"Thêm yêu Hà Nội vắng đầy cả em". (Tế Hanh, Hà Nội vắng em)
Quy tắc ngôn ngữ là những chuẩn mực || yêu cầu || quy định chung về cách phát âm, dùng từ, cụm từ, cấu tạo câu, dấu câu,... được mọi người trong cộng đồng thống nhất || đồng ý || chấp nhận sử dụng để đảm bảo giao tiếp || trò chuyện || trao đổi hiệu quả. Thông thường, trong giao tiếp, chúng ta phải đúng các quy tắc này. Tuy vậy, trong một số trường hợp, người nói và người viết vẫn có thể phá vỡ || lách luật || từ chối có chủ ý || ý kiến || quan điểm một số quy tắc để thể hiện những sự vật, hiện tượng, cảm xúc, nhận xét đặc biệt, nhằm tăng cường giao tiếp.
Quy tắc ngôn ngữ là những chuẩn mực || yêu cầu || quy định chung về cách phát âm, dùng từ, cụm từ, cấu tạo câu, dấu câu,... được mọi người trong cộng đồng thống nhất || đồng ý || chấp nhận sử dụng để đảm bảo giao tiếp || trò chuyện || trao đổi hiệu quả. Thông thường, trong giao tiếp, chúng ta phải đúng các quy tắc này. Tuy vậy, trong một số trường hợp, người nói và người viết vẫn có thể phá vỡ || lách luật || từ chối có chủ ý || ý kiến || quan điểm một số quy tắc để thể hiện những sự vật, hiện tượng, cảm xúc, nhận xét đặc biệt, nhằm tăng cường giao tiếp.
"Chị thản nhiên mối tình đầu
Thản nhiên em nhận bã trầu về têm".
(Đoàn Thị Lam Luyến - Chồng chị, chồng em)
“Đêm hậu phương tôi nhớ vùng bàn đạp
Nỗi nhớ không sao nói nổi thành lời”
(Lê Đình Cánh)
“Bàn đạp”: Bộ phận trực tiếp chịu lực của bàn chân con người trong các máy thô sơ, từ đó dẫn động các bộ phận khác qua các cơ cấu truyền động.
Ở đây, "bàn đạp" còn có nghĩa chỉ “nơi được dùng làm điểm tựa để tiến công nơi khác hoặc để làm việc gì”.
“Đêm trăng thanh, anh mới hỏi nàng
Tre non đủ lá, đan sàng nên chăng?”
(Ca dao)
- “tre non đủ lá”: chỉ cô gái đã đến tuổi xây dựng gia đình;
- “đan sàng”: lấy chồng, kết hôn.
"Đã tan tác những bóng thù hắc ám
Đã sáng lại trời thu tháng Tám".
(Tố Hữu - Ta đi tới)
Để nhận ra những hiện tượng phá vỡ quy tắc ngôn ngữ thông thường trong sáng tác văn học || văn hóa || văn chương, phải nắm vững những quy ước || chú ý || nguyên tắc ngôn ngữ có tính chuẩn mực || chuẩn hóa || tiêu chuẩn của tiếng Việt, đồng thời phải biết thực hiện việc đối chiếu || đối lập || so sánh, so sánh các phương án sử dụng khác nhau.
Để nhận ra những hiện tượng phá vỡ quy tắc ngôn ngữ thông thường trong sáng tác văn học || văn hóa || văn chương, phải nắm vững những quy ước || chú ý || nguyên tắc ngôn ngữ có tính chuẩn mực || chuẩn hóa || tiêu chuẩn của tiếng Việt, đồng thời phải biết thực hiện việc đối chiếu || đối lập || so sánh, so sánh các phương án sử dụng khác nhau.
- Lắt léo cành thông cơn gió thốc; Mấy chùm trước giậu hoa năm ngoái: Hình thức đảo ngữ.
- Vừa thoáng tiếng còi tàu - Lòng đã Nam đã Bắc: Cung cấp nét nghĩa mới cho từ ngữ.
"Ngẩng đầu ngắm mãi chưa xong nhớ
Hoa bưởi thơm rồi: đêm đã khuya".
(Xuân Diệu)
"Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều" (Xuân Diệu, Vội vàng)
"Dù ai nói ngả nói nghiêng - Lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân": Tách từ "ngả nghiêng" thành "ngả" và "nghiêng".