Sự nở vì nhiệt

I. Sự nở vì nhiệt của chất rắn

Thí nghiệm mô tả ở Hình 29.1 được sử dụng để tìm hiểu sự nở vì nhiệt của các chất rắn khác nhau.

• Ba thanh nhôm, đồng, sắt được sử dụng trong thí nghiệm.
• Các thanh được đặt trong khay đựng cồn để đảm bảo tăng nhiệt độ đồng đều.
• Bộ phận ghi độ dãn nở của các thanh được sử dụng để ghi lại sự thay đổi kích thước của các thanh khi tăng nhiệt độ.
• Khi đốt cồn trong khay, các kim chỉ thị quay. Kim ứng với thanh nhôm quay nhiều nhất, kim ứng với thanh sắt quay ít nhất.
• Khi tắt đèn cồn, các kim chỉ thị dẫn quay trở lại vị trí ban đầu.

Nhận xét: Các chất rắn nở ra khi nóng lên và co lại khi lạnh đi. Các chất rắn khác nhau nở vì nhiệt khác nhau.

II. Sự nở vì nhiệt của chất lỏng

Chất lỏng nở ra khi nóng lên

Chất lỏng co lại khi lạnh

Các chất lỏng khác nhau nở vì nhiệt khác nhau.

Ví dụ:

Sự nở vì nhiệt của các chất lỏng khác nhau

III. Sự nở vì nhiệt của chất khí

Chất khí nở vì nhiệt nhiều hơn chất lỏng, chất lỏng nở vì nhiệt nhiều hơn chất rắn.

IV. Công dụng và tác hại của sự nở vì nhiệt

1. Công dụng

Sự nở vì nhiệt của các chất có nhiều công dụng. Sau đây là một số ví dụ:

 Sự nở vì nhiệt của chất lỏng, chất khí được dùng vào việc chế tạo các loại nhiệt kế khác nhau.

Sự nở vì nhiệt của chất khí được dùng vào việc chế tạo các loại khinh khí cầu

Sự nở vì nhiệt của các chất rắn khác nhau được sử dụng trong việc chế tạo các băng kép dùng trong việc đóng ngắt tự động các dụng cụ dùng điện.

Khí cầu	Băng kép đóng ngắt mạch điện
Băng kép báo cháy	Băng kép trong bàn là

2. Tác hại

Sự nở vì nhiệt cũng có thể có tác hại với thiên nhiên và cuộc sống của con người. Sau đây là một số ví dụ:

Sự nở vì nhiệt là một trong những nguyên nhân làm cho mực nước biển dâng lên, dẫn đến thu hẹp đất ở những vùng ven biển, tăng sự xâm nhập mặn vào những vùng đất còn lại,... ảnh hưởng không những đến thiên nhiên mà đến cả cuộc sống của con người.

Sự nở vì nhiệt của chất rắn có thể tạo ra lực có cường độ cực mạnh đủ sức làm biến dạng đường sắt, đường ống dẫn nước, dẫn khí,... có thể gây ra tai nạn nguy hiểm.

Chỗ nối thanh ray xe lửa	Chỗ nối ống dẫn khí