Phản ứng hữu cơ

Phản ứng hữu cơ được Khoahoc.vn tổng hợp và xin gửi tới bạn đọc. Bài viết sẽ tóm tắt nội dung lý thuyết Hóa học 11 Bài 23.

I. Phân loại phản ứng hữu cơ

Dựa vào sự biến đổi thành phần và cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ, có thể phân chia các phản ứng hóa học hữu cơ thành các loại chính sau:

1. Phản ứng thế

Là phản ứng trong đó một nguyên tử hoặc nhóm nguyên tử trong phân tử hợp chất hữu cơ bị thay thế bởi một nguyên tử hoặc nhóm nguyên tử khác.

Thí dụ:

2. Phản ứng cộng

Là phản ứng trong đó phân tử hợp chất hữu cơ kết hợp với phân tử khác tạo thành phân tử hợp chất mới.

Thí dụ:

3. Phản ứng tách

Là phản ứng trong đó hai hay nhiều nguyên tử bị tách ra khỏi phân tử hợp chất hữu cơ.

Thí dụ:

Tách nước (đehiđrat hóa) ancol etylic để điều chế etilen trong phòng thí nghiệm.

 CH₃CH₂OH CH₂ = CH₂ + H₂O 

Tách hidro (đehiđro hóa) ankan điều chế anken.

 C₂H₆   CH₂=CH₂ + H₂

Ngoài ba loại phản ứng trên, còn có các loại phản ứng khác như phản ứng phân hủy, phản ứng đồng phân hóa, phản ứng oxi hóa, ...

II. Đặc điểm của phản ứng hóa học trong hóa học hữu cơ

Phản ứng của các chất hữu cơ thường xảy ra chậm, do các liên kết trong phân tử các chất hữu cơ ít phân cực nên khó bị phân cắt.

Thí dụ: Phản ứng este hóa của ancol etylic với axit axetic phải kéo dài nhiều giờ.

Phản ứng hữu cơ thường sinh ra hỗn hợp sản phẩm do các liên kết trong phân tử chất hữu cơ có độ bền khác nhau không nhiều, nên trong cùng một điều kiện, nhiều liên kết khác nhau có thể cùng bị phân cắt.

Thí dụ: Khi cho clo tác dụng với metan (có ánh sáng khuếch tán) thu được hỗn hợp CH₃Cl, CH₂Cl₂, CHCl₃, ...