểu đúng: a, d.

Ta có cấu hình electron N (Z = 7): 1s²2s²2p³

(b) sai vì công thức oxide cao nhất của N có dạng N₂O₅.

(c) Sai vì N và O cùng chu kì. Trong cùng chu kì theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân tính phi kim tăng dần nên tính phi kim O mạnh hơn N.
Câu 15: Nhận biết
Số lớp electron của nguyên tử các nguyên tố thuộc chu kì 5
Nguyên tử các nguyên tố thuộc chu kỳ 5 có số lớp electron trong nguyên tử là:
- A. 5.
- B. 4.
- C. 6.
- D. 3.
Gợi ý:
Trong bảng tuần hoàn, số thứ tự của chu kì bằng số lớp electron của nguyên tử các nguyên tố trong chu kì.
Câu 16: Nhận biết
Phát biểu đúng
Chọn phát biểu đúng?
- A. Khối lượng riêng của hạt nhân lớn hơn khối lượng riêng của nguyên tử.
- B. Trong nguyên tử, các hạt, p, n, e xếp khít nhau thành một khối bền chặt.
- C. Bán kính nguyên tử bằng bán kính hạt nhân.
- D. Bán kính nguyên tử bằng tổng bán kính e, p, n.
Hướng dẫn:
Khối lượng riêng của hạt nhân lớn hơn khối lượng riêng của nguyên tử.
Câu 17: Thông hiểu
Số phát biểu sai
Cho các phát biểu sau

(1) Điện tích của proton và electron có cùng độ lớn nhưng ngược dấu.

(2) Có những nguyên tử không chứa neutron nào.

(3) Một số nguyên tử không có bất kì proton nào.

(4) Điện tích của proton và neutron có cùng độ lớn nhưng ngược dấu.

(5) Trong nguyên tử, số hạt proton luôn bằng số hạt electron.

Số phát biểu sai:
- A. 4.
- B. 1.
- C. 2.
- D. 3.
Hướng dẫn:
Phát biểu (3) và (4) sai

(3) Một số nguyên tử không có bất kì proton nào.

Các nguyên tử đều có proton

(4) Điện tích của proton và neutron có cùng độ lớn nhưng ngược dấu.

Neutron không mang điện tích
Câu 18: Thông hiểu
Xác định loại nguyên tố và tính chất của X
Cho cấu hình electron của nguyên tử X: 1s²2s²2p⁵. X là nguyên tố nào và có tính chất gì?
- A. X là nguyên tố s và có tính kim loại.
- B. X là nguyên tố s và có tính phi kim.
- C. X là nguyên tố p và có tính kim loại.
- D. X là nguyên tố p và có tính phi kim.
Hướng dẫn:
- X là nguyên tố p vì electron cuối cùng được điền vào phân lớp p.
- X thuộc nhóm A có 7 electron lớp ngoài cùng nên X là phi kim.
Câu 19: Thông hiểu
Số hạt mang điện nhiều hơn số hạt mang điện trong phân tử H2SO4
Trong phân tử H₂SO₄ tổng số hạt mang điện nhiều hơn tổng số hạt không mang điện là: (Cho $_{1}^{1}H;\: _{16}^{32}S\: ; _{8}^{16}O$ )
- A. 52 hạt.
- B. 53 hạt.
- C. 51 hạt.
- D. 54 hạt.
Hướng dẫn:
Số hạt mang điện trong phân tử H₂SO₄là:

2.2Z_H + 2Z_S + 4.2Z_O = 2.2 + 2.16 + 4.2.8 = 100

Số hạt không mang điện trong phân tử H₂SO₄là:

2.(A_H-Z_H) + (A_S - Z_S) + 4(A_O - Z_O)

= 2.(1-1) + (32-16) + 4.(16-8) = 48

Trong phân tử KNO₃ số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 100 - 48 = 52
Câu 20: Thông hiểu
Vị trí của nguyên tố X trong bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học
Cấu hình electron của ion X³⁺ là 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶3d⁵. Trong bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học, nguyên tố X thuộc
- A. Chu kì 4, nhóm VIIIA.
- B. Chu kì 4, nhóm IIA.
- C. Chu kì 4, nhóm VIIIB.
- D. Chu kì 3, nhóm VIB.
Hướng dẫn:
X³⁺: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶3d⁵
Vì nguyên tử X mất 3e tạo thành ion X³⁺
$\Rightarrow$ Cấu hình X: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶3d⁶4s²
$\Rightarrow$ X thuộc chu kì 4, nhóm VIIIB.
Câu 21: Nhận biết
Nhóm nguyên tử thuộc cùng 1 nguyên tố
Nhóm các nguyên tử nào dưới đây thuộc cùng một nguyên tố hóa học?
- A. $_{15}^{31}M ;_{15}^{32}Z .$
- B. ${}_7^{14}X;{}_8^{16}Y.$
- C. ${}_8^{16}A;{}_{16}^{32}T .$
- D. ${}_{10}^{22}D ;{}_{11}^{22}Q .$
Hướng dẫn:
$_{31}^{15}M ;_{32}^{15}Z .$ thuộc cùng một nguyên tố hóa học do có cùng số hiệu nguyên tử Z là 15.
Câu 22: Thông hiểu
Điện tích hạt nhân
Nguyên tử X có 19 proton và 20 neutron thì điện tích hạt nhân của nguyên tử X là bao nhiêu.
- A. -19.
- B. -20.
- C. +20.
- D. +19.
Hướng dẫn:
Nguyên tử X có 19 proton điện tích hạt nhân của nguyên tử X +19
Câu 23: Vận dụng cao
Xác định công thức phân tử của X
Chất X có công thức phân tử ABC (với A, B, C là kí hiệu của 3 nguyên tố). Tổng số hạt mang điện và không mang điện trong phân tử X là 82, trong đó số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 22, hiệu số khối giữa B và C gấp 10 lần số khối của A, tổng số khối của B và C gấp 27 lần số khối của A. Công thức phân tử của X là?
- A. KClO.
- B. HClO₂.
- C. HClO.
- D. NaClO.
Hướng dẫn:
Gọi tổng số proton và neutron của phân tử X là p, n. Ta có hệ:
$\left\{\begin{array}{l}2\mathrm p\;+\;\mathrm n\;=\;82\\2\mathrm p\;-\;\mathrm n\;=\;22\end{array}ight.\Rightarrow\left\{\begin{array}{l}\mathrm p\;=\;26\\\mathrm n\;=\;30\end{array}ight.$
Gọi tổng số khối của A, B, C lần lượt là a, b, c. Ta có hệ:
$\left\{\begin{array}{l}\mathrm b\;-\;\mathrm c\;=\;10\mathrm a\\\mathrm b\;+\;\mathrm c\;=\;27\mathrm a\\\mathrm a\;+\;\mathrm b\;+\;\mathrm c\;=\;26\;+\;30\end{array}ight.\Rightarrow\left\{\begin{array}{l}\mathrm a\;=\;2\\\mathrm b\;=\;37\\\mathrm c\;=\;17\end{array}ight.$
A có số khối là 2 $\Rightarrow$ p_A + n_A = 2, mà p_A, n_A là các số nguyên dương
$\Rightarrow$ p_A = 1 (H)
B có số khối là 37 $\Rightarrow$ p_B + n_B = 37
Luôn có: p_B ≤ n_B ≤ 1,5p_B $\Rightarrow$ 2p_B ≤ p_B + n_B = 37 ≤ 2,5p_B
$\Rightarrow$ 14,8 ≤ p_B ≤ 18,5
Suy ra: p_B = 15 (P), 16 (S), 17 (Cl)
C có số khối là 17 $\Rightarrow$ p_C + n_C = 37
Luôn có p_C ≤ n_C ≤ 1,5p_C; 2p_C ≤ p_C + n_C = 17 ≤ 2,5p_C
$\Rightarrow$ 6 ≤ p_C ≤ 8,5 $\Rightarrow$ p_C = 7 (N), 8 (O)
Để chất X có công thức ABC thì X có công thức là HClO.
Câu 24: Nhận biết
Nguyên tố Y có tính chất
Nguyên tử của nguyên tố Y có cấu hình electron phân lớp ngoài cùng là 3d¹⁰4s1. Nguyên tố Y có tính chất gì sau đây?
- A. Á kim.
- B. Kim loại.
- C. Khí hiếm.
- D. Phi kim.
Hướng dẫn:
+ Nguyên tố mà nguyên tử đủ 8 electron lớp ngoài cùng là khí hiếm (trừ He).

+ Nguyên tố mà nguyên tử có 1, 2, 3 electron lớp ngoài cùng thường là nguyên tố kim loại.

+ Nguyên tố mà nguyên tử có 5, 6, 7 electron lớp ngoài cùng thường là nguyên tố phi kim.

Nguyên tố Y là kim loại nên có tính chất kim loại
Câu 25: Nhận biết
Dữ kiện trong kết quả thí nghiệm của Rutherford chứng minh nguyên tử có cấu tạo rỗng
Dữ kiện nào trong kết quả thí nghiệm của Rutherford chứng minh nguyên tử có cấu tạo rỗng?
- A. Tất cả các hạt α không không chuyển động theo đường thẳng
- B. Các hạt α di chuyển không theo một quy luật nhất định.
- C. Hầu hết các hạt α đều xuyên thẳng qua lá vàng.
- D. Hạt α không di chuyển.
Hướng dẫn:
Kết quả thí nghiệm của Rutherford chứng minh nguyên tử có cấu tạo rỗng là hầu hết các hạt α đều xuyên thẳng qua lá vàng.
Câu 26: Nhận biết
Số electron hóa trị của chlorine
Nguyên tố chlorine (Z = 17) thuộc nhóm VIIA, có số electron hóa trị là
- A. 7.
- B. 1.
- C. 3.
- D. 5.
Hướng dẫn:
Đối với các nguyên tố nhóm A, số electron hóa trị cũng chính là số electron ở lớp ngoài cùng.

Nguyên tố chlorine ở nhóm VIIA, có số electron hóa trị là 7.
Câu 27: Thông hiểu
Điện tích hạt nhân của X
Tổng số hạt cơ bản trong nguyên tử của nguyên tố X là 40. Điện tích hạt nhân của X là:
- A. 14.
- B. +13.
- C. 13+.
- D. 13.
Hướng dẫn:
Tổng hạt = p + e + n = 40 => n = 40 – 2p

Điều kiện bền của nguyên tử: số p ≤ số n ≤ 1,5.số p

⇒p ≤ 40 – 2p ≤ 1,5p => 11,42 ≤ p ≤ 13,33

⇒ p = 12 hoặc p = 13

Với p = 12 ⇒ n = 16 ⇒ A = 28 (loại vì Si có A = 28 nhưng p = 14)

Với p = 13 ⇒ n = 14 => A = 27 (Al)

Ta có số điện tích hạt nhân = số p = 13

Vậy điện tích hạt nhân của X là +13
Câu 28: Vận dụng
Xác định tổng số e trong phân tử XY và X3Y4
Tổng số electron phân tử X₂Y₃ là 76 trong đó số proton của X nhiều hơn Y là 28. Tổng số electron trong các phân tử XY và X₃Y₄ lần lượt là:
- A. 34 và 110.
- B. 68 và 96.
- C. 68 và 110.
- D. 34 và 96.
Hướng dẫn:
Trong hợp chất X₂Y₃

Tổng số electron phân tử X₂Y₃ là 76

2Z_X + 3Z_Y= 76 (1)

Số proton của X nhiều hơn Y là 28

2Z_X- 3Z_Y = 28 (2)

Giải hệ (1) và (2) ta được:

Z_X= 26 (X là Fe)

Z_Y = 8 (Y là O)

Số electron trong FeO = 26 + 8 = 34

Số electron trong Fe₃O₄ = 26.3 + 8.4 = 110
Câu 29: Thông hiểu
Vị trí của nguyên tố M trong bảng tuần hoàn
Nguyên tử của nguyên tố M tạo được cation M²⁺ có cấu hình electron ở phân lớp ngoài cùng là 2p⁶. Vị trí của nguyên tố M trong bảng tuần hoàn là vị trí nào sau đây?
- A. Ô số 11 chu kì 3 nhóm IA.
- B. Ô số 13 chu kì 3 nhóm IIIA.
- C. Ô số 12 chu kì 3 nhóm IIA.
- D. Ô số 14 chu kì 3 nhóm IVA.
Hướng dẫn:
Ta có:
M + 2e → M²⁺
$\Rightarrow$ Cấu hình electron phải là 1s²2s²2p⁶3s² và ở ô số 12 chu kì 3 nhóm IIA.
Câu 30: Vận dụng
Tìm số đơn vị điện tích hạt nhân của nguyên tử Z
Nguyên tử của nguyên tố Z được cấu tạo bởi 36 hạt. Trong hạt nhân, hạt mang điện bằng số hạt không mang điện. Số đơn vị điện tích hạt nhân Z là:
- A. 15.
- B. 10.
- C. 12.
- D. 11.
Hướng dẫn:
Gọi số hạt proton, electron và nơtron lần lượt là p, e và n.

Ta có:

$\left\{\begin{array}{l}\mathrm p\;=\;\mathrm e\\\mathrm p\;+\;\mathrm e\;+\;\mathrm n\;=\;36\\\mathrm p\;=\;\mathrm n\end{array}ight.$

$\Rightarrow$ p = e = n = 12

$\Rightarrow$ Số đơn vị điện tích hạt nhân Z = Số proton = 12.
Câu 31: Thông hiểu
Nguyên tử nguyên tố luôn nhường 2e trong các phản ứng hóa học
Nguyên tử của nguyên tố nào sau đây luôn nhường 2 electron trong các phản ứng hóa học?
- A. O (Z = 8).
- B. Mg (Z = 12).
- C. Na (Z = 11).
- D. Cl (Z = 17).
Hướng dẫn:
Cấu hình e của các nguyên tử các nguyên tố:

Mg: 1s²2s²2p⁶3s² $\Rightarrow$ dễ nhường 2e

Na: 1s²2s²2p⁶3s¹ $\Rightarrow$ dễ nhường 1e

Cl: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁵ $\Rightarrow$ dễ nhận 1e

O: 1s²2s²2p⁴ $\Rightarrow$ dễ nhận 2e
Câu 32: Vận dụng
Khối lượng mảnh Cu
Mảnh copper có 2 mol Cu, biết Cu có hai đồng vị $_{29}^{63}Cu$ và $_{29}^{65}Cu$ với phần trăm tương ứng lần lượt là 75% và 25%. Khối lượng mảnh Cu là:
- A. 128 gam.
- B. 127,65 gam.
- C. 127,5 gam.
- D. 127 gam.
Hướng dẫn:
Ta có nguyên tử khối trung bình của copper là:

$\overline{A_{Cu}}=\frac{63.75+65.25}{100}=63,5$

Khối lượng mảnh Cu là:

m_Cu = 2.63,5 = 127 gam
Câu 33: Nhận biết
Số electron tối đa trong lớp 3
Số electron tối đa trong lớp 3 là bao nhiêu?
- A. 18.
- B. 32.
- C. 2.
- D. 10.
Hướng dẫn:
Lớp thứ 3 có 3 phân lớp là 3s, 3p, 3d

Số e tối đa trên các phân lớp là: s (2e), p(6e) d(10e)

Số e tối đa trong lớp thứ 3 là: 2 + 6 + 10 = 18
Câu 34: Vận dụng
Xác định cấu hình electron của nguyên tử nguyên tố M
Trong ion M^3- có tổng số hạt là 49, trong đó số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 17. Cấu hình electron của nguyên tử nguyên tố M là
- A. 1s²2s²2p³.
- B. 1s²2s²2p⁶3s²3p³.
- C. 1s²2s²2p⁶3s².
- D. 1s²2s²2p⁶3s²3p¹.
Hướng dẫn:
Trong ion M^3- có tổng số hạt là 49 => trong nguyên tử M có tổng số hạt = 49 – 3 = 46

$\Rightarrow$ p + e + n = 2p + n = 46 (1)

Trong ion M^3-, số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 17

$\Rightarrow$ p + e + 3 – n = 17

$\Rightarrow$ 2p – n = 14 (2)

Từ (1) và (2) $\Rightarrow$ p = e = 15 và n = 16

$\Rightarrow$ Cấu hình e của M là: 1s²2s²2p⁶3s²3p³
Câu 35: Nhận biết
Đặc điểm xác định nguyên tố nhóm A hoặc nhóm B
Nguyên tố nhóm A hoặc nhóm B được xác định dựa vào đặc điểm nào sau đây?
- A. Nguyên tố s, nguyên tố p hoặc nguyên tố d, nguyên tố f.
- B. Tổng số electron trên lớp ngoài cùng.
- C. Tổng số electron trên phân lớp ngoài cùng.
- D. Số hiệu nguyên tử của nguyên tố đó.
Hướng dẫn:
Nguyên tố nhóm A là các nguyên tố s hoặc nguyên tố p.
Nguyên tố nhóm B là các nguyên tố d hoặc nguyên tố f.
Do vậy đặc điểm sắp xếp là dựa vào nguyên tố s, nguyên tố p hoặc nguyên tố d, nguyên tố f.
Câu 36: Nhận biết
Đại lượng của nguyên tố hóa học biến thiên tuần hoàn
Đại lượng nào của nguyên tố hóa học biến thiên tuần hoàn?
- A. Số lớp electron và số electron ở lớp ngoài cùng của nguyên tử.
- B. Số electron ở lớp ngoài cùng của nguyên tử.
- C. Nguyên tử khối.
- D. Điện tích hạt nhân và số electron của nguyên tử.
Hướng dẫn:
Số electron ở lớp ngoài cùng của nguyên tử biến thiên tuần hoàn.
Câu 37: Vận dụng
Tính bán kính nguyên tử gần đúng của iron
Giả thiết trong tinh thể, các nguyên tử iron là những hình cầu chiếm 75% thể tích tinh thể, phần còn lại là các khe rỗng giữa các quả cầu, cho khối lượng nguyên tử của iron là 55,85 ở 20^oC. Khối lượng riêng của iron là 7,78 g/cm³. Cho V_hc = 4r³/3. Bán kính nguyên tử gần đúng
của iron là :
- A. 1,97.10^-8 cm.
- B. 1,92.10^-8 cm.
- C. 1,44.10^-8 cm.
- D. 1,29.10^-8 cm.
Hướng dẫn:
1 mol Fe có thể tích:
${\mathrm V}_{\mathrm{Fe}}=\frac{55,85}{7,87}=7,097\;\mathrm{cm}^3$
Thể tích của 1 nguyên tử Fe:
${\mathrm V}_{\mathrm{Fe}}=\frac{7,097.0,75}{6,023.10^{23}}=8,48.10^{-24}$
Bán kính nguyên tử:
$\mathrm r\;=\sqrt[3]{\frac{3.{\mathrm V}_{\mathrm{Fe}}}{4\mathrm\pi}}=1,29.10^{-8}$
Câu 38: Thông hiểu
Cấu hình e giống cấu hình e của nguyên tử Ne
Ion nào dưới đây có cấu hình electron giống cấu hình electron của nguyên tử Ne?
- A. S²⁻.
- B. Ca⁺.
- C. K⁺.
- D. Mg²⁺.
Hướng dẫn:
Cấu hình e của Ne: 1s²2s² 2p⁶

Cấu hình e của ion Mg²⁺: 1s²2s²2p⁶
Câu 39: Nhận biết
Nhóm nguyên tố bắt đầu hầu hết các chu kì
Hầu hết các chu kì trong bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học đều bắt đầu bằng
- A. halogen.
- B. khí hiếm.
- C. kim loại kiềm thổ.
- D. kim loại kiềm.
Hướng dẫn:
Hầu hết các chu kì trong bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học đều bắt đầu bằng kim loại kiềm.
Câu 40: Vận dụng
Kí hiệu của nguyên tử X
Tổng số hạt cơ bản của một nguyên tử X là 22. X có kí hiệu nguyên tử như thế nào?
- A. ${}_8^{16}O.$
- B. ${}_8^{17}O.$
- C. ${}_7^{14}N.$
- D. ${}_7^{15}N.$
Hướng dẫn:
Tổng hạt = p + e + n = 22 ⇒ n = 22 – 2p

Điều kiện bền của nguyên tử: số p ≤ số n ≤ 1,5.số p

⇒ p ≤ 22 – 2p ≤ 1,5p ⇒ 6,29 ≤ p ≤ 7,33

⇒ p = 6 hoặc p = 7

Với p = 6 ⇒ n = 10 ⇒ A = 16 (loại vì C có A = 12)

Với p = 7 ⇒ n = 8 ⇒ A = 15 (N)

X có kí hiệu nguyên tử là ${}_7^{15}N.$