Luyện tập Ankan (Tiết 1)

Công thức tổng quát của alkane là C_nH_2n+2 (n 1)

C₁₀H₂₂ thuộc dãy đồng đẳng ankan với n = 10.

 Độ bất bão hòa k = số liên kết π + số vòng = (6.2 + 2 - 14) / 2 = 0

Phân tử không có chứa liên kết π hoặc 1 vòng ⇒ Phân tử chỉ chứa liên kết đơn

Hexane C₆H₁₄ có 5 đồng phân mạch carbon:

CH₃-CH₂-CH₂-CH₂-CH₂-CH₃

CH₃-CH(CH₃)-CH₂-CH₂-CH₃

CH₃-CH₂-CH(CH₃)-CH₂-CH₃

(CH₃)₂CH-CH(CH₃)₂

(CH₃)₃C-CH₂-CH₃

Tên gọi: số chỉ vị trí nhánh - tên nhánh + tênalkane mạch chính.

Đánh số mạch carbon: C¹H₃-C²H(CH₃)-C³H₂-C⁴H₂-C⁵H₃

Tên gọi: 2-methylpentane.

Tên theo danh pháp thay thế của alkane mạch phân nhánh:

 Số chỉ vị trí mạch nhánh-tên nhánh-tên alkane mạch chính

• Chọn mạch dài nhất, có nhiều nhánh nhất làm mạch chính
• Đánh số carbon mạch chính sao cho mạch nhánh có số chỉ vị trí nhỏ nhất.
• Nếu có nhiều nhánh giống nhau dùng các từ: đi- (2), tri- (3), tetra- (4),... để chỉ số lượng nhóm giống nhau, tên nhánh viết theo thứ tự bảng chữ cái.

Vậy tên gọi đúng của alkane trên là: 2,2,4-trimethylpentane.

C₅H₁₂ có 3 đồng phân:

- 2 methylbutane (CH₃-CH(CH₃)-CH₂-CH₃): có 4 vị trí thế chlorine

- Pentane (CH₃ – CH₂ – CH₂ – CH₂ – CH₃): có 3 vị trí thế chlorine

- 2,2-dimethylpropane (CH₃)₃CCH₃: chỉ có một vị trí thế chlorine vì 4 nhóm -CH₃ đều giống nhau.

Chlorine hóa 3-methylpentane được 4 sản phẩm thế monocholorine (vị trí mũi tên ứng với các vị trí thế)

n_X = 2,24/22,4 = 0,1 mol; n_H2O = 6,3/18 = 0,35 mol

n_X = n_H2O - n_CO2

n_CO2 = n_H2O - n_X = 0,35 - 0,1 = 0,25 mol

V = 0,25.22,4 = 5,6 lít

Các chất thuộc dãy đồng đẳng của metan gọi chung là ankan và có công thức chung là C_nH_2n+2 (n≥1)

Vậy dãy gồm các chất thuộc dãy đồng đẳng của metan là CH₄, C₂H₆, C₄H₁₀, C₅H₁₂.

 Ankan có từ 4C trở đi ứng với mỗi công thức phân tử có các công thức cấu tạo mạch cacbon không phân nhánh và mạch cacbon phân nhánh của các đồng phân mạch cacbon.

Phản ứng đặc trưng của ankan là phản ứng thế

Clo hóa 2-metylbutan được 4 sản phẩm thế monoclo. 

Mỗi vị trí mũi tên cho biết Cl có thể thế H gắn với C đó.

(3) sai vì hiđrocacbon no là hiđrocacbon mà trong phân tử chỉ có liên kết đơn C-C.

→ Các câu đúng là (1), (2), (4)

 (1): Chất có 6C không thể đánh số theo 1 nhánh metyl vị trí 4.

(3): Chất có 6C, đánh số gần Cl trước nên không thể có 3-metyl-4-clo

(5): đimetyl phải gắn theo 2 vị trí tương ứng của nhánh.

Khai triển mạch sau đó chọn mạch chính là mạch C dài nhất. Đánh số từ phía gần nhánh hơn: 

2,4 - đimetylhexan