Hệ bài tiết ở người

I. Cấu tạo và chức năng của hệ bài tiết

1. Chức năng của hệ bài tiết

Hệ bài tiết có chức năng lọc và thải ra môi trường ngoài các chất cặn bã do tế bào tạo ra trong quá trình trao đổi chất và các chất có thể gây độc cho cơ thể.

Quá trình bài tiết có các cơ quan tham gia chủ yếu như phổi (thải khí carbon dioxide, ...), da (thải mồ hôi) và thận (lọc máu thải nước tiểu). Trong đó, thận thải tới 90% sản phẩm bài tiết nên có vai trò quan trọng.

2. Cấu tạo của hệ bài tiết nước tiểu

Cơ quan của hệ bài tiết nước tiểu: hai quả thận, ống dẫn nước tiểu, bóng đái và ống đái.

Bộ phận chủ yếu của thận: ống thận và cầu thận.

Cấu thận: búi mao mạch bám sát vào mao mạch là màng lọc có các lỗ nhỏ.

Nang cầu thận: túi bao ngoài cầu thận.

Cấu tạo hệ bài tiết nước tiểu ở người

II. Một số bệnh về hệ bài tiết

1. Bệnh sỏi thận

Khi calcium oxalate, muối phosphate, muối urate, ... tích tụ trong thận với nồng độ cao, gặp điều kiện pH thích hợp sẽ tạo thành sỏi, gây bệnh sỏi thân.

+ Triệu chứng: đau lưng, hai bên hông, tiểu són, tiểu dắt hoặc có lẫn máu trong nước tiểu.

+ Để phòng bệnh: uống đủ nước, ăn hợp lí.

2. Bệnh viêm cầu thận

+ Triệu chứng: phù nề, tăng huyết áp, thiếu máu, có lẫn máu trong nước tiểu.

+ Để phòng bệnh: tránh nhiễm khuẩn, điều trị các ổ viêm amidan, sâu răng.

3. Bệnh suy thận

+ Triệu chứng: buồn nôn, mệt mỏi, mất ngủ, phù nề, huyết áp cao.

+ Để phòng bệnh: phòng tránh các bệnh lí khác về thận, duy trì huyết áp ổn định, bảo vệ cơ thể để tránh hiện tượng mất máu.

III. Một số thành tựu ghép thận, chạy thận nhân tạo

1. Ghép thận

+ Quả thận hoạt động bình thường được ghép vào cơ thể người bệnh để thay thế cho thận suy giảm hoặc không còn chức năng.

+ Quá trình ghép thận bao gồm ghép tĩnh mạch chủ dưới và động mạch chủ bụng, thận không còn chức năng và ống dẫn nước tiểu ghép vào.

Ghép thận

2. Chạy thận nhân tạo

Chạy thận nhân tạo là phương pháp sử dụng máy chạy thận để lọc máu giúp thải chất độc, chất thải ra khỏi cơ thể khi chức năng của thận bị suy giảm không thể thực hiện được nhiệm vụ này.

Quá trình chạy thận nhân tạo bao gồm hệ thống màng lọc chứa máu, dung dịch nhân tạo chứa chất thải bị loại ra ngoài, ống dẫn từ máy về tính mạch và bom.

Sơ đồ chạy thận nhân tạo