Hệ hô hấp ở người

I. Cấu tạo và chức năng của hệ hô hấp

• Hệ hô hấp gồm đường dẫn khí và phổi. Các cơ quan trong hệ hô hấp hoạt động phối hợp nhịp nhàng với nhau thực hiện chức năng trao đổi khí.

Hình 1: Các cơ quan của hệ hô hấp

• Quá trình hít vào đưa không khí giàu O₂ đi qua đường dẫn khí vào phổi, thực hiện trao đổi khí tại phế nang: O₂ từ phế nang đi vào mao mạch phổi và CO₂ từ mao mạch phổi đi ra phế nang.
• Hệ tuần hoàn giúp vận chuyển O₂ từ phế nang đến tế bào và CO₂ từ tế bào ra phế nang. Quá trình thở ra đưa không khí giàu CO₂ từ phổi qua đường dẫn khí ra ngoài môi trường.

Hình 2: Cấu tạo phổi, phế nang và sự trao đổi khí giữa phế nang với mao mạch 

II. Bảo vệ hệ hô hấp

• Một số bệnh về hô hấp thường gặp là viêm đường hô hấp (viêm mũi, viêm họng, viêm phế quản), viêm phổi, hen suyễn, cúm, hội chứng hô hấp cấp tính nghiêm trọng (SARS, MERS, COVID - 19,...).
• Các biện pháp phòng bệnh hô hấp:

Hình 3: Một số biện pháp phòng bệnh về hô hấp

• Ô nhiễm không khí gây ra các bệnh về phổi và đường hô hấp do bụi mịn và các hóa chất gây kích ứng hệ hô hấp, làm tê liệt lớp lông rung trong đường dẫn khí, cản trở hồng cầu vận chuyển O₂, từ đó gây tổn thương hệ hô hấp, suy giảm chức năng phổi. Do đó, để bảo vệ hệ hô hấp, chúng ta cần vệ sinh nơi ở sạch sẽ, xây dựng môi trường xanh - sạch - đẹp.

Hình 4: Ô nhiễm không khí do phương tiện giao thông

• Khói thuốc lá chứa hàng ngàn hóa chất độc hại, chất gây nghiện (nicotine), chất gây ung thư, khí CO và các loại khí độc khác làm giảm khả năng vận chuyển O₂ của máu nên dẫn đến phá hủy hệ hô hấp, gây hen suyễn, ung thư phổi, ung thư thanh quản, phổi tắc nghẽn mạn tính,... Khói thuốc lá gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe không chỉ của người hút thuốc lá mà còn của người không hút thuốc nhưng tiếp xúc với khói thuốc. Cần tăng cường cảnh báo về tác hại của thuốc lá và có những chính sách kinh tế, pháp luật phù hợp về việc sản xuất và kinh doanh thuốc lá.

Hình 5: Ung thư phổi do hút thuốc lá