Muối

I. Khái niệm

1. Khái niệm

Phản ứng tạo thành muối, tên gọi và thành phần phân tử của một số muối

Ví dụ:

Na₂SO₄ (sodium sulfate);

NH₄Cl (ammonium chloride).

2. Cách gọi tên muối

Công thức phân tử của muối gồm có cation kim loại và anion gốc acid được gọi tên theo quy tắc sau:

Tên kim loại (hoá trị, đối với kim loại có nhiều hoá trị) + tên gốc acid

Tên gọi của một số gốc acid được thể hiện trong bảng sau:

3. Tính tan của muối

Đa số các muối là chất rắn, có những muối không tan trong nước, có muối ít tan, có muối tan tốt trong nước. Người ta đã xây dựng bảng tính tan của các chất để tiện sử dụng.

Bảng tính tan trong nước của một số muối

Trong đó:

• t: chất dễ tan trong nước
• k: chất không tan (độ tan nhỏ hơn 0,01 g/100 g nước).
• i: chất ít tan (độ tan nhỏ hơn 1 g/100 g nước).
• (-): chất không tồn tại hoặc bị nước phân huỷ.

II. Tính chất hoá học

Một số tính chất chung của muối

1. Dung dịch muối tác dụng với kim loại

Dung dịch muối có thể tác dụng với một số kim loại tạo thành muối mới và kim loại mới.

Ví dụ:

Zn + FeSO₄ → ZnSO₄ + Fe.

2. Muối tác dụng với dung dịch acid

Muối có thể tác dụng với một số dung dịch acid tạo thành muối mới và acid mới. Sản phẩm của phản ứng tạo thành có ít nhất một chất là chất khí/ chất ít tan/ không tan, …

Ví dụ:

CaCO₃ + 2HCl → CaCl₂ + CO₂ + H₂O.

3. Dung dịch muối tác dụng với dung dịch base

Dung dịch muối tác dụng với dung dịch base tạo thành muối mới và base mới, trong đó có ít nhất một sản phẩm là chất khí/ chất ít tan/ chất không tan,…

Ví dụ:

FeSO₄ + 2NaOH → Fe(OH)₂ + Na₂SO₄.

4. Dung dịch muối tác dụng với dung dịch muối

Hai dung dịch muối tác dụng với nhau tạo thành hai muối mới, trong đó ít nhất có một muối không tan hoặc ít tan.

Ví dụ:

2AgNO₃ + BaCl₂ → 2AgCl  + Ba(NO₃)₂.

III. Điều chế

Muối có thể điều chế bằng một số phương pháp như sau:

1. Dung dịch acid tác dụng với base.

Ví dụ:

HCl + NaOH → NaCl + H₂O.

2. Dung dịch acid tác dụng với oxide base.

Ví dụ:

2HNO₃ + CuO → Cu(NO₃)₂ + H₂O.

3. Dung dịch acid tác dụng với muối.

Ví dụ:

H₂SO₄ + BaCl₂ → BaSO₄ + 2HCl.

4. Oxide acid tác dụng với dung dịch base.

Ví dụ:

CO₂ + 2NaOH → Na₂CO₃ + H₂O.

5. Dung dịch muối tác dụng với dung dịch muối.

Ví dụ:

NaCl + AgNO₃ → AgCl + NaNO₃.

IV. Mối quan hệ giữa các hợp chất vô cơ

Phương trình phản ứng minh họa

1. Tính chất của oxide

+ Oxide base tác dụng với acid tạo thành muối và nước.

Ví dụ:

CaO + 2HCl → CaCl₂ + H₂O.

+ Oxide acid tác dụng với dung dịch base tạo thành muối và nước.

Ví dụ:

SO₂ + 2NaOH → Na₂SO₃ + H₂O.

2. Tính chất của acid

+ Tác dụng với kim loại tạo thành muối và khí.

Ví dụ:

Fe + 2HCl → FeCl₂ + H₂.

+ Tác dụng với base tạo thành muối và nước.

Ví dụ:

HCl + NaOH → NaCl + H₂O.

+ Tác dụng với oxide base tạo thành muối và nước.

Ví dụ:

H₂SO₄ + Na₂O → Na₂SO₄ + H₂O.

+ Tác dụng với muối tạo thành muối mới và acid mới.

Ví dụ:

H₂SO₄ + BaCl₂ → BaSO₄ + 2HCl.

3. Tính chất của base

+ Tác dụng với acid tạo thành muối và nước.

Ví dụ:

Ca(OH)₂ + H₂SO₄ → CaSO₄ + 2H₂O.

+ Tác dụng với oxide acid tạo thành muối và nước.

Ví dụ:

Ca(OH)₂ + CO₂ → CaCO₃ + H₂O.

+ Tác dụng với dung dịch muối tạo thành muối mới và base mới.

Ví dụ:

Ca(OH)₂ + Na₂CO₃ → CaCO₃ + 2NaOH.