Tác dụng của dòng điện

I. Tác dụng nhiệt

Vật dẫn nóng lên khi có dòng điện chạy qua, được gọi là tác dụng nhiệt của dòng điện.

Thực hiện thí nghiệm với nguồn điện 9V, công tắc K, sợi dây sắt AB, vài mảnh giấy và điện trở R như hình dưới đây để tìm hiểu về tác dụng nhiệt của dòng điện.

Đóng công tắc K và quan sát hiện tượng xảy ra với các mảnh giấy để chứng tỏ tác dụng nhiệt của dòng điện.

Sơ đồ mạch điện tìm hiểu về tác dụng nhiệt của dòng điện

Khi đóng công tắc K, quan sát hiện tượng ta thấy, các mảnh giấy dần bị nóng lên, nám đen để lâu hơn thì cháy đứt và rơi xuống.

Ví dụ: Trong đời sống ứng dụng tác dụng nhiệt của dòng điện.

Trong đời sống có nhiều thiết bị ứng dụng tác dụng nhiệt của dòng điện như:

+ Bàn là: sử dụng tác dụng nhiệt của dòng điện để làm nóng dụng cụ là dễ dàng làm phẳng quần áo.

+ Đèn sợi đốt: sử dụng tác dụng nhiệt của dòng điện để làm nóng dây tóc làm dây tóc phát sáng.

+ Quạt sưởi: sử dụng tác dụng nhiệt của dòng điện để làm nóng không khí.

II. Tác dụng phát sáng

Dòng điện cũng có tác dụng phát sáng. Thực hiện thí nghiệm để kiểm chứng tác dụng phát sáng của dòng điện.

Thí nghiệm

Dụng cụ:

• Nguồn điện 3 V.
• Đèn điốt phát quang Đ (đèn LED).
• Điện trở R (có tác dụng bảo vệ đèn LED không bị hỏng).
• Công tắc K.

Tiến hành:

• Lắp mạch điện như Hình 
• Đóng công tắc K. Quan sát đèn LED.
• Đảo ngược hai đầu dây đèn LED, đóng công tắc K. Đèn LED có sáng không?

Sơ đồ mạch điện tìm hiểu về tác dụng phát sáng của dòng điện

Lắp mạch điện như hình sao cho bản cực nhỏ của đèn với cực dương của nguồn điện và bản kim loại lớn hơn được nối với cực âm, ta thấy đèn LED sáng. Khi đảo ngược hai đầu dây đèn LED, đóng công tắc ta thấy đèn không sáng.

III. Tác dụng hóa học

Thí nghiệm

Chuẩn bị:

• Nguồn điện 6 V.
• Bóng đèn pin Đ.
• Công tắc K.
• Bình đựng dung dịch muối copper (II) sulfate (CuSO₄).
• Hai thỏi than được nối với hai cực của nguồn điện.

Tiến hành:

• Lắp mạch điện như Hình dưới đây
• Đóng công tắc K, quan sát hiện tượng xảy ra. Đèn Đ có sáng không? Sau vài phút, nhấc thỏi than nối với cực âm của nguồn điện ra ngoài, thỏi than có màu gì?

Thí nghiệm về tác dụng hóa học của dòng điện

Lớp màu bám trên thỏi than được xác định là kim loại đồng.

Hiện tượng kim loại đồng tách khỏi dung dịch muối copper (II) sulfate và bám vào điện cực (thỏi than) khi có dòng điện chạy qua chứng tỏ dòng điện có tác dụng hoá học.

IV. Tác dụng sinh lí

Trong đời sống, có nhiều hiện tượng chứng tỏ tác dụng sinh lí của dòng điện.

Dòng điện có thể chạy qua cơ thể sống. Trong cơ thể chứa nhiều hợp chất dẫn điện tốt. Nêu sơ ý để dòng điện đi qua cơ thể thì dòng điện sẽ làm các cơ cơ giật có thể làm tim ngừng đập, ngạt thở và thần kinh bị tê liệt.

Tác dụng đó đều là tác dụng sinh lí của dòng điện.

Tuy vậy, trong y học, tác dụng sinh lí của dòng điện được ứng dụng thích hợp để chữa một số bệnh.

Phương pháp sốc điện ngoài lồng ngực được sử dụng để cấp cứu trường hợp tim ngừng đập bằng cách sử dụng điện thế lớn trong thời gian rất ngắn.

Sốc điện ngoài lồng ngực