Nước

Bài học: Nước giới thiệu đến các em ngắn gọn, chi tiết lý thuyết. Bên cạnh là các ví dụ và bài tập có lời giải chi tiết, xây dựng dựa trên kiến thức trọng tâm chương trình hóa 8.

I. Thành phần hoá học của nước

1. Sự phân huỷ nước

Nhận xét:

• Khi tiến hành điện phân nước bằng dòng điện một chiều, trên bề mặt 2 điện cực sẽ sinh ra khí hiđro và khí oxi.
• Thể tích khí hiđro bằng 2 lần thể tích oxi.

Phương trình hóa học: 

2H₂O  2H₂ + O₂

Hình 1: Phân hủy nước bằng dòng điện

2. Sự tổng hợp nước

Thí nghiệm:

Cho nước vào đầy ống thủy tinh hình trụ. Cho vào ống lần lượt 2 thể tích khí hiđro và 2 thể tích khí oxi. Mực nước trong ống ở vạch số 4.

Nhận xét:

• Đốt bằng tia lửa điện hỗn hợp khí, ta thấy sau cùng hỗn hợp chỉ còn 1 thể tích oxi. Vậy 1 thể tích oxi đã hóa hợp với 2 thể tích hiđro tạo thành nước.

2H₂+ O₂ 2H₂O

• Nếu dùng 4,48 lít khí hiđro (ở đktc) có khối lượng bằng 4 gam thì phải cần 2,24 lít khí oxi có khối lượng 32 gam để tạo ra nước. Vậy tỉ lệ khối lượng các nguyên tố hiđro và oxi trong nước là:

 4 : 32 = 1 : 8 

•  Thành phần khối lượng của H và O là: 

3. Kết luận

Nước là hợp chất tạo bởi 2 nguyên tố là hiđro và oxi. Chúng đã hóa hợp với nhau:

• Tỉ lệ thể tích: 2 phần khí khí H₂ và 1 phần khí O₂.
• Tỉ lệ khối lượng: 1 phần H₂ và 8 phần oxi.

Công thức hóa học của nước: H₂O

II. Tính chất của nước

1. Tính chất vật lí

• Nước là chất lỏng không màu (tuy nhiên lớp nước dày có màu xanh da trời), không mùi, không vị, sôi ở 100°C (p = 760 mmHg), hóa rắn ở 0°C thành nước đá và tuyết.
• Khối lượng riêng ở 4°C là 1 g/ml (hay 1kg/lít).
• Nước có thể hòa tan được nhiều chất rắn (muối ăn, đường,…), chất lỏng (cồn, axit,...), chất khí (HCl, NH₃,…)

2. Tính chất hoá học

a. Tác dụng với kim loại

• Nước tác dụng với một số kim loại ở nhiệt độ thường (như Na, K, Ca,...) tạo thành bazơ và hiđro:

Phương trình hóa học:

2Na + 2H₂O → 2NaOH + H₂^↑ 

b. Tác dụng với oxit bazơ

• Nước tác dụng với một số oxit bazơ tạo ra bazơ như NaOH, KOH, Ca(OH)₂,...

Phương trình hóa học:

CaO + H₂O → Ca(OH)₂

• Dung dịch bazơ làm đổi màu quỳ tím thành xanh.

c. Tác dụng với oxit axit

• Nước có thể tác dụng với nhiều oxit axit như tạo ra axit:

Phương trình hóa học:

P₂O₅ + 3H₂O → 2H₃PO₄

• Dung dịch axit làm đổi màu quỳ tím thành đỏ.

III. Vai trò của nước trong đời sống và sản xuất. Chống ô nhiễm nguồn nước

1. Vai trò của nước trong đời sống và sản xuất

• Nước hoà tan nhiều chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể sống.
• Nước tham gia và nhiều quá trình hoá học quan trọng trong cơ thể người và động vật.
• Nước rất cần thiết cho đời sống hàng ngày, sản xuất nông nghiệp, công nghiệp, xây dựng, giao thông vận tải.

Hình 2: Nước cần thiết cho mọi sinh vật và cả trong sản xuất. 

2. Chúng ta cần góp phần để giữ cho các nguồn nước không bị ô nhiễm

• Sử dụng tiết kiệm nước.
• Không thải rác xuống sông, hồ, kênh rạch, sông,...
• Xử lý nước thải sinh hoạt và nước thải công nghiệp trước khi cho chảy vào hồ, sông.