Đề 5: Cảm nhận về vẻ đẹp hình tượng sông Hương trong đoạn trích: "Hình như trong khoảnh khắc... xứ sở"

Đề bài: Cảm nhận về vẻ đẹp hình tượng sông Hương trong đoạn trích sau: 

HƯỚNG DẪN GIẢI ĐỀ

a. Luận điểm 1: Sông Hương là người tài nữ đánh đàn lúc đêm khuya

- Bằng những liên tưởng thú vị, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã ví sông Hương như “một ngươì tài nữ đánh đàn lúc đêm khuya”. Và thật tự nhiên nhà văn gắn kết sông Hương với nền âm nhạc cổ điển Huế: “ Quả đúng như vậy, toàn bộ nền âm nhạc cổ điển Huế đã được sinh thành trên mặt nước của dòng sông này, trong một khoang thuyền nào đó, giữa tiếng nước rơi bán âm của những mái chèo khuya”. Từ dòng sông “ mềm như tấm lụa, với những chiếc thuyền xuôi ngược chỉ bé vừa bằng con thoi” những điệu hò vút lên, khiến nhà văn liên tưởng đến tiếng đàn của bậc tài nữ Thúy Kiều.

b. Luận điểm 2: Sông Hương là người tình dịu dàng và thủy chung

Với cái nhìn say đắm của một trái tim đa tình, sông Hương là người tình dịu dàng và thủy chung với Huế. Điều này được nhà văn diễn tả trong một phát hiện thú vị: “ Rời khỏi kinh thành sông Hương chếch về hướng chính bắc, ôm lấy đảo Cồn Hến quanh năm mơ màng trong sương khói”, “ lưu luyến đi giữa màu xanh biếc của tre trúc”, và những vườn cau vùng ngoại ô Vĩ Dạ, và rồi sực nhớ điều gì chưa kịp nói, nó đột ngột chuyển dòng, rẽ ngoặt sang hướng đông tây để gặp lại thành phố lần cuối ở thị trấn Bao Vinh xưa cổ.

Những khúc quanh bất ngờ lại được tác giả cảm nhận thật khác lạ, tự nhiên cũng giống như con người ở nơi đây, có cái gì “ như vương, cả một chút lẳng lơ kín đáo của tình yêu”. Và còn giống như tình yêu của Thúy Kiều - Kim Trọng trong đêm tình tự ở ngã rẽ này để nói lời thề trước khi về với biển cả. Như vậy, trong cảm nhận của Hoàng Phủ Ngọc Tường, sông Hương và Huế chẳng khác nào một cặp tình nhân quyến luyến, ngập ngừng, dùng dằng tiếc nuối bởi sông Hương làm đẹp cho Huế, và Huế cũng khiến cho sông Hương mang vẻ đẹp riêng không thể lẫn với bất kì dòng sông nào.

c. Tiểu kết:

Cách so sánh, liên tưởng thật sâu sắc, uyên bác, cùng với ngôn từ chan chứa chất thơ, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã đem lại cho người đọc nhiều thú vị trong lối hành văn. Ông phải là người am hiểu và yêu xứ Huế nhường nào mới có được những trang văn hay đến thế.